Kookeiland: voor- en nadelen, grootte, ideeën, ontwerp tips!

Een kookeiland geeft een keuken een luxe en ruime uitstraling. Vooral bij een open keuken biedt een kookeiland iets extra's. Toch is een kookeiland niet voor ieder huis weggelegd. Daarnaast zijn er een aantal zaken waar je goed rekening mee moet houden, wanneer je eraan denkt een eiland in je nieuwe keuken toe te passen. We zetten alle ins en outs op een rij. Toch is het niet altijd verstandig om een kookeiland in je nieuwe keuken toe te passen. De voornaamste reden om het niet te doen, is ruimtegebrek. Om een kookeiland goed uit te laten komen, moet je er voldoende vrije ruimte rondom houden. Anders bereik je juist het tegenovergestelde van wat je wilt. Je keuken zal krap aanvoelen of juist minder praktisch in gebruik zijn.

Hoeveel ruimte je precies nodig hebt is niet zonder meer te zeggen. In het algemeen kun je zeggen dat je toch wel een 18-20 m2 beschikbaar oppervlak voor je keuken moet hebben. Maar een en ander hangt natuurlijk ook sterk af van zaken als ramen, deuren, looppaden of vaste obstakels die in het vertrek aanwezig zijn. En natuurlijk van wat je allemaal in je keuken wilt hebben. Een voordeel van een kookeiland is de mogelijkheid om met meerdere mensen actief in de keuken bezig te zijn. Je kunt op meerdere plekken rondom het eiland staan en op die manier direct contact met elkaar houden.

Een kookeiland in een open keuken

Bij een open keuken komt een kookeiland vaak het mooist uit en voegt in die situatie ook het meest toe. Een kookeiland is namelijk een uitstekende manier om de keuken te verbinden met de rest van het vertrek. Ook al is de keuken open, toch is de keuken gescheiden van de rest van de kamer. Sta je aan het kookeiland te werken, dan kijk je de kamer in en heb je zo contact met wat er verder in de kamer gebeurt.

Kookeiland en tafel
Een kookeiland kan ook prima dienen als ontbijttafel, barretje of zelfs eettafel. Normaal gesproken zal de hoogte van het kookeiland zo rond de 90-95 cm liggen, aangezien het primair als aanrecht dient. Je kunt aan de kamer-kant van het eiland besluiten het aanrechtblad verder door te laten lopen, zodat je daar kunt zitten. Bijvoorbeeld met een aantal barkrukken. Je kunt het zelfs zo groot maken, dat het je eethoek wordt. Je kunt dan kiezen om dat op dezelfde hoogte te doen, en bijpassende hoge stoelen te nemen. Of je kiest voor een ongelijke hoogte van je aanrecht en het tafeloppervlak. Je zorgt er hiermee voor dat je eethoek perfect aansluit bij je keuken. Een minder kostbaar alternatief is om gewoon een normale tafel tegen het kookeiland aan te zetten.

Een nadeel van een rij stoelen of barkrukken direct aan het kookeiland is dat je allemaal naast elkaar zit. Je zit niet tegenover elkaar, wat bij gewone maaltijden toch wel zo prettig is. Maar als ontbijtplek, of als plek voor gezinsleden tijdens het koken is het een prima mogelijkheid.

Wat stop je allemaal in je kookeiland?

Een kookeiland is in de basis natuurlijk gewoon een vrijstaand stuk aanrecht. In de meeste gevallen zullen er keukenkastjes onder het blad zijn geplaatst. Een belangrijke vraag bij de keuze voor een kookeiland is wat je er allemaal op wilt plaatsen. De naam doet denken dat je er in ieder geval een kookplaat op moet hebben, maar dat hoeft helemaal niet zo te zijn. Je kunt ook juist alleen de spoelbak hier plaatsen. Of geen van beide en alleen voor een leeg aanrechtblad kiezen.

Het totaalplaatje

Om hierin een keuze te maken, moet je naar je complete keuken kijken. Sommige keukens hebben een groot kookeiland met daar tegenover alleen hoge kasten met apparatuur zoals een koelkast, oven en dergelijke. In dat geval moet je kookplaat en spoelbak wel op het eiland komen. Daarnaast moet je voldoende ruimte overhouden om te kunnen werken. En vergeet ook eventuele losse apparatuur niet, zoals een koffiezetapparaat en een waterkoker.

De werkdriehoek

Wanneer je zo over je keukenindeling nadenkt, moet je altijd de zogenaamde werkdriehoek in gedachten houden. Bij het werken in de keuken, ben je vaak aan het wisselen tussen kookplaat, spoelbak en koelkast. En daarnaast heb je gewoon werkoppervlak nodig binnen deze driehoek. Zorg ervoor dat de afstanden tussen deze punten niet te groot wordt, zodat je efficiënt en prettig kunt koken. In datzelfde kader is het ook goed te bedenken dat de afstand tussen spoelbak en vaatwasser klein moet zijn. Wil je dus je spoelbak op het kookeiland plaatsen, kies er dan ook voor om je vaatwasser in het kookeiland te zetten.

Kookplaat op je kookeiland
Een ander punt waar je je bewust van moet zijn is dat een kookplaat altijd samen gaat met afzuiging. Bevindt je kookplaat zich op het eiland, dan moet je daar een geschikte afzuiging bij vinden. Je kunt voor een schouwkap gaan, die vrij kan hangen. Het nadeel is dat je de zichtlijn tussen keuken en kamer belemmert. Er zijn ook afzuigsystemen waarbij je niet meer dan een rooster in je plafond monteert. Er steekt dan niets uit. Een andere optie is om voor afzuiging in het aanrechtblad te gaan. Dit soort systemen wint aan populariteit, maar zijn nog wel prijzig. Het is echter een erg geschikte manier van afzuigen op een eiland.

Hoe groot moet een kookeiland zijn?

Voor de diepte van een kookeiland moet je uitgaan van minstens 100 cm. Vooral wanneer er een kookplaat op het eiland zit. Je hebt namelijk geen achterwand en je wilt voorkomen dat er allemaal spatten op de vloer achter het eiland terecht komen. Deze diepte van een meter is ook goed te realiseren door onder het blad kasten te plaatsen van 60 en 40 cm diep. Standaard onderkasten zijn al 60 diep. En hangende keukenkasten zijn normaal gesproken zo'n 40 cm diep. Daardoor is een diepte van 100 cm bij praktisch alle keukensystemen goed te realiseren. Je kunt natuurlijk ook tweemaal 60 cm nemen, wanneer je daar de ruimte voor hebt.

De lengte
De lengte van je kookeiland is afhankelijk van je wat je er allemaal op plaatst. Kies je voor een spoelbak en een kookplaat, dan heb j een behoorlijke lengte nodig. Reken voor zowel de kookplaat en de spoelbak 60 cm. Maar houd ook rekening met minstens 60 cm ertussen in en minstens 30 cm tussen spoelbak/kookplaat en het einde van het aanrecht. Je komt dus al snel op zo'n twee tot tweeënhalve meter. Wanneer je die ruimte niet hebt, kun je kookplaat of spoelbak ook in het aanrecht langs de achterwand plaatsen. In dat geval is een lengte van 120 tot 150 cm voldoende. Maar even tekening maken en vergelijken met andere keukens is aanbevolen om te kijken wat voor jou echt goed is.

Tussenruimte

Een andere afmeting waar je rekening mee moet houden is de afstand tussen het kookeiland en de rest van de keuken. Probeer minstens een meter ruimte te houden. Hierdoor kun je nog gemakkelijk achter elkaar langs lopen. Denk ook aan het openen van deuren, lades en vooral de vaatwasser. Heb je weinig ruimte dan kun je ook volstaan met 75 centimeter. Maar kies zeker niet voor een kleinere afstand.

Of neem een schierkookeiland

Omdat een kookeiland nogal wat ruimte vereist, kun je ook kiezen voor een eiland dat aan één kast vast zit aan de rest van de keuken of een muur. Dus geen eiland, maar een schiereiland. Het nadeel is dat je dan maar op één manier vanuit de kamer in de keuken komen, maar je hebt wel een aantal van de andere voordelen van een kookeiland. Dit alternatief kan ook uitkomst bieden bij een relatief smal en lang vertrek.

Denk aan de aansluitingen

Houd rekening met alle aansluitingen die je nodig bent op je kookeiland. Denk aan gas, elektrisch, water (koud en heet) en afvoer. Al deze zaken zullen via de vloer aangevoerd moeten worden. Bij een verbouwing of alleen een nieuwe keuken, kan dat nog een hele uitdaging opleveren. Welke aansluitingen is je nodig bent, is natuurlijk direct afhankelijk van wat je allemaal op je kookeiland wilt qua apparatuur. Heb je de mogelijkheid daartoe, dan is het erg verstandig alle soorten aansluitingen direct aan te leggen. Dus bijvoorbeeld ook gas, wanneer je elektrisch gaat koken. En qua elektriciteit is het altijd handig een paar extra lege buizen neer te leggen, zodat je er altijd nog een paar elektriciteitsdraden doorheen kunt trekken. Op een later moment kan dat een stuk lastiger worden.

Lees verder

• Welk type keukenblad moet je kopen?
• Fornuis kopen: op welke eigenschappen moet je letten?
• De vijf types kookplaten: Wat zijn de verschillen?
• Keuken kopen met korting: is onderhandelen cruciaal?
• Keuken ontwerp checklist: hulp om je keuken te ontwerpen!