Welke keukenindeling is het beste?

In de keuken wordt dagelijks gewerkt en moet daarom slim en efficiënt ingedeeld zijn. Dit kan op verschillende manieren, maar het is vaak afhankelijk van de woning wat er mogelijk is. Daarbij zijn een aantal zaken van belang, maar sommige zijn ook persoonlijk. Daarom zal je zelf een afweging moeten maken tussen bepaalde voor- en nadelen. We gaan je hierbij helpen door een en ander op een rij te zetten.

De verschillende indelingen

Er zijn grofweg vier verschillende basis keukenindelingen, namelijk:

• Recht
• Hoek (L-vorm)
• Parallel
• U vorm

Daarnaast is tegenwoordig het kookeiland erg populair. Bovenstaande indelingen kunnen veelal gecombineerd worden met een kookeiland, maar de ene indeling leent zich er beter voor dan de andere. Wat zijn zoal de verschillen tussen deze indelingen?

Rechte keuken
De rechte keuken bestaat uit één recht aanrechtblad geplaatst langs de wand. Vroeger waren veel keukens van dit type Maar tegenwoordig stellen we veel hogere eisen aan de keuken, waaronder meer apparatuur en werkoppervlak. Daardoor is er in veel huizen niet voldoende ruimte voor een rechte keuken. Daarnaast zou de keuken dan ook wel erg lang worden, waardoor de loopafstanden groter worden. Daarom wordt er vaak voor een andere indeling gekozen.

Hoek keuken
De hoek keuken of de L-vormige keuken komt veel voor. In de meeste huizen past de hoekkeuken goed, doordat er twee aan elkaar grenzende muren zijn waar de keuken tegenaan geplaatst kan worden. Meestal wordt de wasbak op de ene kant geplaatst en de kookplaat op de andere kant. De loopafstanden blijven daardoor klein, terwijl er toch twee personen tegelijkertijd aan de slag kunnen zijn. Voor in de hoek zijn tegenwoordig slimme oplossingen zoals een carrouselkast en sinds enige jaren is er een uitschuifbare variant van verschenen.

Parallelle keuken
Een parallelle keuken zijn eigenlijk twee rechte keukenblokken tegenover elkaar geplaatst. Dit type keuken wordt meestal toegepast wanneer je aan beide kanten de keuken moet kunnen verlaten. In een parallelle keuken kun je voor korte loopafstanden zorgen. Je kunt ervoor kiezen om de kookplaat op het ene blad te plaatsen en de wasbak op het andere blad. Maar een andere mogelijkheid is om beide aan dezelfde kant te plaatsen en het andere stuk van de keuken uit alleen hoge kasten te laten bestaan. Dat geeft veel kastruimte en biedt een goede plek voor je inbouwapparatuur.

U-vormige keuken
Een U-vormige keuken lijkt op een parallelle keuken, waarbij de twee blokken aan elkaar zijn gezet door een extra blok met doorlopend aanrechtblad. Hierdoor heb je twee hoeken in je keuken. Net als bij de hoekkeuken en de parallelle keuken heb je hierdoor korte loopafstanden. Meestal zijn beide poten van de U niet even lang. Is dat wel het geval, maak de keuken dan niet te lang, om te voorkomen dat de keuken een doodlopend vertrek wordt. Een andere optie is om de tussenruimte tussen de twee poten van de U te vergroten, zodat er een meer gevoel van ruimte is en je gemakkelijker bij elkaar langs kunt. Een interessante variant van deze indeling is die waarbij op de ene poot van de U de kookplaat is geplaatst. Hierdoor heb je veel oppervlak, veel ruimte voor kastjes en toch de meeste voordelen van een kookeiland.

Een keuken met kookeiland

De naam kookeiland is niet altijd correct, omdat er ook vaak eilanden toegepast worden, waarbij de kookplaat niet op het eiland is geplaatst. Soms wordt juist de spoelbak erop geplaatst, of bestaat het eiland alleen uit een effen werkblad. Een kookeiland is een mooie manier om bij een open keuken een min of meer afgebakende keuken te realiseren, waarbij toch de open sfeer blijft bewaard. Zoals gezegd is een kookeiland goed te combineren met een aantal van de hierboven genoemde indelingen. Wat er mogelijk is, hangt vooral af van de ruimte waar de keuken in geplaatst gaat worden.

Verlenging van de eetkamer of woonruimte

Door een kookeiland kun je op een mooie manier de ruimte voor je keuken iets vergroten zonder dat de rest van de ruimte daar meteen onder lijdt. Als er ruimte is voor een diep eiland van bijvoorbeeld 120 cm, dan kan het eiland ook prima dienst doen als extra tafelruimte. Bijvoorbeeld om aan te ontbijten, of andere bezigheden. Een andere optie is om een losse lagere tafel tegen het eiland aan te plaatsen.

Diepte van het kookeiland

De diepte van een kookeiland is meestal ongeveer 100 tot 130 cm. Minimaal 100 cm is aangeraden, maar 130 cm is mooier als je de ruimte hebt. 100 cm diep realiseer je door een standaard onderkastkast van 60 cm te combineren met een 40 cm diepe bovenkast (die je onder plaatst) te combineren. Wil je een groter eiland dan kun je twee kasten van 60 cm tegen elkaar plaatsen. Je kunt dus ook twee kasten van 40 cm tegen elkaar zetten, en zo een eiland van 80 cm maken. Met de diepte van het kookeiland kun je veel variëren en bijna alles is mogelijk. Het enige waar je echt rekening mee moet houden zijn zijkanten waar geen deurtjes of lades zitten. Daar heb je zijpanelen voor nodig en die zijn niet altijd in alle maten beschikbaar. Maar door de locaties van deurtjes en lades slim te kiezen kom je een heel eind. Bij de betere keukenzaak is veel mogelijk en hebben ze veel ervaring op dit gebied.

Spoelbak of kookplaat op het eiland

Als je een spoelbak of kookplaat op het eiland wilt plaatsen, moet je wel zorgen dat eiland voldoende diep is. 60 tot 80 cm is eigenlijk niet voldoende. Houd bij een verbouwing er rekening mee dat bij het plaatsen van het eiland er wel de nodige aansluitingen aanwezig zijn. Voor een kookplaat heb je een gas of elektrische aansluiting nodig en bij een spoelbak een warm als koud water en natuurlijk de afvoer. Als de spoelbak op het eiland geplaatst wordt, is het verstandig om ook de vaatwasser in het eiland te plaatsen.

Afzuiging bij een kookeiland

Waar gekookt wordt, moeten luchtjes en dampen afgezogen worden. Dus als de kookplaat op een eiland geplaatst wordt, moet er ook afzuiging bij het eiland plaatsvinden. Voor de afzuiging bij een kookeiland zijn tegenwoordig meerdere opties:

Eiland afzuigkap

In de eerste plaats kan gekozen worden voor een speciale eiland afzuigkap. Deze lijkt sterk op een wandschouwkap, maar is speciaal bedoeld voor gebruik bij een eiland, en hangt dus vrij boven de kookplaat.

Plafond afzuigkap

Er zijn echter ook zogenaamde plafond afzuigkappen. Deze worden vlak in het plafond gemonteerd, waardoor de ruimte boven het eiland dus vrij blijft. Daardoor blijft het contact vanuit de keuken met de rest van het vertrek maximaal. Soms is er een verlaagd plafond nodig om de afzuigkap te kunnen plaatsen. Houd wel rekening met een grotere oppervlakte afzuigkap dan de kookplaat, vanwege de grote afstand tussen de kookhoogte en afzuighoogte.

Afzuiging in het blad

Er zijn tegenwoordig ook afzuigsystemen die niet boven de kookplaat geplaatst worden. De afzuiging bevindt zich in plaats daarvan in het aanrechtblad. Er zijn daarbij twee varianten. In de eerste variant wordt er een deel van het aanrechtblad omhoog geschoven, zodat er een soort afzuig achterwand ontstaat. Staat de afzuiging uit, dan verdwijnt het geheel in het aanrechtblad. Doordat de afzuiging zich erg dicht bij de kookplaat en de pannen bevindt, kunnen de luchtjes met relatief weinig vermogen worden afgezogen. In de tweede variant is de afzuiging onder het blad gemonteerd en worden de luchtjes dus naar beneden toe afgezogen. Afzuiging in het blad is op dit moment nog exclusief en duur, maar wordt wel populairder.

Werk driehoek

Bij het kiezen van de indeling van de keuken en de locatie van de verschillende onderdelen moet rekening worden gehouden met de zogenaamde werk driehoek. De drie punten die een rol spelen zijn de spoelbak, de kookplaat en de koelkast. Deze drie zaken spelen een centrale rol bij het werk in de keuken. Het is daarom zaak de afstand tussen deze drie niet te groot te laten worden. Over het algemeen wordt geadviseerd de totaalafstand tussen spoelbak-kookplaat, kookplaat-koelkast en koelkast-spoelbak niet groter dan zes tot acht meter te laten worden. Vooral de afstand tussen kookplaat en spoelbak moet beperkt zijn.

Werkruimte

De afstanden tussen de onderdelen moeten dus niet te groot worden, maar het is juist wel handig om ruimte rondom zowel de kookplaat en de spoelbak te hebben. Vooral het aanrechtblad tussen spoelbak en kookplaat wordt erg veel gebruikt bij het koken en moet minstens 60 cm breed zijn. Met een kookeiland of parallelle keuken is het gemakkelijker veel ruimte rondom spoelbak en kookplaat te creëren, zonder dat de afstand tussen die twee te hoog wordt. Voorkom dat een kookplaat of spoelbak op de rand van het aanrecht of zelfs tegen een wand wordt geplaatst, zodat je rondom altijd werkruimte houdt.

Vaatwasser en spoelbak
Naast de werk driehoek is het ook aanbevolen de afstand tussen vaatwasser en spoelbak klein te houden. Bij voorkeur zit de vaatwasser in een kastje direct naast de spoelbak. Vuile vaat verzamelt zich vaak in en rond de spoelbak. Daarnaast is het handig dat je bij het inladen van de vaatwasser gemakkelijk wat restjes uit bekers en klazen weg kunt gooien. En in sommige gevallen is het handig om een erg vuile pan even voor te spoelen, voordat je hem in de vaatwasser zet..

Oven

Ook de oven moet op een goede plek geplaatst worden. Bedenk dat je vaak hete en zware pannen of schalen uit de oven haalt. Het is dan prettig om deze snel op een stabiel oppervlak, zoals het aanrecht te kunnen plaatsen. Als de afstand tussen de oven en de afzuigkap niet te groot is, worden ook de luchtjes van de oven mee afgezogen. Dat heb je bijvoorbeeld ook wanneer je de oven onder de kookplaat plaatst. Veel mensen geven echter de voorkeur aan een hoger geplaatste oven, zodat er zonder te bukken iets ingezet en uitgehaald kan worden.

Lees verder

• Keuken kopen met korting: is onderhandelen cruciaal?
• Een nieuwe oven: waar moet je op letten?
• Hoeveel groepen nodig voor een nieuwe keuken?
• De vijf types kookplaten: Wat zijn de verschillen?
• Een waterboiler. Overbodige luxe of prettig comfort?