Kookplaat: gas, electrisch, inductie en keramisch

Een kookplaat aanschaffen: kies je voor een losstaande of voor inbouw? En dan het soort kookplaat: er is ruime keus uit gas, elektrisch, inductie of keramisch. Welke wordt het?

Kookplaat of fornuis

De meeste mensen halen die twee door elkaar, maar er is een groot verschil tussen beiden: een fornuis bestaat uit een oven met daarboven een kookplaat. Het fornuis kan zowel elektrisch als op gas zijn. Een kookplaat is een afzonderlijke kookplaat. Deze kookplaat kan worden gekocht om op een tafelmodel-koelkast te worden gezet of op een ander vlak. Een inbouwkookplaat kan niet los worden neergezet maar wordt ingebouwd in de keuken.

De meest gangbare kleuren voor een kookplaat zijn wit, zwart en rvs. Meestal wordt er voor een witte kookplaat gekozen wanneer deze op een witte koelkast komt te staan. in inbouwkeukens is zwart of rvs het meest voorkomend.

Kookplaat gas

Koken op gas was hele lange tijd het meest populair. Dit komt omdat gas goedkoper is dan elektriciteit. Koken op gas neemt 3% van het totale gasverbruik binnen een huishouden voor zijn rekening. Daarbij gaat er bij gas weinig warmte verloren wanneer men het vuur onder de pan blijft houden. Gas is simpel in gebruik. Voor gas is er wel een gasaansluiting nodig. In de meeste woningen zit deze standaard in de keuken. Het voordeel van koken op gas is de eenvoud, de lage gebruikskosten, maar ook de kookplaat zelf is goedkoper in aanschaf.

Het nadeel van gas is dat men altijd een aansteekbron nodig heeft: lucifers of (gas)aansteker. Er zijn ook gaskookplaten met een zelfontsteker. Een ander nadeel is dat men soms vergeet het gas uit te zetten, of de gaskraan kan gaan lekken. Er kan dan zoveel gas ontsnappen, dat dit levensbedreigend is. Om die reden wordt er aan gas een vies geurtje meegegeven om de mens te waarschuwen voor lekkend gas, want gas is eigenlijk reukloos. Er gebeuren wat sneller ongelukjes met gaskookplaten door pannen die onstabiel staan of een gaspit die nog brand terwijl men dit niet ziet.

Kookplaat elektrisch

De elektrische kookplaat werd steeds populairder na de gasplaat. Halverwege de jaren '70 van de 20e eeuw kwamen er steeds meer elektrische kookplaten bij. Vrijstaande kookplaten hebben meestal draaiknoppen, de ingebouwde elektrische kookplaten hebben vaak een toets-bediening. Voor woningen zonder een gasaansluiting is een elektrische kookplaat ideaal. De temperatuur is meestal goed in te stellen waardoor hij makkelijk werkt. Wel is het vaak even wennen wanneer er de overstap van gas naar elektrisch wordt gemaakt.

Een elektrische kookplaat heeft als nadeel dat deze elektriciteit gebruikt en dus een stuk duurder is in gebruik. Ook is deze kookplaat vrij moeilijk schoon te maken, net als bij een gaskookplaat. De kookplaat komt traag op gang en blijft nog lang nawarmen. Dit heeft voor en nadelen. Een voordeel is dat men de kookplaat eerder uit kan zetten en zo toch nog sauzen of andere gerechten na kan laten sudderen. Een nadeel is dat er soms wordt vergeten dat de kookplaat nog heet is. E kunnen dan brandwonden ontstaan wanneer men niet oplet. Ook kan het vervelend zijn wanneer men snel iets op wil warmen: het duurt enige tijd voordat de kookplaat warm is.

Kookplaat inductie

De inductie kookplaat is een variant op de elektrische kookplaat, die eind jaren '90 heel erg populair werd. Het koken hiermee is makkelijk en het ziet erg mooi uit. De inductie kookplaat werkt met een magnetisch veld. Dit veld reageert op de magnetisch onderkant van de pan die erop gezet wordt. De magneet zelf is geen warmtebron, maar de combinatie pan/magneet veroorzaakt de warmte. Een voordeel is dat wanneer de pan wordt opgetild, de warmtetoevoer ook stopt. Gezinnen met kinderen kiezen vaak voor deze veilige kookplaat. Het kookoppervlak wordt minder heet dan bij andere kookplaten. Dat heeft zijn voor en zijn nadelen. Inductie kookplaten zijn wel heel makkelijk schoon te maken. De inductie werkt op elektriciteit. Dit is duurder dan gas, maar omdat inductie alleen werkt wanneer er een pan opstaat, is hij zuiniger dan de elektrische kookplaat.

Het nadeel van inductie is dat deze duur zijn in aanschaf. Ook moet men vaak andere pannen aanschaffen: de normale pannen geschikt voor gas, kunnen vaak niet op inductie gebruikt worden. De pannen die wel geschikt zijn, zijn vaak wat duurder. Inductie is dus een kostbare aanschaf.

Kookplaat keramisch

Ook de keramische kookplaat kwam na de elektrische kookplaat. De keramische kookplaat is hetzelfde als de elektrische kookplaat. Alleen ligt er bij de keramische kookplaat een glasplaat over het hele systeem heen. Daardoor krijg je een glad oppervlakte. In lijnen is aangegeven waar men de pan moet neerzetten. Het voordeel van de keramische kookplaat is het uiterlijk: deze heft meer design. Verder is de keramische kookplaat makkelijk schoon te maken, wat bij de elektrische kookplaat nogal eens lastig is.

De keramische kookplaat werkt net als de elektrische : langzaam opwarmen en lang nawarmen. Ook het stroomverbruik is even hoog als bij de elektrische.