Vijgenboom in de moestuin

Ten onrechte denken veel mensen dat een vijgenboom het niet goed doet in ons klimaat. Het is echter heel goed mogelijk om in ons klimaat zelf vijgen te kweken. Wanneer je een beschut plekje hebt met veel zon, kan je goede oogst krijgen. En na een zachte winter kunnen er zelfs twee oogsten verwacht worden.

De geschiedenis van de vijg

De geschiedenis van de vijg gaat heel ver terug. De boom komt van nature voor in westelijk Azië, en werd in de oudheid al geteeld door mensen. In de bijbel worden de bladeren van de vijgenboom al genoemd als bedekking van Adam en Eva. Ook in de Romeinse geschiedenis komt de vijgenboom voor: volgens de legende zou de kribbe van de stichters van Rome, Romus en Remulus, zijn blijven hangen in de takken van een vijgenboom.

De oude Egyptenaren, de Feniciërs en Romeinen gebruikten de vrucht al als voedsel. Ook gebruikten zij de vijg tegen verstoppingen en werd er in gehandeld.

Een vijg planten

De vijgenboom kan ongeveer 10 meter hoog worden. De boom houdt niet van natte voeten en wil graag op een droog, zonnig plekje staan uit de wind. Ideaal zou een plekje op het zuiden tegen een muur zijn.

Het beste seizoen om een vijgenboom te planten is in het voorjaar, zodat de boom goed kan wortelen. Na de zomer kan de boom in de winter al de eerste knoppen gaan vormen. Deze knoppen kunnen in ons klimaat een zachte winter overleven. Wanneer de knoppen toch zijn afgevroren, kan de boom in het voorjaar opnieuw knoppen aanmaken. Bij een snelrijpend ras kan er zelfs na een zachte winter een tweede oogst verwacht worden.

Snoeien van een vijgenboom

De beste tijd om een vijgenboom te snoeien, is wanneer de vijgenboom in rust is, van november tot februari. Gooi het gesnoeide hout niet weg, dit hout kan gebruikt worden om de vijg te stekken. Wanneer de vijgenboom in de winter doodvriest, is er altijd nog een stek die zijn plaats in kan nemen. Let wel op, het sap van de vijg kan irriterend op de huid zijn. Gebruik daarom altijd handschoenen bij het snoeien van de vijg.

Waaiervorm

Als de boom in een waaiervorm, bijvoorbeeld tegen een muur aan, moet groeien, moet er voor een sterk gestel gezorgd worden. Dit kan verkregen worden door in februari alle takken tot de helft in te korten. Doe dit ieder jaar totdat er voldoende takken zijn. Vanaf dat jaar moet in juni van elke scheut de top afgeknipt worden. In november moet de helft van de takken die vrucht hebben gedragen teruggesnoeid worden tot 5 cm.

Solitair

De alleenstaande vijgenboom moet anders gesnoeid worden. Bij een jonge vijgenboom moet eerst een stam ontwikkeld worden door twee jaar lang alle takken op één tak na in februari te verwijderen. De tak die overblijft, wordt de stam van de vijgenboom. In het derde jaar moeten alle gegroeide takken voor ongeveer de helft worden weg gesnoeid. Snoei de tak weg tot een naar buiten gericht oog. Zo krijg je een open boom, waar veel vruchten aan kunnen groeien.

Onderhoud oudere vijg

Meestal hoeft de wat oudere vijgenboom alleen wat uitgedund te worden. Wanneer de vijgenboom voor een muur staat, is het handig om alle takken weg te halen die niet evenwijdig aan de muur lopen. De boom is een snelle groeier, dus er kunnen wel wat takken in de weg gaan zitten. Eventueel kunnen deze takken in de zomer nog weggesnoeid worden.

Het vermeerderen van een vijg

Er zijn verschillende manieren om een vijg te vermeerderen.

Stekken in aarde

Gebruik mooie takken van de vijg die in de winter voor de vorst zijn afgesnoeid. De beste takken, zijn takken van ongeveer 35 cm, met flink wat slapende ogen. Slapende ogen zijn plekken waar de blaadjes hebben gezeten en die in de winter zijn afgevallen.

Graaf de stekken in de grond, houdt ongeveer een kwart van de stekken boven de grond en bedek de stekken met bladeren tegen de kou. Wanneer de stekken weer gaan uitlopen en redelijk wat blaadjes ontwikkeld hebben, kunnen de stekken opgegraven worden.

Poot de stek, eventueel in een pot, waarin tuinaarde vermengt zit met potaarde. Let er wel op dat de nieuwe uitloper van het stekje de nieuwe vijgenboom wordt. Zorg er dan ook voor dat het groene takje, de uitloper, recht staat. Dit betekent dat het stekje zelf misschien wel scheef gepoot moet worden.

Aflegger maken

Het is ook mogelijk om de vijgenboom te vermeerderen zonder een stekje af te knippen. Buig een mooie tak naar beneden, tot op de grond. Graaf de tak een beetje in. Wanneer de tak niet uit zichzelf in de grond blijft, kan je de tak verzwaren met bijvoorbeeld een steen of kei. Op een bepaald moment zal de tak, daar waar hij in de grond zit, wortels maken. Graaf de tak dan op, knip hem af van de boom en plant de nieuwe vijgenboom waar je wil.

Vorstschade

De vijgenboom heeft vaak aan het einde van het jaar nog kleine vruchtjes hangen. Deze vruchtjes vallen er vaak in de winter vanaf. Dit is niet erg omdat de boom in het voorjaar weer opnieuw bloesem krijgt en opnieuw vijgen gaat maken. Deze kleine herfstvruchten hoeven dus niet beschermd te worden tegen de kou. Je kan de vijgenboom zelf wel wat beschermen tegen kou. Hiervoor kun je op de grond de afgevallen bladeren op een hoop te leggen.

De meeste vijgenbomen kunnen tot -10 graad Celsius. Het zijn vaak sterke bomen, na een strenge winter duurt het misschien lang voordat de boom weer tot leven komt, maar schrijf de boom niet te snel af. Pas wanneer de boom in augustus nog steeds geen uitlopers heeft, is de boom echt dood.

Wacht in elk geval tot mei voordat je gaat snoeien. De boom kan nog gaan uitlopen en als je dan teveel weg snoeit gaat de boom bloeden en kan hij alsnog dood gaan. Als de boom nog uitloopt, kan je in november alle echte dode takken wegsnoeien. Zijn er echter na augustus nog steeds geen uitlopers, dan is de boom echt dood en kan je hem weghalen.

Lees verder

• Perenboom in de moestuin
• Perzikboom in de moestuin
• Pruimenboom in de moestuin
• Walnotenboom in de moestuin