Inbouwapparatuur voor de keuken kiezen

Bij een nieuwe keuken horen ook inbouwapparaten. Het is echter belangrijk te bepalen welke apparaten je precies neemt voordat je een keuken gaat uitzoeken. Ze maken namelijk een groot gedeelte, zo niet het merendeel van de prijs uit. Het assortiment aan beschikbare apparatuur is echter dermate groot dat het niet meevalt hieruit een keuze te maken. Dat begint al met te besluiten welke apparaten je precies neemt en welke niet. Daarna volgt nog het kiezen van bepaalde typen en modellen. In dit artikel vind je vooral informatie die kan helpen bij het maken van een eerste schifting. Artikelindeling (interne links)

• Waarom inbouwapparatuur?
• Een zeer uitgebreid assortiment
• De kookplaat
• Oven of combimagnetron?
• De oven
• De magnetron of combimagnetron
• De afzuigkap of schouw
• De koelkast
• De vaatwasser
• De inrichting van je nieuwe keuken: bepaal het zelf

Waarom inbouwapparatuur?

In principe hoef je geen enkel apparaat te laten inbouwen als je dat niet wilt. Fornuizen, koelkasten, vaatwassers: alles kun je ook los kopen. Er zijn zelfs goede redenen om dat te doen, want meestal zijn losse apparaten (relatief gezien) goedkoper en kun je ze op verschillende plekken neerzetten. Ook zijn losse apparaten gemakkelijker te vervangen als ze definitief de geest mochten geven.

Toch zullen de meeste mensen ervoor kiezen een aantal of alle grote apparaten in een nieuwe keuken te laten inbouwen. Dat geeft de volgende voordelen:

• De keuken krijgt er een mooier en opgeruimder aangezicht door. Als hij vol staat met losse apparatuur ziet hij er vaak rommelig uit. Een aangenaam keukendesign is dan niet mogelijk of wordt teniet gedaan. Zeker bij open keukens speelt dit aangezicht een belangrijke rol.
• Een keuken met goede inbouwapparaten heeft een positief effect op de waarde en verkoopbaarheid van een huis.
• Een keuken met veel inbouwapparatuur is beduidend gemakkelijker schoon te houden. Vooral bij een los fornuis kost het veel tijd en moeite om de directe omgeving schoon en vetvrij te houden. Bij een ingebouwde kookplaat en oven is dat veel minder.

Echter, de overweging of je inbouw of losstaand zou nemen, kan per apparaat en per situatie verschillen. In de rest van het artikel kun je daar meer over lezen.

Een zeer uitgebreid assortiment

In feite is het aantal apparaten waarvan inbouwvarianten bestaan niet eens zo groot. Het betreft eigenlijk alleen:

• Kookplaten
• Ovens
• Magnetrons
• Afzuigkappen
• Koelkasten
• Vaatwassers

Ieder voor zich komen deze apparaten echter in een ongekende hoeveelheid modellen, ondersoorten en soms ook maten. Al geldt dat voor losstaande apparaten natuurlijk evengoed. De koper van een nieuwe keuken zal zich hoe dan ook moeten verdiepen in wat er allemaal te krijgen is.

De kookplaat

De kookplaat is misschien wel het meest wezenlijke onderdeel van een keuken. Zonder kookplaat kun je eigenlijk niet eens spreken van een keuken. Er zijn drie manieren waarop je een kookplaat kunt plaatsen:

• Los, bijvoorbeeld op het aanrecht.
• Als onderdeel van een losstaand fornuis.
• Ingebouwd in het aanrechtblad.

Om een kookplaat te kunnen inbouwen moet er een op maat gemaakt gat in het aanrechtblad zitten. Dit gat er alsnog in te maken als het aanrechtblad eenmaal is bevestigd, is zo goed als onmogelijk. Bij aanrechtbladen van graniet of andere harde en luxe materialen moet het gat er zelfs al in de fabriek worden ingezaagd.

Daarom zul je bij de aanschaf van een nieuwe keuken gelijk moeten besluiten of je een ingebouwde kookplaat wilt of niet. Hou er rekening mee dat wat je ook kiest, je er lang mee vooruit zult moeten.

Afmeting van de kookplaat en aantal branders

Kies je voor een inbouwkookplaat, moet je bepalen welke maat je wilt. Tegenwoordig heb je naast een standaard kookplaat met vier pitten, namelijk ook extra grote platen met vijf of zelfs zes branders. Er zit dan bijvoorbeeld een speciale ‘wokbrander’ in het midden van de plaat. Zo'n grote plaat kan interessant zijn voor enthousiaste kokers met een grote keuken. Voor anderen is het waarschijnlijk teveel ruimteverlies.
Denk er ook nu aan dat je een eenmaal gemaakte keus later niet meer kunt veranderen, tenzij je een heel nieuw aanrecht neemt.

Type kookplaat

Bij kookplaten is het tevens van belang te kiezen met welke warmtebron je gaat werken. Neem je een gas-, elektrische-, keramische of inductieplaat? Allemaal hebben ze zowel voor- als nadelen waar het nodige over te zeggen valt. Laat jezelf daar goed over informeren.

Oven of combimagnetron?

Het is niet moeilijk een apparaat te vinden om eten in op te warmen. Het probleem is eerder dat je, als je jezelf in alle mogelijkheden verdiept, de bomen misschien niet meer door het bos kunt zien.

In eerste instantie is de vraag die je bij de aanschaf van een nieuwe keuken moet beantwoorden of je een aparte oven en eventueel aparte magnetron neemt of toch een combimagnetron die je voor beide functies kunt gebruiken. De juiste keus hiervoor hangt sterk af van je persoonlijke situatie en voorkeuren. Dat heeft veel te maken met het feit dat ovens doorgaans groter zijn dan combimagnetrons.

Gebruik

In dit kader is het belangrijk of je vaak dingen bakt, grilt of in de oven laat garen. Is dat het geval is een combimagnetron waarschijnlijk te klein en te beperkt in mogelijkheden. Ongeacht wat sommige verkopers ook mogen beweren, het resultaat van ovengerechten en bakproducten is beslist beter in een echte oven.

Aantal eters

Moet er regelmatig gekookt worden voor een grote groep mensen, bijvoorbeeld omdat je een groot gezin hebt of vaak visite, is een combimagnetron ook niet zo geschikt. Zeker omdat daar eigenlijk altijd maar één gerecht tegelijkertijd in past. In een dubbele, multifunctionele of heteluchtoven kun je meerdere gerechten tegelijkertijd bereiden.

Afmeting keuken

Zoals met veel apparaten hangt de keus echter ook af van de beschikbare ruimte. In een kleine keuken kan een combimagnetron ruimte besparen, zeker als je deze op ooghoogte laat wegwerken in een kast. Onder de kookplaat hou je dan ruimte voor een extra keukenkast.

De oven

Een losse oven is kleiner en goedkoper dan een ingebouwd exemplaar en mits hij op elektriciteit werkt kun je hem plaatsen waar je wilt. Om eerder in dit artikel genoemde redenen kun je echter ook kiezen voor een inbouwoven.

Dan zijn er wel een aantal zaken waar je op moet letten:

• Het type: niet elke oven is qua maat en aansluiting geschikt voor elke keuken.
• De plaatsing: wil je de oven op ooghoogte of onder de kookplaat zoals bij een fornuis. In dat laatste geval geldt dat ook niet iedere oven gecombineerd kan worden met iedere kookplaat.

Je zult kortom bij een vakman moeten navragen of de oven die je op het oog had ook mogelijk is in jouw keuken en zo ja in combinatie met welke kookplaten. Dat geldt overigens nog extra wanneer je een inbouwoven wilt vervangen en je vast zit aan bestaande maten. Ondanks het ruime aanbod is er dan vaak maar weinig mogelijk.

De magnetron of combimagnetron

Als je voor een oven kiest of je bakt en grilt sowieso nooit, heb je wellicht voldoende aan een gewone magnetron. Het is dan aantrekkelijk te kiezen voor een los exemplaar. De losse magnetron is doorgaans een handzaam apparaat dat je overal neer kunt zetten en bijvoorbeeld ook gemakkelijk mee kunt nemen naar een eventueel volgend huis. Ondertussen neemt hij geen keukenkastje in beslag.

Kies je een combimagnetron liggen de zaken waarschijnlijk anders. Een combimagnetron kan een grotere maat hebben en doet het meestal goed bij huizenkopers. Daarom is het een stuk interessanter deze wél te laten inbouwen.

Bij de aanschaf van een inbouwmagnetron is het vooral zaak te bepalen waar je hem wilt hebben: op ooghoogte, ofwel ‘bovenbouw’, dan wel onder de kookplaat ofwel ‘onderbouw’. Er zijn speciale magnetrons voor bovenbouw en onderbouw. Let er dus goed op dat je het juiste type neemt.

De afzuigkap of schouw

Feitelijk heeft iedereen tegenwoordig wel een systeem in de keuken om kookluchtjes mee af te zuigen. Er zijn op dit punt echter sterk uiteenlopende mogelijkheden op de markt, zowel qua gebruik als qua aangezicht. In grote lijnen is het daarbij de vraag of je de afzuiging wilt combineren met een schouw of je de kap wilt wegwerken in een keukenkastje. Hoewel mensen die afzuiging boven een kookeiland zoeken welhaast een schouw(kap) moeten nemen. Hieronder de mogelijkheden.

Schouwkappen

Dit zijn afzuigkappen in de vorm van een schouw, meestal gemaakt van RVS. Ze vallen erg op, waardoor je beter een design kunt kiezen in dezelfde stijl als de rest van de keuken. Vaak geven ze daarmee wel karakter aan een keuken en bovendien hebben ze een goed afzuigsysteem. Momenteel zijn dit dan ook de meest populaire afzuigkappen.

Schouwkappen zijn er in twee soorten:

• Wandmodellen die tegen een muur worden gemonteerd en daarmee aan de achterkant recht naar beneden lopen.
• Eilandmodellen die boven een kookeiland worden gehangen en rondom doorlopen.

Inbouwafzuigkap in schouw

Niet iedereen wil een schouw van RVS. Met name in meer rustieke keukens laten veel mensen liever een stenen schouw of ander type ombouw maken. Voor dergelijke schouwen zijn speciale inbouwafzuigkappen beschikbaar.

Afzuigkappen weggewerkt in een keukenkastje

Je kunt de afzuigkap ook onzichtbaar wegwerken achter het deurtje van een keukenkastje. Dat heet een vlakschermkap of geïntegreerde kap. Om deze te laten werken moet je het keukendeurtje opentrekken.

Zichtbare afzuigkappen

Tegenwoordig zie je ze minder en minder: zichtbare afzuigkappen. Toch hebben sommige mensen geen keus. De zichtbare afzuigkap is echter toch vooral een los apparaat en wordt niet echt meer ingebouwd.

Circulatiekappen zonder afvoersysteem

Alle bovengenoemde kappen voeren de lucht af naar buiten of via het ventilatiesysteem. In sommige (oude) huizen is dat echter niet mogelijk. Voor dergelijke woningen zijn speciale afzuigkappen beschikbaar met een circulatiesysteem. Hierin wordt de lucht na filtering rond gecirculeerd.

De koelkast

Van alle grote keukenapparaten zal men voor de koelkast het vaakst een los model kiezen. Dat komt omdat de keus in typen en maten bij losstaande koelkasten beduidend veel groter is dan bij ingebouwde exemplaren. Bovendien is het juist bij een koelkast handig deze te kunnen plaatsen waar je wilt. Ondertussen is de inbouwkoelkast belangrijk duurder dan een vergelijkbaar losstaand model.

Vooral als het aankomt op afmetingen is de inbouwkoelkast beperkt. Hij is haast altijd zo’n 56 cm breed en praktisch alleen beschikbaar in hoogtes van 88, 103, 123 of 178cm. Andere hoogtes komen niet tot nauwelijks voor.

Het voordeel van een inbouwkoelkast is dat deze onzichtbaar is weggewerkt achter een keukenkastdeur. In de tijd dat een koelkast haast per definitie een groot wit gevaarte was, was dit zeker geen oninteressante optie. Tegenwoordig zijn er echter steeds meer design koelkasten en exemplaren van roestvrij staal op de markt, die bepaald niet lelijk staan in een moderne keuken.
De trend is dat mensen steeds vaker een voorkeur hebben voor zo’n design koelkast of voor een extra groot model zoals eentje met dubbele deuren of een Amerikaanse koelkast. Binnen dat kader is de inbouwkoelkast ook niet zonder meer gunstig voor de waarde of verkoopbaarheid van een huis.

Met name voor mensen met een kleine en misschien ook open keuken kan een inbouwkoelkast nog interessant zijn. Vaak kan deze dan worden weggewerkt in een hoge kast waar wellicht ook nog een combimagnetron en/of extra keukenkast in passen. Neem je een losse koelkast vervallen die mogelijkheden waarschijnlijk.

De vaatwasser

Meer dan bij de andere hier genoemde apparaten is het bij vaatwassers de vraag of je er überhaupt wel een zou nemen. Onder voorbehoud dat je niet teveel warm gebruikt is de handafwas nog altijd goedkoper en met name ook milieuvriendelijker dan een afwasmachine. Dat ligt vooral aan de energie die nodig is voor het opwarmen van het water en minder aan het water- of zeepverbruik. Binnen dat kader geldt ook dat als het warme water afkomstig is uit elektrische boilers de vaatwasser zuiniger is. Uiteindelijk is de keus voor of tegen een vaatwasser echter een persoonlijke om te maken.

Het voordeel van de vaatwasser is dat je deze, beter dan andere apparaten, op een latere datum alsnog kunt inbouwen. Mits je de waterafvoerpijp die daarvoor in je keuken zit maar bereikbaar houdt en je nog een bijpassend keukenpaneel kunt krijgen.

Kiezen voor een losse vaatwasser is natuurlijk ook mogelijk, maar het enige voordeel daarvan is de lagere prijs. In verband met de waterafvoer zit je qua vaatwasser toch vast aan een bepaalde plek en kun je deze niet neerzetten waar je wilt. In sommige huizen zit de aansluiting voor de vaatwasmachine echter in de bijkeuken. Dan wordt het vanzelf een ander verhaal, want dan heb je sowieso een los model nodig.

Kies je voor een inbouwvaatwasser kun je nog kiezen uit:

• Een volledig geïntegreerde vaatwasser. Deze is volledig weggewerkt achter een keukenpaneel en heeft de bedieningsknopjes in de vaatwasser zelf. Deze knopjes zijn doorgaans echter vrij klein.
• Een onderbouwvaatwasser. Deze heeft ook een keukenpaneel, maar het bedieningspaneel is wel zichtbaar aan de voorkant. Deze panelen zijn in het algemeen trouwens vrij luxe uitgevoerd.

Het hangt van het ontwerp van je keuken en van je behoefte aan meer bedieningsgemak af wat je hier het beste kunt kiezen. De geïntegreerde vaatwasser is echter op afstand de meest populaire optie.

De inrichting van je nieuwe keuken: bepaal het zelf

Zoals eerder gezegd maakt apparatuur in hoge mate het bedrag van een nieuwe keuken uit. Kijk wat dat betreft uit met ogenschijnlijk zeer goedkope aanbiedingen voor keukens. Vaak zit daar maar weinig en/of zeer goedkope apparatuur in. Bij nader inzien kan er dan voor jou toch een veel hoger prijskaartje aan zo’n keuken komen te hangen, alleen maar omdat je andere apparaten wilt.

Mede daarom is het nuttig op voorhand al in grote lijnen op papier te zitten wat je wilt hebben en na te gaan hoeveel dat grofweg gaat kosten. Dan kun je in de keukenzaak veel beter inschatten wat een bepaalde keuken ongeveer voor jou gaat kosten. Bijkomend voordeel is dat je niet overrompeld zult worden door een verkoper met iets te mooie praatjes over bepaalde apparaten. Als je weet wat je wilt, zal de uiteindelijke prijs van de keuken niet veel afwijken van je begroting.

Lees verder

• Een kleine keuken inrichten
• Kranen voor keuken en badkamer kiezen
• Inrichten woning: accessoires voor sanitair en keuken
• Een spoelbak voor in de keuken kiezen
• Inrichten woning: wassen en strijken