Natuurlijke vloerbedekking: houten vloeren en parket

Wie graag een karaktervolle houten vloer of parket heeft, kan dat op een natuurlijke en milieuvriendelijke manier laten leggen. Mits er aan een aantal voorwaarden is voldaan, is hout een bijzonder duurzaam product met een lage milieubelasting. Dat geldt tegenwoordig ook voor hardhout. Ondertussen zijn er weinig soorten vloerbedekking die zo’n natuurlijke en tevens ook warme uitstraling hebben en zijn de mogelijkheden in soorten hout en manieren van leggen verrassend groot. Geen wonder dus dat houten vloeren en parketten al zo lang zo'n populaire vloerbedekking zijn.

Artikelindeling

• Rekening houden met het beheer van bossen
• Wanneer milieuvriendelijk
• Parket of houten vloer
• Massieve houten vloer of niet
• Hard en zacht hout
• Eigenschappen
• Het kliksysteem
• De aanschaf

Rekening houden met het beheer van bossen

Om een milieuvriendelijke houten vloer te krijgen, is het vooral van belang dat de gebruikte bomen ecologisch verantwoord wordt verbouwd. Daartoe mogen ze niet zomaar in de wilde weg worden gekapt, bijvoorbeeld uit een stokoud oerbos dat vervolgens nooit weer aangroeit. Wat nodig is zijn bossen die duurzaam worden beheerd en waar wordt gewerkt met een zogeheten ‘gecontroleerde kap’. Daarbij wordt gezorgd dat bomen die worden gekapt ook weer worden aangeplant.

Om zeker te weten dat gebruikt hout aan deze voorwaarde voldoet zijn er diverse keurmerken in het leven geroepen. De belangrijkste daarvan zijn:

• Het FSC-keurmerk. Dat is een internationaal, onafhankelijk keurmerk dat verzekert dat grondstoffen voor hout- en papierproducten afkomstig zijn uit verantwoord beheerde bossen. Daarbij wordt ook gezorgd dat mensen die van het bos afhankelijk zijn hun levensonderhoud niet verliezen.
• Het PEFC-keurmerk. PEFC heeft een zogeheten ‘sustainability benchmark’ opgesteld voor duurzaam bosbeheer. Dat is gebeurd op basis van internationale principes. Het PEFC toetst nu of de nationale standaard die landen hanteren voor duurzaam bosbeheer voldoen aan deze benchmark. Nationale certificeringssystemen die worden goedgekeurd komen dan onder het PEFC keurmerk te vallen. Dit is dus een internationaal overkoepelend keurmerk.

Wanneer milieuvriendelijk

Houten vloeren kunnen momenteel tellen als de meest milieuvriendelijke, natuurlijke en duurzame vloeren die er in Nederland of België te koop zijn. De productie-energie die nodig is om een houten vloer te maken is relatief gezien laag. Er is weinig bewerking nodig om van een plank een vloerplank te maken. Ook kunnen oude vloerplanken vaak worden hergebruikt.

Echter, om echt als milieuvriendelijk te gelden moeten de vloeren aan de onderstaande voorwaarden voldoen:

• Ze bezitten minstens één van de reeds genoemde keurmerken.
• Het hout is afkomstig uit de omgeving, dus uit Europese bossen, zodat het niet ver vervoerd hoeft te worden.
• Er is weinig tot geen milieuonvriendelijke lijm gebruikt bij het samenstellen en leggen van de parketonderdelen of planken.
• Er is bij de afwerking van de vloer gebruik gemaakt van milieuvriendelijke, oplosmiddelvrije lak, beits, was of olie. Wil je zeker weten dat dit het geval is kun je een onafgewerkte vloer kopen en deze zelf afwerken.

Parket of houten vloer

Wat is eigenlijk het verschil tussen een parket en een houten vloer? Dat draait grotendeels om de breedte van de gebruikte planken. Zijn deze 10cm of breder worden ze ‘plankdelen’ genoemd en de gelegde vloer een ‘houten vloer’. Daarbij worden de planken meestal recht gelegd.

Bij smallere planken of ‘lamellen’ spreekt men van een parket. Hierbij kunnen ook patronen in de vloer gelegd worden, zoals bijvoorbeeld het bekende visgraat parket.Bij parket zijn vaak verschillende typen hout op elkaar gelijmd.

Massieve houten vloer of niet

Er is een zeker verschil tussen massief houten vloeren en vloeren die niet massief zijn. Bij die laatste zijn de planken verlijmd, net als bij parket. Dat kan op een andere ondergrond zijn zoals triplex, maar mogelijk zijn er ook verschillende houtdelen op elkaar gelijmd. Het voordeel daarvan is dat de planken dan veel minder gaan werken en dat ze gemakkelijker gelegd kunnen worden.

Voor een massieve vloer geldt echter dat het beter is deze met de vloer te verlijmen om teveel uitzetten te voorkomen. Bij beide typen wordt er dus nog redelijk wat lijm gebruikt. Wil je graag een zo ecologisch mogelijke vloer, kun je bij de leverancier navragen wat voor soort lijm ze gebruiken. In sommige soorten lijm zitten meer giftige stoffen dan in andere.

Hard en zacht hout

Er zijn veel verschillende soorten hout beschikbaar voor het maken van vloeren. In hoofdlijnen wordt er echter een onderscheid gemaakt tussen hardhout en zacht hout. Hardhout is compacter dan zacht hout en daarmee is het een stuk steviger en gaat het langer mee. Hierdoor kun je het voor meer zaken gebruiken dan zacht hout.

Hardhout heeft echter beduidend meer tijd nodig om te groeien. Daardoor was het in het verleden vaak niet afkomstig uit ecologisch beheerde bossen. Dat is ondertussen een stuk beter geworden. Tegenwoordig heeft ook veel hardhout de benodigde keurmerken.

Eigenschappen

Het is afhankelijk van de houtsoort hoe goed dit tegen vocht kan of tegen veelvuldig gebruik. Daarmee is het dus ook afhankelijk van de houtsoort in welke ruimtes de vloer gelegd kan worden en in welke niet. Toch is het in het algemeen niet aan te raden om in echt vochtige ruimtes als een badkamer een houten vloer of parket te leggen. Laat je bij de aanschaf in ieder geval goed informeren over de kwaliteiten van de houtsoort(en) die je op het oog hebt.

Hout kan door temperatuurverschillen gaan ‘werken’. Daar moet bij het leggen rekening mee worden gehouden. Gezien het grote aanbod van verschillende typen hout en bewerkingsmethoden kunnen houten vloeren worden aangepast op ieder denkbare interieurstijl. Er is van alles mogelijk van zeer lichte, strakke moderne vloeren tot rustieke donkere vloeren met een klassieke uitstraling.

Hout heeft de fraaie eigenschap om door de tijd heen mooier te worden. Zelfs beschadigingen geven het vaak meer karakter in plaats van dat ze het aangezicht van de vloer aantasten. Als de schade toch te groot wordt kun je de vloer bovendien laten schuren. Hoe vaak dit mogelijk is hangt wel af van de dikte van de planken.

In principe worden houten vloeren in hun naturel kleur geleverd. Dat maakt dat ze een erg natuurlijk effect geven in het interieur. In theorie kun je hout natuurlijk ook in een kleur verven, maar dat is voor een vloer doorgaans niet zo mooi.

Het kliksysteem

Het gemakkelijke kliksysteem dat ooit werd geïntroduceerd voor laminaat, is aan een grote opmars bezig. En terecht. Het maakt een vloer gemakkelijk te leggen, er is geen lijm nodig en je kunt de vloer zelfs meenemen naar een andere woning. Daarnaast kan de vloer vaak ‘zwevend’ worden gelegd, wat hem ook geschikt maakt voor gebruik in appartementen. In dit kader komen er ook steeds meer parketvloeren op de markt die op deze manier gelegd kunnen worden. Het parket wordt dan door een slim messing-en-groefsysteem in elkaar geklikt. Dat levert een mooie gladde, vrijwel naadloze vloer op.

De aanschaf

Houten vloeren worden meestal geleverd en gelegd door speciaalzaken. Parket is wat algemener verkrijgbaar. Ondanks het feit dat er geen grote decoratieve verschillen lijken tussen houten vloeren of parket van dezelfde houtsoort, loont het toch de moeite goed rond te kijken voor je een vloer koopt. Er kan nog behoorlijk wat verschil zitten tussen leveranciers als het aankomt op manieren van leggen, kwaliteit (bijvoorbeeld in dikte van de planken), afwerking, prijs en service. Echter, juist voor een duurzaam product als een houten vloer is het van belang dat je een leverancier kiest die jou echt goed bevalt.

Lees verder

• Een vloerbedekking kiezen: waar moet je op letten
• Natuurlijke vloerbedekking: kurk, linoleum en marmoleum
• Natuurlijk tapijt: jute, kokos, sisal en zeegras
• Een vloer van siergrind: ramp of zegen?
• Anti-allergisch tapijt: fabeltje of echt?