Anti-allergisch tapijt: fabeltje of echt?

Verkopers bieden steeds vaker zogeheten anti-allergisch tapijt aan voor mensen met astma of bepaalde allergieën. Deze vloerbedekking zou zelfs beter voor hun gezondheid zijn dan een gladde vloer. De reden daarvoor is dat dit tapijt fijnstof vasthoudt en daarmee voorkomt dat het door de lucht blijft zweven. De vraag is natuurlijk of dit verhaal klopt of dat het toch een fabeltje van de tapijtindustrie is. Omdat er voor de genoemde patiënten veel op het spel staat is het een belangrijke vraag om te beantwoorden. Als je een vloerbedekking kiest die je klachten blijkt te verergeren, zit je immers mooi te kijken. Daarom hieronder meer informatie. Artikelindeling (interne links)

• Fijnstof en de gezondheid
• De werking van anti-allergisch tapijt
• Is het woord anti-allergisch terecht?
• Huisstofmijt
• Bestaat er andere anti-allergische vloerbedekking?
• Schoonmaken en het voordeel van gladde vloeren
• Astma of allergie? Toch liever een gladde vloer

Fijnstof en de gezondheid

Het verhaal rondom anti-allergisch tapijt draait om het zogeheten fijnstof. Met deze term wordt verwezen naar vervuilende, in de lucht zwevende deeltjes die kleiner zijn dan 10 micrometer. Verder kunnen deze deeltjes echter in afmeting, herkomst en (chemische) samenstelling compleet verschillen.

Inmiddels is uit tal van onderzoeken gebleken dat de inademing van fijnstof schadelijk is voor de gezondheid, zeker als dat regelmatig en in grote hoeveelheden gebeurd. Het is slecht voor de luchtwegen (zeker ook bij kinderen), maar kan bijvoorbeeld ook bijdragen aan het krijgen van hart- en vaatziekten.

Voor astmapatiënten geldt dat fijnstof de klachten kan verergeren en mogelijk zelfs veroorzaken. Het is echter beslist niet de enige of belangrijkste oorzaak voor het ontstaan van deze klachten. Voor mensen die allergisch zijn voor huismijt of pollen geldt dit nog sterker: hier veroorzaakt fijnstof de klachten helemaal niet, maar kan het deze wel erger maken.

De werking van anti-allergisch tapijt

Feitelijk begint het verhaal bij gewoon tapijt. Onderzoekers ontdekten dat tapijt grote hoeveelheden fijnstof vasthoudt, zodat het niet meer door de lucht dwarrelt. In een huis met tapijt bleek de concentratie fijnstof in de lucht 4x lager dan in een huis met een gladde vloer. Daarop is men speciale tapijten gaan ontwikkelen die het fijnstof nog beter vasthouden dan standaard tapijt. Dat ging men anti-allergisch tapijt noemen.

In dit kader kreeg fabrikant Desso een patent op een concept dat zij Airmaster® noemden. Dit tapijt bestaat uit grote en kleine lussen, waarbij de grote lussen de grote deeltjes fijnstof vasthouden en de kleine lussen de kleinere deeltjes. Onderzoek ondersteunt de claim van Desso dat in een ruimte waar dit tapijt ligt de concentratie fijnstof in de lucht wel 8x lager is dan bij een gladder type vloerbedekking. Uiteindelijk kwamen meer fabrikanten met anti-allergisch tapijt, maar de Desso Airmaster® is op afstand het bekendste merk.

Is het woord anti-allergisch terecht?

Feitelijk betekent de term ‘anti-allergisch’ dat het product allergische reacties tegengaat. Anti betekent immers ‘tegen’. Dat wil dus zeggen dat de bron die de reacties veroorzaakt wordt vernietigd. Dat is bij anti-allergisch tapijt echter niet het geval en wel om twee redenen niet:

• Het fijnstof wordt niet afgebroken door het tapijt, alleen vastgehouden. Om er echt vanaf te komen moet de vloer zeer regelmatig en grondig worden gezogen en dat valt in de praktijk niet mee.
• Andere, meer dringende veroorzakers van allergieën en astmatische reacties worden niet tegengegaan door dit tapijt. Daarbij is met name de huisstofmijt van belang, want deze mag zich juist graag in tapijt nestelen.

Vandaar dat er de nodige kritiek bestaat op de claim 'anti-allergisch' die fabrikanten als Desso maken, hoe lovenswaardig hun streven om een schone lucht in huis te creëren ook is. Die kritiek draait voornamelijk om de problemen betreffende huismijten en tapijten. Hieronder volgt een nadere toelichting daarover.

Huisstofmijt

De huisstofmijt is een minuscuul diertje van ongeveer 0,3 mm. Hij leeft in bijna alle stoffen die zich in huis bevinden, maar met name in matrassen, kussens, tapijten, gordijnen en gestoffeerd meubilair. Daarnaast is hij ook terug te vinden op beschimmelde muren. Het zijn de uitwerpselen en vervelhuidjes van deze mijten die allergische en astmatische reacties veroorzaken als kortademigheid en eczeem. Vermoedelijk heeft zo’n 10% van de westerse bevolking een huisstofmijtallergie.

Het is onmogelijk alle mijten uit huis te weren, maar men kan het aantal natuurlijk wel reduceren. Dat kan door goed schoon te maken, de luchtvochtigheid laag te houden en natuurlijk de stoffering in huis te beperken.

Huisstofmijt en tapijt

Doorgaans wordt aan mensen met astma of huismijtallergie dringend geadviseerd om vooral geen tapijt als vloerbedekking te nemen. Het is namelijk:

• de enige soort vloerbedekking waar de mijten ook in gaan zitten.
• onmogelijk het tapijt afdoende te reinigen. Hoe vaak en hoe goed je ook zuigt, je krijgt de mijten nooit echt weg.

Huisstofmijt en anti-allergisch tapijt

Het moge duidelijk zijn dat een tapijt dat losse stofdeeltjes extra goed vasthoud op geen enkele manier de aanwezigheid van huisstofmijt in datzelfde tapijt tegengaat. Tapijten zijn een geliefde plek voor huismijten en daar veranderd het anti-allergisch tapijt niets aan. Men zou zich zelfs kunnen afvragen of de mijten niet juist extra goed gedijen in een tapijt vol stofdeeltjes, maar daar is vooralsnog minder actief onderzoek naar gedaan.

Bestaat er andere anti-allergische vloerbedekking?

Vasthoudend aan het idee dat anti-allergische vloerbedekking klachten en veroorzakers dient tegen te gaan, is het antwoord op deze vraag negatief. Er bestaat niet zoiets als anti-allergische vloerbedekking, ook niet onder gladde vloeren.

Datgene dat wél bestaat zijn verschillende soorten zogeheten 'anti-statische' vloerbedekking. Dat is vloerbedekking die juist stof en vuil afstoot, zodat het er niet in vast gaat zitten. Het tegenovergestelde dus van de hier beschreven anti-allergische tapijten.

Aanbieders proberen anti-statische vloerbedekking ook wel eens te verkopen als anti-allergisch. Dat is echter evengoed onjuist want ook deze vloerbedekking neemt de oorzaken voor problemen met de luchtwegen niet weg. Niettemin kan anti-statische vloerbedekking gunstig zijn voor mensen met astma of allergiën, omdat ze zich makkelijk laat reinigen. En dat is, zoals hieronder nog duidelijk wordt van groot belang. Ook hier is het echter aan te raden om na te gaan of er geen huismijt in de betreffende vloerbedekking kan gaan zitten, bijvoorbeeld omdat het toch weer om een soort tapijt gaat.

Schoonmaken en het voordeel van gladde vloeren

Ongeacht de precieze oorzaken van de astma of allergie is het goed en zeer regelmatig schoonmaken van je vloer het belangrijkste wapen in de strijd tegen de klachten.

Op dit punt onderscheiden gladde vloeren zich nog het meest van tapijt, want:

• Op tapijt kun je veel stof en vuil niet zien liggen, op een gladde vloer wel.
• Een tapijt zuigen is zwaar werk en dan nog blijft er waarschijnlijk veel vuil en stof achter. Een gladde vloer kun je vrij gemakkelijk schoonhouden of tenminste stofvrij maken.
• Tapijten kun je alleen bij uitzondering een keertje nat reinigen, een gladde vloer kan altijd met een natte doek of dweil worden afgedaan.

Dit alles maakt dat een gladde vloer zich toch een heel stuk gemakkelijker laat schoonhouden dan tapijt.

Astma of allergie? Toch liever een gladde vloer

De claim van fabrikanten dat hun tapijten fijnstof uit de lucht houden klopt dus en wellicht zijn er mensen die daar baat bij hebben. Daarmee zijn deze tapijten echter geen goede oplossing voor mensen met astma of huismijtallergie. De huisstofmijt, een belangrijke veroorzaker van klachten, wordt niet aangepakt en het echt goed reinigen van het tapijt is een moeilijk verhaal.

Daarom is het advies aan mensen die in hun gezin te maken hebben met astma of allergie nog steeds om een gladde vloer te nemen en deze dan goed schoon te houden. Dit advies wordt ook gegeven door het Longfonds in Nederland.

Het sluit tevens aan bij de ervaringen van patiënten zoals die te vinden zijn op diverse forums op het internet. Mensen met genoemde klachten ervaren een gladde vloer eigenlijk altijd als prettiger dan welke soort tapijt ook.

Lees verder

• Een vloerbedekking kiezen: waar moet je op letten
• Flakes of chipsvlokken op vloeren en wanden
• Een vloer van siergrind: ramp of zegen?
• Natuurlijke vloerbedekking: kurk, linoleum en marmoleum
• Natuurlijke vloerbedekking: houten vloeren en parket