Zelf asbest verwijderen

Het verwijderen van asbest is in Nederland aan strenge regels gebonden. In de meeste gevallen zal het asbesthoudende materiaal door een gecertificeerd bedrijf moeten worden verwijderd. Er zijn voor particulieren echter enkele uitzonderingen gemaakt in de wet- en regelgeving die het mogelijk maken onder bepaalde voorwaarden zelf het asbest te verwijderen. Het zelf verwijderen van asbest kan een hoop geld besparen maar is niet geheel zonder risico’s. Onderstaand zijn enkele zaken opgesomd waarbij rekening gehouden dient te worden bij het verwijderen van asbest.

Waarschuwing vooraf

Vooropgesteld dient te worden dat in verband met de grote gezondheidsrisico’s die een ondeskundige verwijdering van asbest met zich mee kan brengen, het verstandiger is een asbestverwijdering door een gecertificeerd asbestverwijderingsbedrijf uit te laten voeren indien men hier de mogelijkheid toe heeft. Asbestvezels zijn microscopisch klein en dus voor het blote oog onzichtbaar. Gezondheidsklachten zullen pas na lange tijd, 10 tot soms wel 60 jaar, optreden en men zal van een blootstelling dan ook geen directe hinder of klachten op korte termijn ondervinden.

Het zelf verwijderen van asbest kan een besparing van 1.000 tot 4.000 euro opleveren op voorwaarde dat deze verwijdering volledig en volgens de wettelijke voorschriften wordt uitgevoerd. Als door handhavende instanties wordt geconstateerd dat het resultaat van de verwijdering onvoldoende is en er gezondheidsrisico’s aanwezig zijn op de verwijderingslocatie, kan de financiële winst geheel teniet worden gedaan omdat er alsnog een deskundig bedrijf moet worden ingeschakeld of in het ergste geval de verwijderingslocatie ontruimd moet worden.

Wettelijke uitzonderingen

In het Asbestverwijderingsbesluit 2005 is verplicht gesteld dat eenieder die een gebouw geheel of gedeeltelijk laat slopen of hier asbest uit verwijdert of laat verwijderen, verplicht is een asbestinventarisatierapport op te laten stellen en het asbest door een deskundig bedrijf te laten verwijderen. Hierop zijn in dit besluit twee uitzonderingen gesteld voor gebouwen die niet voor bedrijfsmatige doeleinden worden gebruikt. Het betreft het verwijderen van niet gelijmde asbesthoudende vloerbedekking en vloertegels en het verwijderen van geschroefde asbesthoudende platen, tot een maximum van 35 m² per kadastraal perceel, zolang het geen dakleien betreft en de platen hechtgebonden zijn.

Deze laatste toevoeging verdient extra aandacht. Veel asbestcementplaten aan de buitenzijde van gebouwen, zoals asbestcement golfplaten, zijn weliswaar met schroeven bevestigd en van origine als hechtgebonden te beschouwen. Echter zijn veel asbestcementplaten die zich in de buitenlucht bevinden door verschillende oorzaken na 20 jaar dusdanig verweerd of beschadigd dat deze nauwelijks nog als hechtgebonden kunnen worden beschouwd. Dit is met name het geval bij niet gecoate asbestcementproducten en asbestcementplaten die zijn aangetast door mosgroei.

In enkele gevallen is het in overleg met de verantwoordelijke toezichthouder, vaak de afdeling bouw- en woningtoezicht van de gemeente, mogelijk om asbestplaten die niet geschroefd zijn maar bijvoorbeeld los liggen of geklemd in glaslatten bevestigd zijn ook zelf te verwijderen. Ditzelfde geldt voor asbesthoudende bloembakken. De handelingen die moeten worden verricht om deze asbesttoepassingen te verwijderen zullen zelden tot grote asbestverspreiding leiden zolang er geen beschadigingen aan het materiaal worden toegebracht. Met een duidelijke beschrijving van de toepassing en verwijderingsmethode dient men zelf de toezichthouder hiervan te overtuigen.

Voorbereiding

Voor het verwijderen van asbest is geen vergunning benodigd mits de verwijdering niet in een monument plaatsvindt. Los hiervan moet iedere asbestverwijdering, ongeacht de omvang en het risico, worden gemeld bij de gemeente waar de verwijdering plaatsvindt middels een sloopmelding via het omgevingsloket (OLO). De gemeente moet binnen vier weken aangeven of de sloopmelding als volledig of ontvankelijk wordt beschouwd, alhoewel in de meeste gevallen op veel kortere termijn een reactie wordt gegeven. In deze reactie zijn door de gemeente vaak aanvullende voorwaarden omschreven waaraan de asbestverwijdering moet voldoen. Uiterlijk twee dagen voordat daadwerkelijk met de verwijdering van het asbesthoudend materiaal wordt begonnen moet een melding hiervan worden gedaan bij de gemeente. Vaak is dat bij de afdeling bouw- en woningtoezicht of handhaving.

Verwijdering

Gebruik tijdens de verwijdering een goed adembeschermingsmiddel. Het filter in een gewoon stofsnuitje beschermt onvoldoende tegen asbestvezels. Gebruik bij voorkeur een (halfgelaats)masker dat voorzien is van een P3 filter. Er zijn op internet verschillende bedrijven die deze maskers en filters aanbieden. Maak ook gebruik van wegwerpoveralls die van voldoende kwaliteit zijn en verpak deze na verwijdering op dezelfde wijze als het asbesthoudend materiaal. Reinig ook het gebruikte schoeisel na afloop van de verwijdering of gebruik overschoenen.

De asbesthoudende materialen zullen altijd door middel van demontage geheel moeten worden verwijderd. Zorg voordat met demontage of verwijdering wordt begonnen dat het materiaal goed vochtig is maar veroorzaak hierbij geen plassen water. Na het opdrogen van deze plassen kunnen asbestvezels op het oppervlak achterblijven omdat deze immers niet mee verdampen. Een lage drukspuit met handpomp van een paar liter leent zich uitstekend om het materiaal te bevochtigen.

Verpak het asbesthoudend materiaal direct na demontage in een plastic zak of folie van voldoende dikte en sterkte. Bij professionele verwijdering van asbest wordt gebruikt gemaakt van PE-plastic met een dikte van 0,2 mm. Gewone landbouwfolie is van onvoldoende kwaliteit om doorscheuren en andere beschadigingen te voorkomen. Veel gemeenten stellen overigens asbestafvalzakken ter beschikking. Zorg dat scherpe randen en hoeken van het asbesthoudende materiaal zijn afgeplakt of afgeschermd om beschadiging van de verpakking te voorkomen. Plak de naden en openingen in de verpakking luchtdicht af met bijvoorbeeld duct-tape. Voor de veiligheid is het beter om een dubbele verpakking toe te passen. Als er isolatiemateriaal zoals glaswoldekens achter of onder de asbesthoudende platen aanwezig is, reinig dit niet maar verpak en stort het gezamenlijk met het asbesthoudend materiaal. Let wel op het gewicht per verpakking, verpak niet teveel asbesthoudend materiaal tegelijk in een verpakking.

Reinig na de verwijdering de werkplek bij voorkeur met een stofzuiger. Bij gebruik van bezems en borstels zal een verdere verspreiding van asbestvezels plaatsvinden. Gebruik voor het reinigen nooit een stofzuiger voor huishoudelijk toepassingen. Het filter in huishoudelijk stofzuigapparaten is niet toegerust om asbestvezels af te vangen en er zal juist een verdere verspreiding van asbestvezels plaatsvinden als een dergelijk apparaat wordt toegepast. Er zijn via internet diverse leveranciers te vinden die een industriële stofzuiger met een passend filter, HEPA H14, voor asbestverwijdering verhuren.

Afvoeren van asbestafval

Als het verwijderde asbesthoudende materiaal afdoende is verpakt kan het worden aangeleverd bij de milieustraat in de eigen gemeente. Hier is een aparte container voor asbesthoudend afval aanwezig. Voor het aanbieden van asbesthoudend afval is het tonen van een afschrift van de ontvankelijk verklaring van de sloopmelding van de gemeente verplicht. Bewaar deze dus goed want zonder dit afschrift is het aanleveren van asbestafval in principe niet mogelijk. Echter wordt hier in de praktijk niet in elke gemeente even streng op gehandhaafd. Na het aanleveren van het asbesthoudend afval bij de milieustraat wordt een stortbewijs afgegeven. Als de asbestverwijdering is afgerond moet dit worden gemeld bij de afdeling handhaving of bouw- en woningtoezicht van de gemeente en deze zal een kopie van het stortbewijs vragen. Met deze handeling zal de asbestverwijdering als afgerond worden beschouwd.

Lees verder

• Verbod op asbestdaken in 2024
• Asbestcement golfplaten
• Asbesthoudend vloerzeil
• Waar moet een asbestinventarisatierapport aan voldoen?
• Milieuproblemen door de asbestindustrie