Verbod op asbestdaken in 2024

Verwering van asbestcement
Verwering van asbestcement dakbedekking is het gevolg van weersinvloeden zoals regen, sneeuw, hagel en wind. Daarnaast spelen temperatuurwisselingen, met name vorst waarbij het in het asbestcement opgesloten water volume vergroting en verkleining ondergaat en hierbij barsten in het cement veroorzaakt, luchtvervuiling en zure depositie van bijvoorbeeld meststoffen een belangrijke rol in versnelling van het verweringsproces. Chrysotiel, wit asbest, zal door zuren worden aangetast. In enkele typen asbestcement golfplaten is echter ook crocidoliet, blauw asbest, verwerkt en dit blauwe asbest is beter bestand tegen zuren. Mosgroei zal het afslijten van asbestcement golfplaten vertragen maar zorgt daarentegen wel voor breukvorming. Bij verwijdering van mos, door de eigenaar of door vogels en ongedierte, zullen delen asbestcement vrij komen. Ook produceren mossen zuren die het asbestcement aantasten. Asbestcement dakbedekking die gecoat is zal minder snel verweren dan onbehandelde asbestcement dakbedekking. Echter zal na verloop van tijd ook de coating verweren en staat het asbestcement alsnog bloot aan verweringsprocessen. Met name asbestcementplaten van 20 jaar en ouder vertonen een sterke mate van aantasting en versnelling van het verweringsproces.Achtergrond van het verbod
Al sinds de jaren 80 wordt wereldwijd onderzoek gedaan naar de verwering van asbestcement golfplaten. Uit deze onderzoeken blijkt dat asbestcement golfplaten 20 jaar na installatie op het dak beginnen te verweren. In Nederland deed TNO in 2007 onderzoek naar verwering van dakbedekking die bestond uit asbestcement golfplaten. Dit onderzoek bestond uit het bestuderen van de mate van verwering, het meten van verspreiding van asbestvezels naar de omgeving en het bundelen van resultaten van onderzoeken die reeds in Nederland en in het buitenland waren uitgevoerd. De resultaten van deze onderzoeken toonden aan dat de asbestconcentratie in de lucht in de directe omgeving van de asbestcement daken over het algemeen verwaarloosbaar klein was. Wel is op veel plaatsen een asbestverontreiniging in de bodem aangetroffen, met name op plaatsen waar een dakgoot ontbreekt. Dit werd in 2015 nog eens bevestigd toen bekend werd dat in Nederland naar schatting op 200.000 locaties waar asbestcement daken aanwezig zijn, de bodem vervuild is met asbestvezels waarvan 100.000 locaties op korte termijn gesaneerd moeten worden. Ook de impact van branden waarbij asbest vrijkomt is groot. Naast de beperkingen voor betreding van gebieden en noodgedwongen tijdelijke sluiting van wegen, woningen en ondernemingen, brengt het opruimen van het bij branden vrijgekomen asbest enorme kosten met zich mee.Het voorgaande deed staatssecretaris Atsma van Infrastructuur en Milieu in 2012 ertoe besluiten om een verbod op asbesthoudende daken te gaan voorbereiden. Er werd van verschillende scenario's berekend wat de haalbaarheid en kosten zouden zijn van voortijdige vervanging van daken die nog niet aan het einde van hun technische levensduur zijn gekomen. In maart 2015 maakte staatssecretaris Mansveld van Infrastructuur en Milieu het ontwerp besluit bekend dat per 1 januari 2024 er een algemeen verbod van kracht is op het voorhanden hebben van asbesthoudend materiaal toegepast als dakbedekking.
Wat houdt het verbod in?
Het verbod op asbestdaken betreft alleen dakbedekking die asbest bevat en daarbij in contact staat met de buitenlucht. De meest bekende en toegepaste vormen van asbesthoudende dakbedekking zijn asbestcement golfplaten en dakleien. Minder bekend is de toepassing van asbesthoudende bitumen en mastiek als dakbedekking. Ook deze vallen onder de werking van het verbod van asbestdaken. Asbesthoudende mastiek en bitumen kunnen als baanvormige dakbedekking zijn aangebracht, maar ook als lijm of kitlaag op naden van baanvormige dakbedekking of rondom schoorstenen, steunvoeten van dakleidingsystemen zoals bliksemafleiding, rondom de daktrim, doorvoeringen en andere opbouwen op daken.Niet onder het verbod vallen bijvoorbeeld rookgasafvoeren en ontluchtingen van asbestcement die zich op het dak bevinden. Gevelbekleding, boeiboorden, stopverf, kit en andere gebouwonderdelen aan de buitenschil die mogelijk asbest kunnen bevatten, zijn eveneens uitgezonderd van dit verbod. Het verbod is dus enkel van toepassing op asbesthoudende materialen die specifiek als dakbedekking zijn toegepast.