Tips goedkoop en veilig brandhout kloven

Brandhout kloven met een bijl is gevaarlijk. Je wilt geen zware en scherpe bijl tegen je aan te krijgen. Het kloven vergt kracht, techniek en aandacht . Als je die weet te combineren, dan kun je goedkoop brandhout verwerken.

Kloven voorbereiden

• De kloofbijl op scherpte controleren en eventueel aanzetten (dat is vijlen). Een botte bijl is gevaarlijk omdat hij kan weg stuiteren.
• Voldoende ruimte om je heen maken, een meter of twee. Geen obstakels en ‘publiek’.
• Rondslingerend materiaal verwijderen. Je wilt niet uitglijden over bijvoorbeeld rondhout terwijl je de bijl heft.
• Kiezen van een effen, harde ondergrond voor het kloofblok. Zet het kloofblok niet op bijvoorbeeld een plaat hout. Die zal millimeters of centimeters meeveren en de kracht uit de klap halen, of erger nog: de bijl laten schampen.
• Het te kloven hout op een stapeltje leggen. Dat is iets meer werk dan het gestort laten liggen, maar klooft prettiger en veiliger.

Houding

Het eerste bewegingsprincipe is dat je klooft door met de bijl zo veel mogelijk langs je lichaam te gaan. Dat is altijd de kant waar je schrijfhand zit. Je standbeen, aan de kant waar niet je schrijfhand zit, staat naar voren. Hierdoor krijgt je bovenlichaam iets spanning om van het standbeen weg te draaien. Datzelfde gebeurt met de inslag die door je iets gedraaide houding de neiging heeft om schuin te worden, van je standbeen weg. Heb je een schampslag, dan zal die 9 van de 10 keer weg van je standbeen zijn zodat je geen verwonding oploopt.

De kloofbijl houd je vast met je schrijfhand ergens op de helft bij het uiteinde; de duim wijst omlaag. Je niet-schrijfhand zit op de helft van de steel bij de kop; de duim wijst omhoog.

Beweging

Het tweede bewegingsprincipe van hout kloven is dat je de zware kop zo min mogelijk voor je en in de lucht wilt hebben. Dat kost je schouders en rug. Het uitdelen van de klap doe je in een vloeiende, bijna cirkelachtige beweging die begint naast het blokje en eindigt op het blokje. De klap deel je niet uit door met uitgestrekte armen de kloofbijl op te tillen en dan met kracht naar beneden te slaan. Je werkt dan volledig buiten je macht.

Er zijn houthakkers die de beweging beginnen met een kloofbijl die op het blokje rust. Het – niet bewezen - idee is dat je dan altijd raak slaat. Nadeel is dat het blokje gauw omvalt wanneer je de bijl naar je toehaalt (het begin van de beweging). Het beste is om de beweging met de bijlkop een beetje naast het blokje te beginnen. Dan weet je ook dat je goed staat. De bijl heb je met de niet-schrijfhand losjes vast. Je trekt de bijl naar achteren, terwijl je hem heft. Bijna automatisch zal je niet-schrijfhand over de steel schuiven. Afhankelijk van je inschatting laat je de bijl gewoon vallen of geef je hem nog een licht zetje mee. Onthoud dat de bijl onnodig hoog heffen de kans dat je raak slaat verkleint en de kans op een ongeluk vergroot.

Kijken

Je hebt alle rondhout recht afgezaagd, zodat de blokjes blijven staan. Schat per stuk hout in hoe hard de klap moet zijn. De benodigde kracht hangt af van de soort hout. Misverstand is dat harder hout ook altijd een grotere klap vergt. Zo splijt eiken rondhout vaak mooier dan bijvoorbeeld het zachte en taaie grenen waarin de nerven soms gedraaid zijn. Bij voorkeur zet je het houtblokje zo neer dat de knoestjes onderaan zitten. Hierdoor begint de kloofbijl in ‘goed’ hout bovenaan en stuitert hij niet weg. Omdat hij kracht en snelheid behoudt, zal de kloofbijl waarschijnlijk de knoestjes onderaan mee splijten Om deze reden zaag je dus nooit stukken die aan de boven- en onderkant knoestjes hebben.

Kloven voor gevorderden

Een groot blok brandhout kun je klieven door het gewicht van het blok te benutten. Je slaat de kloofbijl hard in het midden van het blok zodat hij vast zit. De niet-schrijfhand zit dicht bij de kop en de schrijfhand houdt het steeleinde stevig vast. De truc die dan volgt is echt voor gevorderden omdat zij kracht en coördinatie vergt. Je tilt het blok brandhout een tikkeltje op en trekt het net als anders naar je toe. Maar dan breng je het blok hoog en keer je het in de lucht. De omgedraaide kop van de kloofbijl komt op het kloofblok waarna het blok brandhout langs de wangen van de bijl onder zijn eigen gewicht splijt.

Lees verder

• Tips over goedkoop brandhout vinden
• Tips over goedkoop brandhout verwerken
• Tips over goed zaag- en kloofgereedschap
• Tips over goedkoop en veilig brandhout zagen