Tips over goedkoop brandhout vinden

De nazomer en de herfst zijn goede jaargetijden om de brandhoutvoorraad aan te vullen. Daarom adverteren bedrijven met kisten en pallets van 1 tot wel 2,5 m³ hout. Bouwmarkten doen kettingzagen, veiligheidskleding en bijlen in de aanbieding en particulieren verdienen bij met zelf verzameld hout. Wie tijd en conditie heeft, komt met een ouderwetse handzaag, kloofbijl en speurwerk voordelig aan zijn brandhout.

Brandhout halen

• Zelf mogen uitdunnen van, wel of niet, vooraf gemarkeerde bomen, ter voorbereiding op latere kap door een aannemer
• Hout ophalen van de plaats waar het omgezaagd is
• Laten afleveren van kisten met gemengd, aan de lucht of in ovens gedroogd en gekloofd hout
• Op de kop tikken van partijen afvalhout uit fabrieken
• Weghalen van afval van bouw- of sloopprojecten (vooral van waterwerken waarbij hardhout gebruikt wordt)

Wetgeving en beleid

Bomen zijn eigendom van de grondeigenaar, tenzij het bos verpacht is of het hout door een aannemer gekocht is. Juridisch heet dat ‘natrekking’. Omgezaagde stammen en resthout zijn ook zijn eigendom wat juridisch ‘natuurlijke vruchten’ heet. Meenemen van (rest)hout is dus stelen en strafbaar. Op 12 augustus 2012 bevestigde een politierechter dat nog eens in een zaak waarin een persoon dood hout had gekapt. Extra bezwarend werkt wanneer het hout uit het bos verzameld is, terwijl bijvoorbeeld bebording aangeeft dat:

1. Toegang sowieso verboden is (art. 461 Wetboek van Strafrecht), of;
2. Toegang buiten de paden verboden is, of;
3. Betreding van een rustgebied voor het wild verboden is, of;
4. Betreding van zonsondergang tot zonsopgang verboden is.

In sommige bossen werken boswachters die een BOA-bevoegdheid hebben. Ze zijn Buitengewoon Opsporing Ambtenaar en mogen bonnen uitschrijven. Een toegangsovertreding kunnen zij met een bon afdoen (het ‘gele’ papiertje) die je dan op het politiebureau moet laten zien. Ben je echt hout aan het verzamelen, dan mogen sommige BOA’s aanhouden of zelfs de politie inschakelen.

Natuurbeheerders zullen het weghalen van hout ook beschouwen als een doorkruising van hun beleid. Tussen 15 maart en 15 juli is het broedseizoen van vogels. Verboden betreding vinden natuurbeheerders dan extra vervelend. Kapafval houden natuurbeheerders graag in het bos om dood hout te creëren voor allerlei schimmels, insecten en insecteneters.

Opletten en informeren

Brandhout haal je dus niet zo maar uit het bos. Weet je dat een aannemer ergens oogst, dan kun je contact met de boseigenaar opnemen. Het zal van zijn eigen beleid of subsidie-eisen afhangen of hij meewerkt. Soms zijn immers beheersubsidies die hij ontvangt gekoppeld aan natuurdoelen, zoals het vergroten van de hoeveelheid dood hout. Bij natuurbeheerders is de kans op medewerking in de regel klein. Die verkopen het hout zelf, ook om te voorkomen dat mensen in het bos gaan struinen. Bij particuliere eigenaren of gemeenten kan het lukken.

Hout via wegenbeheer

Onderhoud

Een aparte categorie is houtsingels en bosschages langs wegen. Die hebben vaak geen of een lichte natuurbestemming. Ze worden beheerd door de gemeente, provincie of rijkswaterstaat en een heel enkele keer een waterschap. Hout kun je daar vinden bij wegverbredingen of regulier onderhoud, vanwege bijvoorbeeld overhangende takken. Anders dan bij natuurbeheerders willen deze overheden nog wel eens de aannemer de vrije hand geven. Sterker nog, het kan zijn dat bij de aanbesteding het volledig schoon opleveren geëist wordt. Dat biedt mogelijkheden om afspraken met de directievoerder van het werk te maken. Probeer een tijdstip te regelen dat je hout weghaalt voordat het versnipperd wordt. Dit laatste vergt wel opletten wat er in je regio gebeurt. Soms zit maar weinig tijd tussen kap of snoei en versnipperen. Om tijd te besparen, het is aangenomen werk, rijdt een versnipperaar dan direct achter degene aan die snoeit of kapt.

Kruimelhout

Op de grens van wetgeving zit het meenemen van hout uit smalle groenstroken langs wegen. Vaak gaat het om de echt lastige stukken waar het voor de aannemer onrendabel is om alles op te ruimen. Die stukken geven veel takken, maar relatief weinig verkoopbare stammen. De aannemer zal dan alleen het makkelijk bereikbare afval hoeven te versnipperen. Het overige laat hij liggen. Kom je in dat afval rondhout tegen dat met de hand te zagen is, dan is de kans klein dat je in overtreding bent. Onthoud wel dat het om kleine hoeveelheden gaat. Je zult dus wat meer moeten zoeken.

Veiligheid

Onthoud ook dat je langs de weg bezig bent en in gevaarlijke situaties kan komen. Vanzelfsprekend respecteer je wetgeving. Je parkeert dus bijvoorbeeld niet op de vluchtstrook van een auto(snel)weg, langs een weg met een stopverbod of een weg zonder berm (waardoor je dus feitelijk op een rijbaan van een 60- of 80-kilometerweg stilstaat). Hoe dan ook, contact met de aannemer of de wegbeheerder tijdens de snoei heeft de voorkeur.

Lees verder

• Tips over goedkoop brandhout verwerken
• Tips over goed zaag- en kloofgereedschap
• Tips goedkoop en veilig brandhout kloven
• Tips over goedkoop en veilig brandhout zagen