Tuin winterklaar maken: nodig of niet?

Hoe moeten we de tuin klaar maken voor de winter? Moeten we de tuin eigenlijk wel klaar maken voor de winter? De een gaat grondig aan de slag en ruimt alles op. De ander geeft er de voorkeur aan om de natuur zijn gang te laten gaan. Maar wat is nu het beste voor de bomen, struiken en vaste planten? En voor de grond? Moet een tuin winterklaar gemaakt worden of niet? Het hangt ook een beetje af van de persoonlijke voorkeur. Maar er zijn wel een aantal activiteiten, waarvan het verstandig is om die voor het invallen van de winter uit te voeren. Dat heeft als bijkomend voordeel dat in de lente weer met een gezonde en frisse tuin gestart kan worden!

• Verzorgen van de bomen
• Verzorgen van de struiken
• Verzorgen van de rozen
• Verzorgen van de border
• Verzorgen van het gazon of het gras
• Verzorgen van de kuipplanten
• Verwijderen van afgevallen blad
• Tuin winterklaar maken: nodig of niet?

Verzorgen van de bomen

Beperk het snoeien in deze periode tot het weghalen van zieke takken en takken die hinderlijk in de weg hangen. Bomen worden bij voorkeur gesnoeid als ze in blad staan. De zogenaamde ABC-bomen (Acer (esdoorn), Betulus (berk) en Carpinus (haagbeuk)) mogen helemaal niet gesnoeid worden tussen december en mei. De sapstromen komen vroeg op gang en de boom kan door het snoeien doodbloeden. In de winter is de boom in rust en als het sap wegloopt, dan heeft hij geen natuurlijke reactie om dit te stoppen. In de zomer wordt het sap naar het blad en de vruchten getransporteerd. Fruitbomen, zoals appel- en perenbomen hebben de jaarlijkse snoeibeurt juist graag in de winter. Kies daarvoor wel een vorstvrije periode uit.

Verzorgen van de struiken

Voor struiken is het in deze periode van het jaar, het najaar dus, ook alleen maar nodig om zieke en/of dode takken te verwijderen. De struik verjongen doen we bij voorkeur in de lente. Laat de struiken nu verder in tact. De structuur van de (kale) struik geeft juist een mooi wintersilhouet als er rijp of sneeuw is in de tuin.

Verzorgen van de rozen

De rozen, zeker de klimrozen, vragen wel even de aandacht in het najaar. Lange losse takken van klimrozen kunnen beter aangebonden worden. Alle elkaar kruisende takken bij de struikrozen verwijderen. Dit voorkomt schade die kan ontstaan bij storm of harde wind. Stel het echte snoeiwerk uit tot maart, om te voorkomen dat de snoeiwonden vorstschade oplopen. Bescherm de veelal geënte rozen tegen vorst door de struik aan te aarden tot boven het occulatiepunt. In de lente kan deze aarde weer verwijderd worden. Een gift met organische aan de voet van de klimroos of struikroos wordt ook zeer op prijs gesteld.

Verzorgen van de border

De border oogt in deze tijd van het jaar erg rommelig. Hier en daar bloeit misschien nog iets, maar het totaalbeeld laat al veel verval zien. Eenjarige kunnen worden verwijderd. Ze staan misschien nog mooi nu, maar de kans op nachtvorst neemt toe en na een beetje vorst veranderen ze al snel in een vies hoopje. Knip vaste planten zo min mogelijk af. Stevige vaste planten als Verbena Bonariensis of Sedum bij voorkeur laten staan. Deze blijven de hele winter goed en zorgen zo voor een mooi lijnenspel in de border. In het voorjaar afknippen is vroeg genoeg! Vaste planten die wel snel afsterven (zoals bv. Hosta) bij voorkeur afknippen. Dit snel afstervende blad maakt de border te rommelig.

Verzorgen van het gazon of het gras

Belangrijk voor het gazon is dat er geen afgevallen blad op blijft liggen. Verwijder dus al het blad, zodat het gras niet verstikt. Als het gras lang is, maai het dan nog één keer. Het is belangrijk dat bij de laatste maaibeurt van het gazon het gras niet al te kort gemaaid wordt. Hierdoor gaat het beter de winter in.

Verzorgen van de kuipplanten

Alle potten met eenjarige planten kunnen worden leeggemaakt en vervolgens goed schoon worden gemaakt. Zet de potten vervolgens, als ze buiten blijven staan, op zijn kop weg tot het voorjaar. Zo kan er geen water in blijven staan. Potten met water erin zullen bij vorst gemakkelijk kapot vriezen. De kuipplanten die binnen moeten overwinteren, mogen een beetje terug worden gesnoeid. Dit maakt het verplaatsen makkelijker en hierdoor nemen ze ook minder plek in beslag. Maak ook de potten van de kuipplanten, voor zover dit mogelijk is, goed schoon en controleer of er geen ongedierte mee de berging of het huis binnen komt.

Verwijderen van afgevallen blad

Bomen in herfsttooi zijn prachtig. Maar al dat mooi verkleurde blad ligt na verloop van tijd in wel in de border, op het gras of op de bestrating. Verwijder al het blad van het gras, anders verstikt het. Ook de border moet zoveel mogelijk ontdaan worden van afgevallen bladeren. Bladblazers zijn hiervoor heel handige hulpmiddelen. Als er in de tuin veel afgevallen blad aanwezig is, dan loont het misschien wel de moeite om hier zelf bladcompost van te maken.

Tuin winterklaar maken: nodig of niet?

De hierboven genoemde punten moeten toch wel uitgevoerd worden om de tuin goed voorbereid de winter in te laten gaan. Hoeveel je snoeit en hoe schoon de border wordt opgeruimd heeft veel te maken met de persoonlijke voorkeur. Je kunt het doen als hierboven beschreven. Of je kunt alle vaste planten afknippen en de aarde in de kale border keurig aanharken. Voor veel mensen is dit het winterklaar maken van de tuin. Maar bedenk wel dat de afgestorven plantdelen voeding teruggeven aan de grond. Het is ook een ideale plek voor allerlei insecten. Het verterende blad, in combinatie met al die insecten zorgen voor een beter bodemleven en een betere bodemstructuur. Daarnaast zijn afgeknipte planten hun natuurlijke bescherming kwijt en daardoor kwetsbaarder bij vorst.