Struiken snoeien; een kwestie van weten, durven en doen

Struiken snoeien is een telkens weer terugkerende tuin klus. Vooral in het voorjaar is het snoeien van struiken één van de belangrijkste activiteiten. Veel struiken bloeien op jong hout en vooral dan is een rigoureuze snoeibeurt in het (vroege) voorjaar erg belangrijk. Hoe moet je al die verschillende struiken in de tuin snoeien? De meeste mensen zijn bang om iets fout te doen, maar het snoeien van struiken is over het algemeen niet zo moeilijk. Belangrijk is het om te weten om welke struik het gaat en dan is de bijbehorende snoeiwijze eenvoudig te vinden. Taxus, Hortensia, Lavendel of de pruikenboom blijft jarenlang mooi met de juiste snoeibeurt!

Hagen snoeien
Hortensia snoeien
Lavendel snoeien
Pruikenboom snoeien (Cotinus coggygria)
Rozen snoeien
Vlinderstruik snoeien (Buddleja davidii)

Hagen snoeien

Bron: Hans, Wikimedia Commons (CC0)

Het snoeien van hagen staat los van het al dan niet stimuleren van groei of bloei. Hagen snoeien heeft alleen tot doel de vorm (hoogte en breedte) van de haag te behouden. Hagen kunnen bijvoorbeeld bestaan uit palmboom (Buxus), coniferen, liguster (Ligustrum), venijnboom (Taxus), of haagbeuk (Fagus sylvatica). Voor een mooie, dichte en strakke haag kan het beste rond de langste dag én in het vroege najaar gesnoeid worden. De groeisterkte neemt na de langste dag al weer af. Door in deze periode te snoeien heb je de hele zomer mooie hagen. Met een lichte knipbeurt in het najaar ga je vervolgens met een strakke haag de winter in.

Hortensia snoeien

Annabelle snoeien (Hydrangea arborescens "Annabelle")

Bron: KENPEI, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Bijna elke tuinbezitter is gevallen voor de prachtige wit-groene bollen van "De Annabelle", zoals hij in de volksmond wordt genoemd. De volledige Latijnse naam is Hydrangea arborescens "Annabelle". Deze populaire Hortensia-soort is qua snoeiwijze een grote uitzondering op alle andere soorten. De imposante bollen verschijnen namelijk alleen aan jonge scheuten en daarom is het belangrijk dat je de plant in het voorjaar een goede snoeibeurt geeft. Knip alle scheuten tot ongeveer 20 cm. af. Begin april is hiervoor de beste periode. De afgeknipte scheuten kunnen overigens gemakkelijk gebruikt worden als vermeerderingsmateriaal. Steek de scheuten in de grond en grote kans dat ze gaan wortelen en er een nieuwe "Annabelle" geboren is!

Pluimhortensia snoeien (Hydrangea paniculata)
De pluimhortensia of Hydrangea paniculata hoeft in principe niet gesnoeid te worden. Je kunt volstaan met het, in het voorjaar, wegknippen van de oude en verdorde bloemen. Een niet gesnoeide pluimhortensia zal echter wel iets minder rijk bloeien dan een gesnoeide Hydrangea paniculata. Wil je echter veel én grote bloempluimen, dan kan je de struik begin april snoeien. Elke scheut kan tot 2 á 3 bloemknoppen, gerekend vanaf de onderkant van de struik, terug geknipt worden.

Bron: Semnoz, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Boeren Hortensia snoeien (Hydrangea macrophylla / Hydrangea serrata)
De snoeiwijze van een zogenaamde boerenhortensia (Hydrangea macrophylla of Hydrangea serrata) is bij de meeste waarschijnlijk wel bekend. Maar voor de volledigheid hier toch de belangrijkste snoeiregels. Het is belangrijk om te weten dat bij deze soort Hortensia's de bloemknoppen al in de zomer gevormd worden. De dan gevormde knoppen komen in het volgende jaar tot bloei. In principe kan volstaan worden met het wegknippen van de oude en verdorde bloemhoofden. Knip ze af net boven de nieuwe knop. Verwijder ook al het oude hout uit het hart van de struik.

Hortensia verjongen
Voor het verjongen van de (boeren-) Hortensia kan om de 3 á 4 jaar een deel van de oudste takken tot op de grond worden afgeknipt. De struik zal de daarop volgende zomer wel minder weelderig bloeien. Door de snoeibeurt is de struik wel gestimuleerd om nieuwe takken te vormen. Deze snoeiwijze is een effectieve manier om een Hortensia struik te verjongen. Knip je alle takken in één keer af, dan heeft de struik dat jaar geen bloemen. Beter is het om een verjongingssnoei verspreid over een aantal jaren uit te voeren, zodat er elke zomer toch bloemen aan de struik verschijnen.

Lavendel snoeien

Bron: SylwiaAptacy, Pixabay

Lavendel of Lavandula kent heel veel verschillende soorten. Kleine compact groeiende vormen en grote losse struiken. Met mooi bloem-aren van zacht lila tot diep paars. Voor de snoeiwijze maakt het echter niet uit welke soort je in de tuin hebt staan. Om de lavendel mooi en compact te houden, is het verstandig om de struik(en) tweemaal per jaar te snoeien. Na de bloei kunnen de uitgebloeide bloem-aren terug geknipt worden, zodat er weer een compacte struik ontstaat. In het voorjaar kan de lavendelstruik vervolgens sterk terug geknipt worden, tot diep in het oude hout. Door deze aanpak gaat de struik weer uitlopen en krijgt een mooie compacte vorm. Met het consequent uitvoeren van deze manier van snoeien heb je heel lang plezier van de lavendelstruik(en) en wordt voorkomen dat ze aan de onderkant sterk gaan verhouten en uit elkaar vallen.

Pruikenboom snoeien (Cotinus coggygria)

De laatste jaren is de pruikenboom of Cotinus coggygria bezig met een ware opmars in de Nederlandse tuinen. De struik hoeft in principe niet gesnoeid te worden. Als hij op de juiste plaats is aangeplant en voldoende ruimte tot zijn beschikking heeft gekregen, laat hem dan gewoon zijn gang gaan. Hierdoor blijft de natuurlijke vorm van de struik behouden. Wel is het raadzaam om na aanplant elk jaar de nieuwste scheuten tot twee derde terug te knippen. Dit gaat dan op dat moment wel ten koste van de bloei, maar het is de manier om een goedgevormde struik te creëren. Als de basisvorm eenmaal goed is, kan het snoeien achterwege gelaten worden en kan men gaan genieten van de prachtige bloempluimen.

Rozen snoeien

Vooral het snoeien van rozen is voor de meeste tuinbezitters een klus waar ze eigenlijk voor terugdeinzen. Toch is ook het snoeien van rozen een kwestie van weten en vooral van gewoon doen. Er zijn wel veel verschillende soorten rozen, die elk hun eigen aanpak vragen. Vandaar dat aan het snoeien van rozen een apart artikel is gewijd: Rozen snoeien voor gezonde en rijkbloeiende struiken

Bron: Hans, Pixabay

Vlinderstruik snoeien (Buddleja davidii)

De imposante Vlinderstruik of Buddleja davidii kan in één jaar enorme scheuten maken. Dit betekent dat er bij elke snoeibeurt een enorme berg lange takken gesnoeid moet worden. Heel vroeg in het nieuwe jaar beginnen de oude takken al weer uit te lopen. De struik ziet er eind februari al weer prachtig uit met die frisse grijze uitlopers. Maar toch moet de snoeischaar er rigoureus in! Alle takken moeten tot ongeveer 40cm. afgeknipt worden. Zo houdt je de struik goed in toom en voorkom je dat je, na verloop van jaren, de bloemen alleen nog maar vanuit het slaapkamerraam kunt zien.