Plamuren en repareren van hout bij het schilderen

Plamuur wordt in het algemeen gezien als een zwakke schakel binnen de opbouw van een verfsysteem. Toch kan het binnen het goed en duurzaam onderhoud, bij het schilderen noodzakelijk zijn plamuur te gebruiken. In grote lijnen gebruikt u een lakplamuur voor het egaliseren of repareren van kleine oneffenheden in de ondergrond van reeds bestaand of voorbehandeld schilderwerk. Een twee-componenten-plamuur of houtrotvuller is meer geschikt voor grotere beschadigingen of bij openstaande verbindingen op nieuw onbehandeld hout, of ouder aangetast schilderwerk.

Het hoe en waarom bij plamuren van hout

• Plamuren bij het schilderen
• Gebruik van de verschillende plamuurmessen
• Plamuren twee-componenten-plamuur of houtrotvuller
• Plamuren met lakplamuur of een watergedragen plamuur
• Afmessen en verwijderen overtollige lakplamuur

Plamuren bij het schilderen

Het plamuren van het hout in en om de de woning kan zowel een functionele als esthetische functie hebben. Wordt plamuur buitenshuis vooral gebruikt om het hout te beschermen tegen weersinvloeden en intrekkend vocht, binnen de woning zal het vooral gebruikt worden om een strak ogend resultaat van het schilderwerk te verkrijgen.

Gebruik van plamuur en vocht

Met name buitenshuis is het aan te raden alleen met plamuur te werken waar dit nodig is. In de praktijk betekent dit dat vooral de verstekken/openstaande verbindingen en de liggende delen geplamuurd zullen worden. Plamuur sluit het hout namelijk af zodat er geen vochtregulatie meer plaatsvindt op de geplamuurde plekken. Mede om deze reden is het raadzaam buitenshuis te plamuren na een langere periode van droog weer. Bij een houtvochtgehalte van meer dan 18% wordt over het algemeen al afgeraden te plamuren, omdat het (kern)hout dan te vochtig is, wat tot onthechting van de uiteindelijke verflaag kan leiden. Schildert u de woning zelf - en blijkt er veel geplamuurd te moeten worden - dan zal het exacte vochtgehalte moeilijk te bepalen zijn en is het wachten op een periode van goed en droog weer extra belangrijk.

Controle van het schilderwerk

Bij een regelmatige controle van de staat van het schilderwerk en het tijdig verhelpen van eventuele problemen in de ondergrond of verflaag, kan als dit wenselijk is, op grotere schaal met plamuur gewerkt worden. Bedenk wel dat de eerste problemen zich zullen openbaren, daar waar het hout te vochtig is geweest gedurende de opbouw van het verfsysteem.

Aanbrengen van een grondlaag en "over laten staan"

Twijfelt u over het vochtgehalte van het hout en hoeft het schilderwerk niet direct afgerond te worden, dan kunt u er voor kiezen het te schilderen hout goed te reinigen en te schuren en vervolgens goed in de grondverf te schilderen. Als de gebreken niet te heftig zijn, kan dit voldoende zijn om een jaar met het vervolg van het schilderen te wachten. In het tussenliggende jaar heeft het hout dan de gelegenheid te ventileren/meer te drogen.

Gebruik van de verschillende plamuurmessen

Algemeen

Het werken op een schone en stofvrije ondergrond en het gebruik van schone, braamvrije plamuurmessen is een voorwaarde voor het strak plamuren, zonder voren of krassen. Pas de breedte van het plamuurmes zo veel mogelijk aan op het te plamuren oppervlak. Hanteer liever een te breed, dan een te smal plamuurmes (mits er voldoende ruimte is om met het plamuurmes te werken).

Juiste wijze van plamuren

Het plamuurmes hanteert u op de manier zoals op de afbeelding te zien is. Door de middelvinger en wijsvinger op het blad te plaatsen, bent u in staat een evenredige druk op het plamuurmes uit te oefenen, en daarmee de plamuur, te "sturen" in de gewenste laagdikte en de juiste richting. Het opbrengen van de plamuur doet u in principe dakpansgewijs, werkend van onder naar boven. Naast elkaar opgebrachte banen laat u steeds enigszins overlappen.

Gebruik bij voorkeur minimaal twee plamuurmessen. Eén breed plamuurmes gebruikt u als ophoudmes voor de (aangemaakte) plamuur en/of om het overtollige plamuur aan af te strijken, het andere plamuurmes gebruikt u om de plamuur mee op te pakken van het brede plamuurmes en op te brengen op het te plamuren oppervlak.

Duo-flex plamuurmes

Heeft u voldoende vaardigheid met het plamuren - van met name lakplamuur - dan kan het raadzaam zijn een Duo-flex plamuurmes te gebruiken voor het plamuren van grote oppervlakten. Door de grote breedte van het duo-flex plamuurmes ontstaan er minder scharen bij het opbrengen van de plamuur, waardoor er in een later stadium minder geschuurd hoeft te worden.

Plamuren twee-componenten-plamuur of houtrotvuller

Plamuren met lakplamuur of een watergedragen plamuur

Afmessen en verwijderen overtollige lakplamuur

Door de aangedroogde lakplamuur af te messen worden scharen voor een groot deel afgevlakt, zodat minder geschuurd hoeft te worden. De droging van de plamuur is afhankelijk van de opgebrachte laagdikte van de plamuur in combinatie met de ondergrond en de omgevingsomstandigheden.

Is de plamuur voldoende aangedroogd, ga dan met een schoon plamuurmes zo vlak mogelijk over het geplamuurde oppervlak, zonder veel druk op het plamuurmes uit te oefenen. Als de plamuur oprult, dan is deze nog onvoldoende aangedroogd. Het juist afmessen van de plamuur wordt zichtbaar door het afvlakken van de eventuele scharen in de plamuur, een lichte glans van het oppervlak van de plamuur en het achterblijven van enigszins grijze strepen van het staal van de plamuurmessen op het oppervlak.

De overtollig opgebrachte plamuur die over randen en kopse kanten uitsteekt, verwijdert u door -na voldoende aandrogen- een plamuurmes rustig langs deze kanten te halen.

Lees verder

• Buiten schilderen - De woning in verf, lak of beits
• Schilderen - Kies de beste verfrollers en kwasten
• Schilderen - Noodzaak van het reinigen en schuren
• Schilderen - Verf, zon, kleur en klimaat
• Schilderen van verf, lak of beits op nieuw of behandeld hout