Houten Plaatmaterialen - De juiste Plaat voor de juiste Klus

Houten Plaatmaterialen - De juiste Plaat voor de juiste Klus Bewerken en afwerken van houten plaatmateriaal, in en om het huis; Doe-Het-Zelf! Er zijn bij de bouwmarkt of vakhandel vele soorten "houten" plaatmateriaal te verkrijgen. Elk van deze houten platen hebben hun eigen unieke samenstelling, toepassing en wijze of gemak van verwerken. Denk hierbij aan MDF, OSB, Multiplex, Hardboard en Spaanplaat. Welke houten plaat gebruik je of is het meest geschikt voor welke klus? Welke voorbehandeling is noodzakelijk en hoe werk of schilder je de platen af? Verschillen en overeenkomsten bij het verwerken van houten plaatmateriaal!

Houten plaatmaterialen

Bij het plaatsen van een wand, het aftimmeren van een zolder, afscheiden van een ruimte of vervaardigen van meubels zal de keuze al snel op het verwerken van hout en houten platenmateriaal vallen. Komen de houten plaatmaterialen in het zicht en/of krijgen ze een gebruiksdoel of hebben ze een decoratieve functie, dan zal het hout -ter bescherming of verfraaiing- afgewerkt moeten worden met bijvoorbeeld. verf, lak, beits of behang. Mede afhankelijk van het uiteindelijke gebruiksdoel en de verlangde duurzaamheid, kun je bij de afwerking van de diverse plaatmaterialen over het algemeen de volgende stappen aanhouden:

1. Algemeen bij het schilderen met een "houtverf"

  • Ontvet de ondergrond. *
  • Schuur de ondergrond. **
  • Maak de ondergrond stofvrij
  • Breng -bij voorkeur- twee lagen grondverf aan als voor een dekkend verfsysteem gekozen wordt. ***
  • Plamuur schroefgaten of spijkergaten en dergelijke met een twee-componenten-plamuur of een houtrotvuller.
  • Plamuur de kopse kanten die in het zicht komen met een lakplamuur.
  • Breng bij een dekkend verfsysteem -bij voorkeur- twee lagen verf aan in zijdeglans of hoogglans.
  • Breng bij een transparante beits in totaal drie á vier lagen beits aan.
  • Schuur de ondergrond tussentijds na iedere behandeling en maak stofvrij.
* gebruik bij MDF speciale reinigingsdoekjes
** in het bijzonder bij glad plaatmateriaal is schuren noodzakelijk om een goede hechting van de verf te verkrijgen
*** gebruik bij het schilderen van beton multiplex bij voorkeur een kunststof primer of multi-primer voor een optimale hechting voor de volgende verflagen.

2. Algemeen bij het afwerken met een muurverf of met behang *

  • Ontvet de ondergrond.
  • Schuur de platen, vooral die met een gladde oppervlakte structuur (MDF, Board, Beton triplex).
  • Schuur de scherpe randen van de kopse kanten, zodat minder snel beschadiging optreedt.
  • Maak de ondergrond stofvrij.
  • Breng een laag grondverf of isoleer aan.**
  • Plamuur schroef- en spijkergaten en de naden/overgangen van de platen met en muurvuller
  • Schuur de ondergrond en maak stofvrij.
  • Werk de platen af met het gewenste behang of met muurverf (twee lagen).
* platen met grove oppervlaktestructuur zijn minder geschikt voor afwerking met (dun) behang
** het aanbrengen van een grondverf of isoleer is raadzaam, omdat door het aanbrengen van een watergedragen product (lijm of "latex") het kan voorkomen dat de inhoudsstoffen uit het hout oplossen en voor vlekvorming in de afwerklaag zorgen.

Soorten plaatmateriaal en enkele toepassingsmogelijkheden

Gebruiksdoel, afmetingen, bewerken en afwerken van de verschillende houten plaatmaterialen.


Beton Multiplex

Samengesteld uit multiplex van vuren- of populierenhout, afgewerkt met een slijtvaste harslaag

Onder andere te gebruiken voor:

  • Betonbekisting.
  • Meubels.
  • Speelgoed.
  • Beschot voor wagens.

Voordeel:

  • Relatief glad oppervlak.
  • Watervast.

Nadeel:

  • Splinteren van de toplaag.
  • Kunststof of multi-primer vereist.
  • Relatief zwaar.
  • Relatief duur.

Gangbare afmetingen:

  • Dikte 12 tot 18 mm.
  • 122 x 61 cm. en 250 x 125 cm.

Hardboard

Samengesteld door het onder hoge druk verlijmen van houtvezels met water.

Onder andere te gebruiken voor:

  • Achterschotten voor kasten en meubels.
  • Bedbodems.
  • Bekledingsmateriaal.

Voordeel:

  • Eenvoudig te verwerken.
  • In gebogen vorm te bevestigen.
  • Zeer goedkoop.

Nadeel:

  • Relatief dun.
  • Goedkopere uitstraling.
  • Alleen met een dekkende verf af te werken.

Gangbare afmetingen:

  • Dikte 3,2 tot 5,5 mm.
  • 122 x 61 cm. en 200 x 90 cm.

MDF - Medium Density Fibreboard

Samengesteld door het verlijmen -onder hoge temperatuur en onder hoge druk persen- van houtstofvezels.

Onder andere te gebruiken voor:

  • Meubels.
  • Aftimmering.
  • Lijstwerk.
  • Speelgoed enz.

Voordeel:

  • Strak af te werken.
  • Makkelijk te bewerken.
  • Zowel dekkend als transparant af te werken.

Nadeel:

  • Alleen voor gebruik binnen.
  • Mindere uitstraling bij een transparante afwerking.

Gangbare afmetingen:

  • Dikte 4 mm. tot 22 mm.
  • 122 x 61 cm. en 244 x 122 cm.

Multiplex

Samengesteld door verlijming van verschillende lagen fineer in dwarslagen.

Onder andere te gebruiken voor:

  • Betimmering binnen.
  • Vloeren.
  • Scheidingswanden.
  • Tafelbladen.

Voordeel:

  • Sterk.
  • Verscheidenheid jaarringen en structuur.
  • Zowel dekkend als transparant af te werken.

Nadeel:

  • Relatief zwaar.
  • Verscheidenheid jaarringen en structuur.

Gangbare afmetingen:

  • Dikte 3,6 mm. tot 18 mm.
  • 122 x 61 cm. en 244 x 122 cm.

OSB - Oriented Strand Board

Samengesteld door verlijming van grove houtspaanders onder hoge druk.

Onder andere te gebruiken voor:

  • Vloerconstructies.
  • Wandconstructies.
  • Decoratieve constructies.

Voordeel:

  • Middel sterk.
  • Eenvoudig te verwerken.
  • Verkrijgbaar met messing en groefverbinding.
  • Zowel dekkend als transparant af te werken.

Nadeel:

  • Grove structuur voor decoratief werk.
  • Door de grove structuur geen strakke afwerking.

Gangbare afmetingen:

  • Dikte 9 mm. tot 18 mm.
  • 122 x 61 cm. en 244 x 122 cm.

Spaanplaat

Samengesteld door verlijming van houtspaanders, - zaagsel en - krullen.

Onder andere te gebruiken voor:

  • Egaliseren van vloeren.
  • Werkbladen.
  • Kasten.

Voordeel:

  • Relatief goedkoop.
  • Makkelijk te verwerken.

Nadeel:

  • Wat grove structuur.
  • Vochtgevoelig.
  • Alleen dekkend af te werken.
  • Lastig strak af te werken (lakplamuur).

Gangbare afmetingen:

  • Dikte 8 mm. tot 18 mm.
  • 125 x 62 cm. en 250 x 125 cm.

Underlayment

Samengesteld uit verlijmd grenen hout in dwarslagen.

Onder andere te gebruiken voor:

  • Vloerconstructies.
  • Wandconstructies.

Voordeel:

  • Sterk.
  • Relatief goedkoop.

Nadeel:

  • Grove structuur.
  • Lastig af te werken.

Gangbare afmetingen:

  • Dikte 9 mm. tot 18 mm.
  • 122 x 61 cm. en 244 x 122 cm.
© 2012 - 2024 Jvd, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Van triplex tot spaanplaatAls je naar de bouwmarkt gaat, kan je er tal van platen en panelen aanschaffen. Van triplex, MDF en spaanplaat heeft ied…
Planken, schappen en werkbladen voor de keukenVergeet niet dat de keuken een werkplaats is. Het valt echter niet mee om een keuze te maken uit de verschillende materi…
Het egaliseren van een houten of betonnen vloerHet egaliseren van een houten of betonnen vloerVoordat je een nieuwe vloer kunt leggen moet de ondergrond worden geëgaliseerd. Dat betekent dat de ondergrond vlak en g…
VOC, oftewel vluchtige organische componentenOnder VOC´s vallen formaldehyde, veel pesticiden, oplosmiddelen en een reeks schoonmaakmiddelen. VOC´s bevatten koolstof…
Kalkverf in de badkamerKalkverf is een natuurproduct met een bijzondere uitstraling. De verf is niet duur. In de badkamer kun je prima kalkverf…
Metaalverf, waar u moet op lettenMetaalverf, waar u moet op lettenHet belangrijkste aan metaalverf, is uiteraard dat het metaal voldoende beschermd wordt. Toch zijn alle verven niet van…
Bronnen en referenties
  • Behangen-schilderen.nl
  • ZieZo Karwei
Reacties

Robin, 29-12-2016
Vraag.
Ik wil op zolder een zoldertje trimmeren. Voor het opbergen van dozen en kerstspullen en dergelijke
Hoe dik moeten de balken zijn zodat ze een volwassen persoon kunnen dragen.?
Welke ijzers dien ik te gebruiken voor verbinding tussen dak en balk. (Schuin dak)?
Welke plaatmateriaal gebruik ik als bodem?

In afwachting van uw antwoord
Met vriendelijke groet,
Robin van Pelt. Reactie infoteur, 30-12-2016
Beste Robin,

Zelf heb ik voor een vide balken van plusminus 6.5 x 4.5 cm. gebruikt en om de 30 cm. geplaatst (hart op hart), bij een overspanning van twee meter. Daar dit een slaapgelegenheid voor 2 personen betreft, kun je voor het doel wat jij voor ogen hebt mogelijk met een lichtere balk volstaan, mede bepaald door de overspanning op de zolder.
De bevestiging is afhankelijk van de de ruimte die je hebt en voor de constructie waar je voor kiest.
Het meest stabiel is m.i. als je eerst aan beide zijden een "omgekeerde U" van balken (staanders en ligger) bevestigd en vervolgens daarop de regels van de overspanning bevestigd. In dit geval heb je alleen regeldragers nodig om de regels te fixeren; gewicht komt dan op de staanders en ligger aan weerszijden te liggen.
Is hier de ruimte niet voor, kun je het beste draagbalken aan weerszijden bevestigen, dusdanig dat je op de schuine kanten minimaal 18 mm. hoogte overhoudt voor de vloerplaten (OSB met messing en groef).

Mv

Johan, 06-07-2016
Graag wil ik weten welk plaatmateriaal ik kan gebruiken als nieuw blad op een oude eettafel waardoor het blad strak wordt. Vanzelfsprekend moet er een lijst omheen voor de afwerking net als een zeer goede behandeling van de plaat i.v.m. knoeien, water en krassen.

Bij voorbaat bedankt,
Johan Reactie infoteur, 06-07-2016
Beste Johan,

In verband met het rekken en krimpen én het feit dat er een afwerk lat omheen komt, zou ik voor een watervast verlijmde plaat multiplex kiezen. Deze platen zijn in verschillende diktes te verkrijgen, in verschillende kleurstellingen (hardhout, grenen etc.)
Voor de afwerking kun je een slijtvaste lak kiezen, al dan niet blank of in een "houtkleur" om de basiskleur te beïnvloeden.
Zet de eerste laag lak verdund op, zodat de lak beter in het hout trekt en werk het blad vervolgens af met twee á drie lagen lak.
Zie ook (dan voor nieuw hout):
http://huis-en-tuin.infonu.nl/interieur/18724-schilderen-houten-aanrechtblad-lakken.html

Mvg - Sjaak

Jvd (613 artikelen)
Laatste update: 08-10-2016
Rubriek: Huis en Tuin
Subrubriek: Producten
Bronnen en referenties: 2
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.