Houten Plaatmaterialen - De juiste Plaat voor de juiste Klus
Bewerken en afwerken van houten plaatmateriaal, in en om het huis; Doe-Het-Zelf! Er zijn bij de bouwmarkt of vakhandel vele soorten "houten" plaatmateriaal te verkrijgen. Elk van deze houten platen hebben hun eigen unieke samenstelling, toepassing en wijze of gemak van verwerken. Denk hierbij aan MDF, OSB, Multiplex, Hardboard en Spaanplaat. Welke houten plaat gebruik je of is het meest geschikt voor welke klus? Welke voorbehandeling is noodzakelijk en hoe werk of schilder je de platen af? Verschillen en overeenkomsten bij het verwerken van houten plaatmateriaal!Houten plaatmaterialen
Bij het plaatsen van een wand, het aftimmeren van een zolder, afscheiden van een ruimte of vervaardigen van meubels zal de keuze al snel op het verwerken van hout en houten platenmateriaal vallen. Komen de houten plaatmaterialen in het zicht en/of krijgen ze een gebruiksdoel of hebben ze een decoratieve functie, dan zal het hout -ter bescherming of verfraaiing- afgewerkt moeten worden met bijvoorbeeld. verf, lak, beits of behang. Mede afhankelijk van het uiteindelijke gebruiksdoel en de verlangde duurzaamheid, kun je bij de afwerking van de diverse plaatmaterialen over het algemeen de volgende stappen aanhouden:1. Algemeen bij het schilderen met een "houtverf"
- Ontvet de ondergrond. *
- Schuur de ondergrond. **
- Maak de ondergrond stofvrij
- Breng -bij voorkeur- twee lagen grondverf aan als voor een dekkend verfsysteem gekozen wordt. ***
- Plamuur schroefgaten of spijkergaten en dergelijke met een twee-componenten-plamuur of een houtrotvuller.
- Plamuur de kopse kanten die in het zicht komen met een lakplamuur.
- Breng bij een dekkend verfsysteem -bij voorkeur- twee lagen verf aan in zijdeglans of hoogglans.
- Breng bij een transparante beits in totaal drie á vier lagen beits aan.
- Schuur de ondergrond tussentijds na iedere behandeling en maak stofvrij.
* gebruik bij MDF speciale reinigingsdoekjes
** in het bijzonder bij glad plaatmateriaal is schuren noodzakelijk om een goede hechting van de verf te verkrijgen
*** gebruik bij het schilderen van beton multiplex bij voorkeur een kunststof primer of multi-primer voor een optimale hechting voor de volgende verflagen.
2. Algemeen bij het afwerken met een muurverf of met behang *
- Ontvet de ondergrond.
- Schuur de platen, vooral die met een gladde oppervlakte structuur (MDF, Board, Beton triplex).
- Schuur de scherpe randen van de kopse kanten, zodat minder snel beschadiging optreedt.
- Maak de ondergrond stofvrij.
- Breng een laag grondverf of isoleer aan.**
- Plamuur schroef- en spijkergaten en de naden/overgangen van de platen met en muurvuller
- Schuur de ondergrond en maak stofvrij.
- Werk de platen af met het gewenste behang of met muurverf (twee lagen).
* platen met grove oppervlaktestructuur zijn minder geschikt voor afwerking met (dun) behang
** het aanbrengen van een grondverf of isoleer is raadzaam, omdat door het aanbrengen van een watergedragen product (lijm of "latex") het kan voorkomen dat de inhoudsstoffen uit het hout oplossen en voor vlekvorming in de afwerklaag zorgen.
Soorten plaatmateriaal en enkele toepassingsmogelijkheden
Gebruiksdoel, afmetingen, bewerken en afwerken van de verschillende houten plaatmaterialen.Beton Multiplex
Samengesteld uit multiplex van vuren- of populierenhout, afgewerkt met een slijtvaste harslaagOnder andere te gebruiken voor:
- Betonbekisting.
- Meubels.
- Speelgoed.
- Beschot voor wagens.
Voordeel:
- Relatief glad oppervlak.
- Watervast.
Nadeel:
- Splinteren van de toplaag.
- Kunststof of multi-primer vereist.
- Relatief zwaar.
- Relatief duur.
Gangbare afmetingen:
- Dikte 12 tot 18 mm.
- 122 x 61 cm. en 250 x 125 cm.
Hardboard
Samengesteld door het onder hoge druk verlijmen van houtvezels met water.Onder andere te gebruiken voor:
- Achterschotten voor kasten en meubels.
- Bedbodems.
- Bekledingsmateriaal.
Voordeel:
- Eenvoudig te verwerken.
- In gebogen vorm te bevestigen.
- Zeer goedkoop.
Nadeel:
- Relatief dun.
- Goedkopere uitstraling.
- Alleen met een dekkende verf af te werken.
Gangbare afmetingen:
- Dikte 3,2 tot 5,5 mm.
- 122 x 61 cm. en 200 x 90 cm.
MDF - Medium Density Fibreboard
Samengesteld door het verlijmen -onder hoge temperatuur en onder hoge druk persen- van houtstofvezels.Onder andere te gebruiken voor:
- Meubels.
- Aftimmering.
- Lijstwerk.
- Speelgoed enz.
Voordeel:
- Strak af te werken.
- Makkelijk te bewerken.
- Zowel dekkend als transparant af te werken.
Nadeel:
- Alleen voor gebruik binnen.
- Mindere uitstraling bij een transparante afwerking.
Gangbare afmetingen:
- Dikte 4 mm. tot 22 mm.
- 122 x 61 cm. en 244 x 122 cm.
Multiplex
Samengesteld door verlijming van verschillende lagen fineer in dwarslagen.Onder andere te gebruiken voor:
- Betimmering binnen.
- Vloeren.
- Scheidingswanden.
- Tafelbladen.
Voordeel:
- Sterk.
- Verscheidenheid jaarringen en structuur.
- Zowel dekkend als transparant af te werken.
Nadeel:
- Relatief zwaar.
- Verscheidenheid jaarringen en structuur.
Gangbare afmetingen:
- Dikte 3,6 mm. tot 18 mm.
- 122 x 61 cm. en 244 x 122 cm.
OSB - Oriented Strand Board
Samengesteld door verlijming van grove houtspaanders onder hoge druk.Onder andere te gebruiken voor:
- Vloerconstructies.
- Wandconstructies.
- Decoratieve constructies.
Voordeel:
- Middel sterk.
- Eenvoudig te verwerken.
- Verkrijgbaar met messing en groefverbinding.
- Zowel dekkend als transparant af te werken.
Nadeel:
- Grove structuur voor decoratief werk.
- Door de grove structuur geen strakke afwerking.
Gangbare afmetingen:
- Dikte 9 mm. tot 18 mm.
- 122 x 61 cm. en 244 x 122 cm.
Spaanplaat
Samengesteld door verlijming van houtspaanders, - zaagsel en - krullen.Onder andere te gebruiken voor:
- Egaliseren van vloeren.
- Werkbladen.
- Kasten.
Voordeel:
- Relatief goedkoop.
- Makkelijk te verwerken.
Nadeel:
- Wat grove structuur.
- Vochtgevoelig.
- Alleen dekkend af te werken.
- Lastig strak af te werken (lakplamuur).
Gangbare afmetingen:
- Dikte 8 mm. tot 18 mm.
- 125 x 62 cm. en 250 x 125 cm.
Underlayment
Samengesteld uit verlijmd grenen hout in dwarslagen.Onder andere te gebruiken voor:
- Vloerconstructies.
- Wandconstructies.
Voordeel:
- Sterk.
- Relatief goedkoop.
Nadeel:
- Grove structuur.
- Lastig af te werken.
Gangbare afmetingen:
- Dikte 9 mm. tot 18 mm.
- 122 x 61 cm. en 244 x 122 cm.
