Viburnum: groenblijvende en bladverliezende heesters

Het geslacht Viburnum, ook wel bekend onder de namen Gelderse roos of Sneeuwbal, bevat bladverliezende en bladhoudende heesters. De bloeitijden zijn heel verschillend, van vroeg- tot laatbloeiend. Het meest bekend is de gewone Gelderse roos, deze heeft schermen met witte bloemen en bessen die helderrood van kleur zijn. Sommige soorten geven een heerlijke geur af zoals de Viburnum burkwoodii en de Viburnum carlesii. Waar plant je een Viburnum en met welke planten kun je de Viburnum combineren?

Inhoud artikel

• Viburnum
• Verzorging Viburnum
• Kenmerken van enkele soorten Viburnum die bladhoudend zijn
• Kenmerken van enkele soorten Viburnum die bladverliezend zijn
• Vermeerderen Viburnum
• Ziektes die je tegen kunt komen bij de Viburnum
• Met welke planten of bloemen kun je de Viburnum goed combineren?

Viburnum

Viburnum is een groot geslacht van zowel heesters die hun blad verliezen als heesters die hun blad houden. De Virburnum wordt ook wel Sneeuwbal genoemd vanwege de meestal witte bloemen die vaak in bolvormige of half-bolvormige schermen zitten. Sommige soorten Virburnum geven een heerlijke geur af, er zijn ook soorten die na de bloei bessen krijgen.

Verzorging Viburnum

Zorg voor zure en voedzame grond die rijk is aan humus. De Viburnum gedijt goed op een lichte plaats maar een plekje in de schaduw kan ook. Of je een Vibernum moet snoeien en hoe, hangt af van het soort (zie voorbeelden hieronder). De groenblijvende soorten kun je het beste op een beschutte plaats planten. Vriest het stevig dan kun je de groenblijvende soorten beschermen met bijvoorbeeld vliesdoek.

Kenmerken van enkele soorten Viburnum die bladhoudend zijn

Viburnum x burkwoodii

• Kruising tussen Viburnum carlesii en Viburnum utile
• Hoogte: tot twee meter
• Blijft groen tijdens winters die niet zo streng zijn
• Bladeren: eivormig tot elliptisch, bovenkant glimmend groen, onderkant wit viltig
• Bloemen: eerst lichtrood, later wit van kleur en hebben een sterke geur
• Bloeitijd: maart, april, maar ook bloemen in de herfst
• Snoeien: in de zomer, na de bloei

Viburnum davidii

• Groenblijvend
• Hoogte: tot vijftig centimeter
• Bladeren: elliptisch, leerachtig, donkergroen van kleur
• Bloemen: wit met een klein beetje lichtrood
• Bloeitijd: mei, juni
• Na de bloeitijd: violetblauwe bessen (als er zowel vrouwtjes als mannetjes exemplaren in de tuin staan)
• Snoeien: minimale snoei
• Als er door vorst twijgjes verdord zijn of ziek, deze dan wegsnoeien tot op het gezonde hout
• De mannelijke planten kun je na de bloei ontdoen van de verwelkte bloemen (vormen namelijk geen vruchten)

Viburnum rhytidophyllum

• Bladhoudend
• Hoogte: tot vier meter
• Bladeren: eivormig tot lancetvormig, gerimpeld, grijs/groen van kleur
• Bloemen: zachtgeel tot wit
• Bloeitijd: mei, juni
• Na de bloeitijd: rode vruchten die later zwart van kleur worden
• Snoeien: hoeft weinig of niet gesnoeid te worden

Viburnum tinus

• Wintergroen
• Hoogte: tot twee meter
• Bladeren: smal, eivormig, bovenzijde is donkergroen glimmend, onderkant lichtgroen
• Bloemen: lichtrood tot wit
• Bloeitijd: mei, juni, juli, augustus
• Na bloeitijd: vruchten die eivormig zijn, eerst blauw van kleur, later zwart
• Bescherm de plant als het vriest met vliesdoek
• Snoeien: het beste in het voorjaar, na de bloei

Kenmerken van enkele soorten Viburnum die bladverliezend zijn

Viburnum x bodnantense

• Kruising tussen Viburnum farreri en Viburnum grandiflorum
• Bladverliezend
• Hoogte: tot drie meter
• Bladeren: lancetvormig tot eivormig
• Bloemen: rood-paars
• Bloeitijd: november, december, januari, februari, maart
• Het bekendste ras: Dawn
• Snoeien: in het begin van het voorjaar, direct na de bloei

Viburnum carlesii

• Bladverliezend
• Hoogte: tot anderhalve meter
• Bladeren: breed, eivormig, bovenkant is matgroen
• Bloemen: lichtrood van de buitenkant, binnenkant is wit, sterk geurend
• Bloeitijd: april, mei
• Het blad wordt helaas vaak getroffen door een ziekte
• Snoeien: in de zomer, na de bloei

Vibernum lantana

• Ook wel Wollige sneeuwbal genoemd
• Bladverliezend
• Bladeren: eirond tot elliptisch, bovenkant rimpelig en donkergroen
• Bloemen: zachtgeel
• Bloeitijd: mei, juni
• Eivormige vruchten, eerst rood, later zwart
• Snoeien: hoeft niet of heel weinig gesnoeid te worden

Vibernum plicatum

• Ook wel Japanse sneeuwbal genoemd
• Bladverliezend
• Hoogte: tot ruim twee meter
• Bladeren: eivormig tot elliptisch, spitse top
• Bloemen: wit
• Bloeitijd: mei, juni
• Snoeien: struiken die te warrig of te hoog zijn geworden terugsnoeien na de bloei

Vermeerderen Viburnum

De wilde soorten kun je vermeerderen uit zaad, de andere soorten via een zomerstek of een winterstek. Afleggen is ook mogelijk, bij afleggen blijft de stek verbonden met de moederplant terwijl de wortels gevormd worden.

Ziektes die je tegen kunt komen bij de Viburnum

De Viburnum kan getroffen worden door onder andere: bladluizen, meeldauw, spint (infectie van mijten), bladvlekkenziekte, wortelaaltjes (schadelijke draadwormpjes), wantsen (insect wat behoort tot dezelfde orde als cicaden en plantenluizen) en sneeuwbalhaantjes (Pyrrhalta viburni, bruin kevertje, vijf tot zeven millimeter lang).

Met welke planten of bloemen kun je de Viburnum goed combineren?

Je kunt een Viburnum goed combineren met rhododendron, hortensia, kamperfoelie, rozen en de klokjesbloem.

Lees verder

• Hortensia of hydrangea
• Kamperfoelie (Lonicera): sterke en gemakkelijke klimplant
• De campanula of klokjesbloem is een zonaanbidder