Hoe en wanneer snoeien van Clematis of Bosrank

In de meeste tuinen is wel een Clematis te vinden. De Clematis is een dankbare plant, die rijk bloeit. Enkele soorten zijn ook na de bloei nog aantrekkelijk door de mooie zaadpluizen die zich aan de plant vormen. Sommige soorten kennen een korte, maar wel overweldigende bloei. Andere bloeien de hele zomer door, soms zelfs tot in de herfst. Om een mooie gezonde en rijk bloeiende Clematis in de tuin te krijgen en te houden, zal er ook regelmatig gesnoeid moeten worden. De juiste snoeiwijze en snoeiperiode zijn afhankelijk van het moment waarop de Clematis bloeit. De vele verschillende soorten Clematis zijn ingedeeld in groepen en dat geeft gelijk een houvast voor de juiste snoeiperiode.

• Clematis snoeien
• Clematissen ingedeeld in groepen
• Groep 1 - Vroegbloeiende Clematissen
• Groep 2 - Voorjaarsbloeiende Clematissen
• Groep 3 - Zomer- en herfstbloeiende Clematissen

Clematis snoeien

Clematis met onderin alleen maar dorren takken

Het snoeien van Clematissen is helemaal niet moeilijk. Veel lastiger is het bepalen van het juiste moment om te snoeien. Het snoeien van deze groep planten is wel belangrijk. Wordt er namelijk niet gesnoeid, dan ontstaat er na verloop van jaren een enorme wirwar aan kale takken en de bloemen komen steeds hoger aan de plant te zitten. Wie, ook nog jaren na de aanplant, elk jaar weer een frisse groene en rijkbloeiende Clematis in de tuin wil hebben moet regelmatig de snoeischaar ter hand nemen.

Soort en knopvorming bepalen snoeiperiode van Clematis

Clematis of Bosrank is een heel grote groep klimplanten, met allerlei verschillende soorten die op veel verschillende momenten in het jaar bloeien. En die bloeiperiode bepaalt voor het grootste deel het moment waarop de snoeischaar gepakt kan worden.
Een ander criterium dat een rol speelt bij het bepalen van de juiste snoeiperiode is hoe de klimplanten hun bloeien vormen: op het hout dat in het voorgaande jaar is gevormd, of op het eenjarige hout.

Snoei-instructies op het label van de klimplant

Wie het label van de betreffende Clematis bewaard heeft, kan daarop de benodigde informatie meestal wel terugvinden. Zowel de bloei- als de snoeiperiode staan op het plantenlabel vermeld. Vaak wordt dit nog aangevuld met een afbeelding van de plant, voorzien van een snoeischaar en de gewenste snoeihoogte. Is het kaartje er niet meer, dan kan er toch maar weinig mis gaan. Wie onverhoopt kiest voor de verkeerde snoeibeurt op het verkeerde moment van het jaar, kan een jaar zonder bloemen komen te zitten. Of er verschijnen wel bloemen, maar deze zijn aanmerkelijk kleiner dan we van de soort gewend zijn, bovendien kan de bloei ook minder uitbundig zijn. Maar de plant zal er verder niet onder te lijden hebben en produceert gewoon een jaar later weer volop bloemen.

Clematissen ingedeeld in groepen

De grote collectie Clematissen is ingedeeld in drie verschillende groepen. Deze indeling is gebaseerd op de bloeiperiode van de betreffende Clematis. Hierdoor is gelijk goed te zien, dat er in elk seizoen bijna wel een bloeiende Clematis in de tuin kan staan. Op basis van deze indeling naar bloeiperiode is gelijk ook de snoeiwijze duidelijk ingedeeld. Elke groep kent zijn eigen snoeiwijze en snoeimoment.

Groep 1 - Vroegbloeiende Clematissen

Alle vroegbloeiende Clematissen, met een bloeiperiode van januari tot mei, vallen binnen deze groep. Het zijn zonder uitzondering allemaal klein bloemige Clematissen. Bij deze vroeg bloeiende soorten verschijnen de bloemen op het hout dat in het jaar daarvoor gevormd is.

Voorbeelden van vroegbloeiende Clematissen

• Clematis alpina (bv. “Francis Rives” of “Pamela Jackman”)
• Clematis armandii (groenblijvend, bv. “Apple Blossom”)
• Clematis cirrhosa (groenblijvend, matig winterhard)
• Clematis montana

Snoeiwijze vroegbloeiende Clematissen

De Clematissen in deze groep mogen niet rigoureus gesnoeid worden, om te voorkomen dat er een jaar geen bloei zal zijn. Voer daarom, direct na de bloei, een lichte snoeibeurt uit. Verwijder de dode takken en snoei maximaal 1/3 van de plant weg. Na de snoeibeurt zal de Clematis uitlopen en in de daarop volgende periode worden de bloemknoppen voor het volgende jaar alweer gevormd.

Groep 2 - Voorjaarsbloeiende Clematissen

De grootbloemige- en de dubbelbloemige Clematissen die bloeien in de maanden mei en juni vallen binnen deze groep. Sommige soorten in deze groep kennen nog een bescheiden her bloei of tweede bloei in september. Het is een vrij grote groep, waaronder bekende en veel toegepaste Clematissoorten behoren, bijvoorbeeld:

• Clematis “The President” (grootbloemig)
• Clematis “Nelly Moser” (grootbloemig)
• Clematis “Multi Blue” (dubbelbloemig)
• Clematis “Vyvyan Pennell” (dubbelbloemig)
• Clematis macropetala (bv. “Blue Bird”)

Snoeiwijze voorjaarsbloeiende Clematissen

Ook deze groep Clematissen vragen om een lichte snoeibeurt, maar een plant kan wel in zijn geheel tot één meter boven de grond teruggesnoeid worden. Hierdoor zullen zich al snel nieuwe en sterke scheuten ontwikkelen en blijft de Clematis ook aan de onderzijde aantrekkelijk en groen. De beste periode voor deze snoei is in juni, direct na de eerste bloei.

Groep 3 - Zomer- en herfstbloeiende Clematissen

Dit is veruit de grootste groep en hieronder vallen alle zomer- en herfstbloeiende Clematissen. Deze grote groep bevat veel verschillende variëteiten:

• Clematis hybridensoorten
• Clematis viticella
• Clematis orientalis
• Clematis diversifolia
• Clematis tangutica (mooie pluizen)
• Clematis texensis

En binnen al die variëteiten komen weer veel verschillende soorten voor. De variatie zit dan in de kleur en in de vorm van de bloem.

Snoeiwijze zomer- en herfstbloeiende Clematis

Al deze soorten bloeien pas laat op nieuwe en in dat jaar gevormde scheuten. Daarom kunnen ze heel goed al vroeg in het jaar kort geknipt worden. Afhankelijk van het weer kan deze snoeibeurt in februari of maart uitgevoerd worden. Daarna loopt de plant royaal uit met nieuwe stengels, waarop nog dezelfde zomer de bloemen zullen verschijnen. Snoei terug tot het eerste paar groeiknoppen (gezien vanaf de grond), meestal is dit ongeveer 40 à 60 centimeter boven de grond.