Veel voorkomende schimmelziekten bij appelbomen

Schurft, meeldauw, vruchtboomkanker en vruchtrot zijn schimmelziekten die vaak bij appelbomen voorkomen. Hierdoor produceert de boom minder vruchten. In het ergste geval gaat zelfs de hele oogst verloren. Schimmels komen vaker voor bij bomen die in slechte conditie zijn. Ook vochtige weersomstandigheden en een dichte kroon bevorderen de groei van schimmels. Daarom is het belangrijk om de boom elk jaar te snoeien. De kroon blijft open waardoor zon en wind vrij spel hebben. De boom droogt zo sneller op en de schade kan worden beperkt.

Schurft

Schurft wordt veroorzaakt door de schimmel Venturia inaequalis. Schurft tast het blad en de jonge scheuten van de appelboom aan. De ziekte openbaart zich vooral in het voorjaar tijdens de actieve groeiperiode. (mei, juni) Het jonge blad is gevoeliger voor aantasting door de schimmel. Bij hogere temperaturen worden de gezonde delen ook sneller aangetast. Er ontstaan olijfgroene vlekken die verkleuren naar bruin en steeds groter worden. Daarna wordt het blad geel en valt af. Er wordt geen bloesem meer gevormd en er ontstaan geen vruchten meer. Aangetaste appels hebben bruine vlekken die soms hard en opengebarsten zijn. De vruchten zijn klein. Schurft houdt van vochtige lucht en uitbreiding van de schimmel is o.a. afhankelijk van het weer. Een regenachtig voorjaar verhoogt de kans op schurft. De schimmel wordt ook door de wind (tot op grote afstand) verspreid in de maanden mei-juni en overwintert op het afgevallen blad.

Hoe voorkom je schurft?

• Plant de boom in de volle zon en snoei hem elk jaar zodat de kroon van de boom open blijft en zon en wind de ruimte krijgen. De boom droogt snel op na een regenbui.
• Oude appelrassen zijn niet gevoelig voor schurft.
• Ruim het afgevallen, aangetaste blad op.

Meeldauw

Meeldauw komt vooral voor bij bomen die in slechte conditie zijn. Het wordt veroorzaakt door de schimmel Podosphaera leucotricha. Meeldauw is te herkennen aan de witte, poederachtige laag op het blad, de scheuten en knoppen van de boom. De boom wordt aangetast in het groeiseizoen. (mei, juni, juli) De bladeren en bloesems verdrogen en de groei wordt vertraagd. De boom produceert minder vruchten die vaak beschadigd zijn. Onaangetaste delen van de boom ontwikkelen zich gewoon. Aan het einde van het seizoen gaan de schimmelsporen tussen de knopschubben zitten. De knoppen worden aangetast zodra ze gaan uitlopen.

Hoe voorkom je meeldauw?

• Knip half juli de aangetaste scheuten weg tot op gezond weefsel.
• Bemest de boom voldoende.
• Geef in droge perioden voldoende water.

Vruchtboomkanker

Dit wordt veroorzaakt door de schimmel Nectria galligena. Het ontstaat vooral bij bomen die in slechte conditie zijn. In de herfst is de boom gevoeliger voor aantasting. Het vaak vochtige weer helpt mee bij het verspreiden van schimmelsporen. De schimmel kan binnendringen door wonden in de schors van de boom. Deze wonden kunnen zijn veroorzaakt door hagel, snoeien, bladlittekens of bloedluis. Tijdens de groei ontstaan gezwellen in het hout die vaak openbarsten. Op de plek waar de schimmel is binnengedrongen vormt de boom wondweefsel om de wond te helen. Bij ernstige aantasting sterft het gedeelte boven de aangetaste plek af. De gezwellen blijven zichtbaar. Een lichte vorm van vruchtboomkanker is niet zo schadelijk voor de boom. Vruchtboomkanker tast ook de vruchten aan. (neusrot) Er ontstaat een donkerbruine, rotte plek waardoor de vrucht verrot. Ruim alle afgevallen appels op om verspreiding tegen te gaan.

Hoe voorkom je vruchtboomkanker?

• Snijd de aangetaste delen weg tot op het gezonde weefsel en dek de wond af met een wondafdekmiddel.
• Zorg voor een goede conditie van de boom.
• Zorg voor een open kroon door regelmatig te snoeien
• Vervang de boom bij ernstige aantasting aan de stam of aan de hoofdtakken.
• Kies voor rassen die niet gevoelig zijn voor vruchtboomkanker.

Vruchtrot

De schimmel monilia fructigena veroorzaakt vruchtrot. Vruchtrot treedt op aan het einde van de zomer en in de herfst. De schimmel kan de appel binnendringen door boorgaatjes van bijv. rupsen maar ook door andere beschadigingen aan de appel. Aangetaste appels krijgen ringvormige schimmelplekken met grijsbruine schimmelpluizen waardoor de vruchten verrotten. De schimmel kan bij alle appelsoorten voorkomen. Ook vruchten die uit geïnfecteerde bloesem groeien zijn besmet. De appels kunnen bij geringe aantasting nog worden verwerkt tot bijv. appelmoes. Omringende appels kunnen ook worden aangetast door besmette appels. Verwijder de aangetaste appels daarom zo gauw mogelijk.

Hoe voorkom je vruchtrot?

• De oorzaak kan liggen in te sterke stikstofbemesting. Verminderen van bemesting kan helpen.
• Vocht en warmte bevorderen het ontstaan.
• Te dichte beplanting bevorderd het ontstaan van vruchtrot

Het voorkomen van schimmelziekten bij appelbomen

Schimmels gedijen goed in een vochtige omgeving. Appelbomen moeten regelmatig worden gesnoeid om de kroon open te houden zodat de wind er doorheen kan. De bomen drogen dan sneller op. Controleer de bomen wekelijks zodat schimmelziekten in een vroeg stadium worden opgemerkt. Aangetast blad en andere aangetaste delen mogen niet op de composthoop. Dan zou de boom opnieuw worden besmet. Bij sommige schimmelziekten kunnen de bomen ook preventief worden behandeld met een biologisch middel.

Een resistente appelboom

Komt de schimmelziekte elk jaar terug en is de oogst daardoor beperkt? Kies dan voor een appelboom die resistent is tegen ziekten. Resistent betekent dat de boom geen of minder last heeft van ziekten. Over het algemeen zijn deze bomen ook sterker. Plant de boom in goed waterdoorlatende grond en voeg compost toe. Een gezonde boom is minder vatbaar voor ziekten.

Lees verder

• Waar moet je op letten bij het kiezen van een appelboom?
• Wormstekigheid en bladvraat bij appelbomen