Heesters planten en verzorgen in de tuin

Een groot deel van uw tuin zal gaan bestaan uit heesters. Heesters zijn er in enorm veel soorten en maten, ze kunnen vruchtdragend zijn en bloeien allemaal in meerdere of mindere mate, heesters zijn er van twintig meter hoge coniferen tot heideplantjes en zelfs kruipplanten. Genoeg keuze dus. Veel van de planten die men in de tuin heeft staan vallen onder de heesters, over het algemeen zijn het makkelijke en dus populaire planten. Soms zijn ze kleurrijk, soms juist een perfecte afbakening van de tuin.

Soorten
Wat is nou precies een heester
Kalk
Groeifasen en aankoop
Afwisseling in borders
Privacy en veiligheid
Bessen en vruchten
Snoeien

Rhodondendron / Bron: Hansbenn, Pixabay

Soorten

Er is een breed scala aan sierheesters, ze komen voor in enorm veel varianten en lijken vaak op het eerste oog niet eens familie van elkaar. Zo zijn er sierheesters die enorm snel groeien maar er zitten er ook tussen die slechts heel traag groeien en klein blijven. Ook zijn niet alle heesters geschikt voor alle soorten grond, er zijn er bij die echt niet tegen een kalkrijke grond kunnen en zo zijn er ook weer soorten die absoluut niet zonder kunnen. Hieronder vindt u een lijst met informatie van een aantal van de meest bekende heesters in Nederland.

Let op

Als u interesse heeft in een plant, zoek dan onder de latijnse naam, er zijn enorm veel ondersoorten.
De aangegeven hoogte in de tabel is het maximum dat een plant of boom kan bereiken, er zijn vaak ook kleinere soorten.
Bloeitijd bestrijkt alle soorten, per ondersoort kan de bloeitijd afwijken maar valt wel binnen de aangegeven bloeiperiode.
U kunt niet per definitie alle heesters in uw tuin planten, voor u uw keuze maakt, laat u adviseren over de grondsoorten.
Sommige planten dragen ook bessen en zaden respectievelijk na de bloei, vaak kleurrijk.

Latijnse naam	Nederlandse naam	Bloeitijd	Vlinders	Grootte	Bes/vrucht
Acer palmatum	Japanse Esdoorn	apr/jun	X	10m	X
Andromeda	Heidefamilie	Mrt/mei	Ja	50cm	X
Arctostaohylos	Heidefamilie	Mrt/jul	Ja	6m	X
Azalea	Rhodondendron	Feb/jun	X	2m	X
Berberis	Zuurbes	Mei/jun	X	2m	Ja
Buddleja	Vlinderstruik	Jul/Sept	Ja	X Snoei	X
Calluna	Struikhei	Jul/sept	Ja	1m	X
Clethra	Schijnel	Jul/sept	X	2m	X
Coniferae	Coniferen	Jun/jul	X	20m	Ja
Coenus canadensis	Kornoelje	Jun/aug	X	15cm	Ja
Crataegus	Meidoorn	Mei	Ja	10m	Ja
Cyclamen	Cyclaam	Dec/mrt	X	15cm	X
Cytisus scoparius	Brem	Mei/jun	X	2,5m	Ja
Daboecia	Kruipheide	Jul/okt	Ja	25cm	X
Daphne	Miserie	Feb/jun	X	2m	Ja
Epimedium	Elfenbloem	Apr/mei	X	45cm	X
Erica	Struikheide	Nov/apr	X	1m	X
Fothergilla	Fothergilla	Apr/mei	X	2m	X
Gaultheria	Parelbes/Veenmyrte	Mei/jun	X	2m	Ja
Helleborus	Kerstroos	Jan/feb	X	40cm	X
Hydrangea	Hortensia	Mei/sept	X	4m	X
Kalmia	Heidefamilie Apr/jun	Apr/jun	Ja	2,5m	X
Lavendula	Lavendel	Mei/jun	Ja	80cm	X
Ligustrum	Liguster	Mei/aug	X	5m	Ja
Prinus laurocerasus	Laurierkers	Jun/jul	Ja	14m	Ja
Prinus spinosa	Sleedoorn	Mrt/apr	Ja	5m	Ja
Rhus	Azijnboom	Jul/aug	X	4m	X
Ribus	Aalbes	Mrt/apr	X	2m	Ja
Rubus	Braam	Mei/sept	Ja	2,5m	Ja
Sarcococca	Buxusfamilie	Jan/mei, okt/nov	X	1m	X
Syringa	Sering	Apr/jun	Ja	3m	X
Vaccinium	Bosbes	Apr/jun	X	2,5m	Ja
Viburnum	Gelderse roos	Apr/jul	Ja	2m	Ja

Lavendel / Bron: Castleguard, Pixabay

Wat is nou precies een heester

Er zijn enorm veel heestersoorten, vaak lijken ze totaal niet op elkaar dus, hoe herken je nou eigenlijk een heester? Wat is een heester? En wat zijn de kenmerken van een heester?

In feite is de naam 'heester' een verzamelnaam voor alles wat een struik genoemd kan worden. Dus eigenlijk moet je je afvragen wat de kenmerken van een struik zijn. Er begint waarschijnlijk al een lichtje te branden als er gezegd wordt dat heesters en bomen twee totaal verschillende soorten zijn, ja, zelfs de 20 meter hoge coniferen zijn heesters en geen bomen.

Als we een conifeer naast een boom zetten zoals bijvoorbeeld een eikenboom, is het eerste dat ons opvalt dat een eikenboom een duidelijke kroon heeft. de grotere takken vertakken pas een eind boven de grond. Bij de conifeer echter vertakken de takken al direct bij de grond, vaak hebben deze heesters ook verschillende stammen en niet echt een duidelijke hoofdstam. Deze takken worden meestal ook 'grondtakken' genoemd omdat ze direct uit de grond komen. De grens tussen heesters en bomen zijn niet altijd even duidelijk, er zijn ook tussensoorten die soms bij de grond vertakken maar soms ook een duidelijke stam vormen alvorens te vertakken en om het nog makkelijker te maken zijn er ook halfheesters zoals de heide. Een voorwaarde om tot de heesters benoemd te worden is dat de takken in ieder geval bij de grond verhouten, dus zowel de hoofdtak als de grondtak. Een halfheester is een plant zoals de lavendel die in het eerste jaar nog niet verhout zijn en pas in het tweede levensjaar houten takken bij de grond begint te vormen. Al met al dus lastig om uit te leggen wat een heester precies is, maar u heeft nu in ieder geval een idee.

Kalk

Een kleine greep uit kalkminnende planten zijn: Aralea, Berberis, Buddleja, Ligustrum, Rhus, Ribus en Spiraea. U kunt deze planten ook houden in andere grond indien u de grond rondom deze plant maar voldoende aanpast. Zonder deze kalk zal uw plant niet mooi groeien en bloeien of zelfs dood gaan.

Let op: Zelfs als u op een specifieke soort zoekt die geen kalkgrond nodig heeft dan kan het nog zo maar zijn dat een verwante ondersoort wél kalk nodig heeft. Laat u dus goed adviseren!

Groeifasen en aankoop

Heesters worden in verschillende groeifases aangeprezen, dit verschilt per soort. Sommige planten worden al volledig volgroeid verkocht, anderen hebben nog vijf jaar of zelfs langer nodig. Snelle groei is in het begin fijn, uw tuin is snel vol en uw heg snel dicht, maar op de lange termijn kan er overwoekering ontstaan en kan een heester teveel onderhoud en/of overlast verzorgen. Onthoud altijd: U kunt best een plant snoeien, maar u moet dit altijd doen ter bevordering van de bloei en groei van de plant, niet om hem in hoogte en breedte te beperken. Pas uw plantkeuze dus altijd aan op het doel. Heeft u toch uw heester op de verkeerde plek geplant: Haal deze dan zo snel mogelijk weg om ongewenste hoge kosten te vermijden.

Afwisseling in borders

Zoals u al heeft kunnen zien zijn er vele soorten heesters die voor vele doelen gebruikt kunnen worden. Van kruipheideplantjes tot serieuze hoge bomen die een prachtige heg kunnen vormen. Heesters kunnen prima gebruikt worden in de border, zorg voor veel variatie. Sommige heesters zijn bladverliezend, anderen weer wintergroen, je hebt er tussen zitten die in de winter groeien en anderen in het voorjaar, er is een enorm scala aan kleuren, er zijn zelfs vruchthoudende heesters en ze zijn in alle soorten en maten verkrijgbaar, meer dan genoeg materiaal dus om een levendige kleurrijke border te creeeren!

Privacy en veiligheid

Sommige heesters kunnen prima gebruikt worden als heg of haag maar uitsluitend als dit de vorm van de heester complementeerd en het snoeiwerk de heester niet dwars zit. Het kan bijvoorbeeld ook heel mooi zijn om één grote heester te planten in de voortuin om de inkijk in de keuken of huiskamer te beperken, er zijn veel heesters die een prachtige 'eyecatcher' vormen en echt de aandacht wegnemen van het huis. Ook zijn er heesters zoals de Meidoorn en de Esdoorn die als heg of haag geplaatst kan worden en een prima inbraak-afwerende werking hebben wegens hun scherpe doorns, geen inbreker die zich vrijwillig een weg baant door deze heesters. Voor meer informatie over de juiste heg of haagkeuze kijk ook even bij het volgende artikel dat dieper in gaat op de haagkeuze.

Bessen en vruchten

Een hoop heesters zijn vruchtdragend. De meeste heesters zijn niet giftig, eetbaar of zelfs medicinaal geschikt maar er zijn er ook een aantal die niet zo bevorderlijk zijn voor de gezondheid. Mocht u kleine kinderen hebben dan is dit een punt waar u zeker over na zal moeten denken.

Snoeien

Hoe en of u uberhaupt een heester moet snoeien verschilt per soort en ondersoort. Pak niet gelijk de heggeschaar maar laat u goed adviseren. Sommige heesters moet u jaarlijks bijna helemaal kort snoeien, bij anderen mag u alleen het groene éénjarige hout snoeien en er zijn ook soorten waarbij snoeien slechts afgeraden wordt. Bij sommige heesters is het simpelweg mooier om hem te snoeien zodat de plant en bloem compacter zal zijn maar dit wilt niet altijd zeggen dat het ook nodig is om deze heesters te snoeien. Kortom: Laat u goed adviseren, elke soort vraagt om zijn eigen typische behandeling en het zou zonde zijn als uw plant er aan onderdoor gaat door teveel of te weinig snoeien.