Siergrassen: zowel rustgevend als spannend in de tuin

Wie aan gras denkt zal wellicht in eerste instantie zijn gedachten bij een gazon hebben. Maar naast de groene sprietjes van zo’n grasveldje bestaan er ook gehalmde gewassoorten die bekend staan onder de verzamelnaam siergrassen. Niet bedoeld om overheen te lopen natuurlijk maar om het aanzicht van de tuin te verfraaien. Er moet uiteraard wel rekening gehouden worden met de typische eigenschappen van siergrassen en met het totaalbeeld van de tuin. Als alles mooi in verhouding is aangelegd kunnen siergrassen zowel een rustgevende als een spannende werking hebben.

Plan maken en aanleggen

Vanwege de verscheidenheid van siergrassen is het goed om, vooraf aan het planten van siergrassen, eerst een duidelijk plan te maken of dit door een vakman te laten doen. Zelf aanleggen zal in veel gevallen door tuinliefhebbers wel lukken maar anders kan ook daarvoor beter een vakman worden ingeschakeld.

Toepassing siergrassen pas vanaf twintigste eeuw

De combinatie van bloemen, planten en siergrassen kunnen een tuin een mooi beeld geven. De typische bloeiwijze van sommige siergrassen leveren in de nazomer en zelfs in de winter een verlevendiging op. De toepassing van siergrassen in tuinen is een relatief laat verschijnsel en kreeg pas echt serieuze aandacht in de twintigste eeuw door kweker en tuinarchitect Karl Foerster. Een vooraanstaande tuinarchitect van de eenentwintigste eeuw die veel siergrassen in zijn ontwerpen toepast is Piet Oudolf.

Zowel rustgevend als spannend

Siergrassen hebben als grote voordeel dat ze zowel in een strakke tuin passen als in een tuin met meer natuurlijke uitstraling. Ze kunnen zorgen voor rustpunten of juist opvallen in tuinhoeken. Een opvallend effect geeft het ook als een border geheel uit siergrassen bestaat.

Sommige leveranciers van siergrassen bieden meer dan driehonderd soorten aan waarbij alle planten voorzien zijn van naambordjes om het zoeken iets makkelijker te maken.

Siergrassen in diverse kleuren

Siergrassen zijn niet alleen groen maar zijn in diverse kleuren verkrijgbaar. De bladeren van de Hakonechloa macra ‘Aureola’ lichten op een schaduwplek zodanig goudgeel op dat het lijkt alsof ze door de zon worden beschenen. De Imperata cylindrica geeft in de nazomer een prachtige bloedrode kleur. Veel andere soorten geven iets minder kleureffect maar door de verscheidenheid zijn boeiende combinaties mogelijk. Een aantal grassen verkleurt pas aan het eind van het groeiseizoen naar rood, oranje of geel.

Eenvoudig in onderhoud

Siergrassen kunnen, met uitzondering van de winterperiode, het hele jaar door worden geplant. De hoogte van siergrassen varieert van ongeveer vijf centimeter bij de laagste bodembedekkers tot zelfs zes of zeven meter hoog bij het reuzengras Triarrhena. Veel siergrassoorten zijn meerjarig en groeien in pollen waardoor ze niet woekeren. Sommige soorten moeten om de paar jaar worden verjongd door ze te scheuren. Verder zijn ze zeer eenvoudig in onderhoud en de meeste soorten kunnen goed tegen kou en droogte. Pas geplant siergras mag echter niet uitdrogen en moet bemest worden. Volgroeide grassen hebben minder mest nodig. Het wintergroene siergras moet een keer per jaar gesnoeid worden.

Enkele veel gekozen soorten

Hoewel er enkele honderden soorten siergras bestaan wordt mede vanwege het klimaat (veel soorten verlangen meer warmte) meestal uit een beperkt aantal gekozen. Veel gekozen soorten zijn:

Cortaderia

Het geslacht Cortaderia telt ongeveer vijfentwintig soorten op het zuidelijk halfrond. In onze tuinen komt vooral Cortaderia selloana voor. De naam van deze grassoort verwijst naar het Spaanse woord cortador dat snijder betekent. De randen van de grashalmen zijn namelijk vlijmscherp. Door zijn statige uitstraling is het een uitstekende solitair.

Carex

Carex (of zegge) komt met zijn ongeveer tweeduizend soorten wereldwijd voor maar vooral in gematigde en koude streken. Bij dit geslacht is het moeilijk de vele soorten uit elkaar te houden vanwege een uitgebreide bastaardvorming. Soms is het daarvoor nodig om de ondergrondse delen van de plant te bekijken. Een aantal soorten zijn geschikt om als siergras te dienen.

Molinia caerulea

De Molinia caerulea wordt ook pijpenstrootje genoemd. Deze vaste plant uit de grassenfamilie groeit in Europa, West-Azië, Noord-Afrika en het oosten van Noord-Amerika en komt in de Alpen voor tot een hoogte van 2300 meter. De plant groeit in Nederland ook op heidevelden, langs vennen, in blauwgraslanden, bossen, laagveenmoerassen, hoogveenmoerassen en in duinvalleien.

Pennisetum

Van pennisetum of lampepoetsergras zijn er enkele soorten in onze streken bekend namelijk Pennisetum orientale en Pennisetum setaceum. Deze soorten zijn niet winterhard en moeten daarom als eenjarigen worden beschouwd.

Tips voor siergrassen in de tuin

Voor het harmonieus toepassen van siergrassen in de tuin geldt een aantal tips die tot meer succes en genieten van de tuin zullen leiden.

• Maak eerst een tekening.
• Pas verschillende soorten toe.
• Maak contrasten met kleur.
• Maak gebruik van verschillende hoogtes van grassen.
• Gebruik zowel breed gras als smal gras.
• Gebruik grote solitaire siergrassen als pronkstuk.
• Plaats ook wintergroen siergras.
• Vul open plekken op met bodembedekkers zoals laagblijvende siergrassen.

Lees verder

• Genieten van een goed aangelegde tuin