Tuinonderhoud – Het verjongen van de border

De eerste jaren na de aanleg van een border groeien de jonge, vaste planten uit tot volwassen exemplaren die de hele ruimte vullen. De border wordt steeds mooier en voller maar na een jaar of vier neemt de bloei af. Het is tijd om de border te verjongen. Dit doe je door de oude planten uit de grond te halen en te delen. Het binnenste gedeelte mag weg. De buitenste stukken plant je opnnieuw uit in aarde vermengd met compost. De jonge plantjes zijn nog erg kwetsbaar en hebben regelmatig water nodig.

De eerste jaren na de aanleg van een border

De eerste jaren na de aanleg van een border hebben de planten alle ruimte om te groeien, ze kunnen een goed wortelstelsel ontwikkelen en bloeien uitbundig. Onkruid krijgt in deze volle border geen kans meer, de tuin is op zijn hoogtepunt. Na een jaar of vier vermindert de bloei, de planten moeten worden gerooid en in nieuwe, goed omgespitte, verse grond terug worden gezet.

De wortels van een plant

De wortels van een plant groeien aan de buitenkant, de kern van de plant verhout, er gebeurt niets meer. Sommige planten overwoekeren andere, minder sterk groeiende planten of ze maken uitlopers waar nieuwe planten uit voortkomen. Al deze planten moeten worden gedeeld om de border in evenwicht te houden en de wortels de ruimte te geven om te groeien. Vooral de snel groeiende vaste planten die binnen één seizoen uitgroeien tot volwassen exemplaren komen voor verjonging in aanmerking. Vaste planten die tijd nodig hebben om te groeien zoals de pioenroos kun je beter laten staan.

Het verjongen van planten

Snelgroeiende, vaste planten groeien vooral aan de buitenkant van de kluit waardoor het hart van de plant verhout en hij er minder mooi uit gaat zien. Ze worden ook te groot en gaan andere planten verdringen. Je kunt de plant verjongen door hem helemaal uit de grond te halen en in stukken te scheuren. Het binnenste gedeelte mag op de composthoop, de buitenste stukken kun je weer in de border planten.

Een nieuwe indeling

Nu de planten uit de grond zijn gehaald ontstaat er weer ruimte in de border en kunnen planten ook op een andere plek worden terug gezet. Maak in de zomer alvast een plan voor de nieuwe indeling, nu zie je welke planten beter kunnen worden verplaatst of verwijderd zodat er ruimte komt voor nieuwe soorten.

Bij het opnieuw inrichten van de border houd je rekening met:

• De grondsoort, sommige planten doen het goed in zandgrond andere houden van kleigrond.
• De stand van de zon en de hoeveelheid schaduw gedurende de dag.
• De afmeting die een volwassen plant kan bereiken.
• Het tijdstip waarop de plant in bloei staat. Zorg ervoor dat de border het hele seizoen aantrekkelijk blijft om naar te kijken.
• Kies niet alleen voor bloeiende planten, de bladvorm en kleur zijn minstens zo belangrijk.

De border verjongen

Het najaar is de beste tijd om de border te verjongen. In september en oktober is de grond nog warm en al wat vochtiger zodat de planten sneller zullen aanslaan. Net na de winter, rond half februari, kan het ook nog, de planten zijn in rust en zullen gaan uitlopen zodra de temperatuur gaat stijgen. De wortels drogen nu wel eerder uit zodat je de planten extra water moet geven.

De werkwijze

• Haal de planten uit de grond.
• Spit de grond in de border om en verwerk er compost of andere organische meststoffen door.
• Pak een plant en schud de aarde uit de wortelkluit. Scheur of deel de wortels in stukken. De kern van de plant gooi je weg, evt. op de composthoop, de buitenste delen plant je terug in de border. Grote wortelkluiten steek je met een spade in stukken.
• Zet de planten evt. op een andere plek.
• De jonge planten zijn nog kwetsbaar en hebben extra water nodig.
• Voor een uitbundig bloeiende border bemest je de planten twee keer per jaar, in het voorjaar en in de zomer.