Wormenbak voor uitstekende compost

Bent u kleinbehuisd? Hebt u alleen een balkon en geen tuin? Dan nog kunt u milieubewust compost maken met een wormenbak. Het is voor velen inmiddels een hobby geworden. U houdt elke dag minder restafval over en uw kamerplanten en de potplanten op het balkon zullen welig tieren dankzij de voortreffelijke compost die de wormen voor u produceren. Bovendien draagt u uw steentje bij aan een beter milieu. Wormenbakken zijn er te kust en te keur, verkrijgbaar in de speciaalzaken. U kunt ook zelf een wormenbak maken.

Inhoud

• Wormen eten afval
• Wormen uitkiezen
• Welke wormenbak moet ik kopen?
• Gezonde wormenkolonie
• Stinkt de wormenbak?
• Wie zaait zal oogsten
• Wormencompost

Wormen eten afval

Met wormen kunt u uw tuin- en keukenafval composteren. Gebruik hiervoor de restjes rauwe groenten, fruitschillen en plantenresten. De wormen eten het organisch afval op, verteren het en scheiden wormhoopjes uit, ofwel humus met een fijnkorrelige structuur.

Balkon
Een wormenbakje neemt weinig plaats in beslag. Ideaal voor kleine huishoudens met een stadstuintje of slechts een balkon. Wormen vinden keukenafval heerlijk. In de goed afgesloten wormenbak eten ze het rottend materiaal op en smullen ervan. Van vieze luchtjes of vliegen zult u heus geen last hebben.

Wormen uitkiezen

De strepeling (Eisenia foetida) is een regenwormsoort, ook wel compostworm genoemd, die ideaal is voor het maken van compost. Deze worm wordt verkocht als visaas en is een echte ‘compostmachine’. Hij houdt van warmte en een vochtige omgeving met een goede ventilatie. De temperatuur moet tussen de 18 tot 28 graden zijn. De worm voelt zich onder die omstandigheden het prettigst en zal dan het meest productief zijn. Zorg er dus voor dat aan die voorwaarden wordt voldaan.

Dierenwinkels

De wormen zijn verkrijgbaar in de reguliere dierenwinkels, tuinmarkten en speciaalzaken. Begin met een kolonie van ongeveer 100 wormen. Eventueel kunt u die kolonie later groter maken, want hoe meer wormen hoe sneller uw tuin- en keukenafval in compost verandert.

Welke wormenbak moet ik kopen?

Wormenbakken zijn in alle maten en soorten verkrijgbaar, compleet met aftapkraantje voor het condensvocht en een opvangbak om ervoor te zorgen dat u zo makkelijk mogelijk compost kunt opvangen. Eventueel maakt u zelf een wormenbakje. Dat is helemaal niet moeilijk. Neem een houten kistje van 50 cm in het vierkant en 30 cm hoog. Het moet wel puur natuur zijn. Dus geen hout dat chemisch behandeld, geverfd of gebeitst is. Boor enkele gaatjes in de bodem voor de afwatering. Vervolgens doet u er een laagje kiezels en zand in van ongeveer 10 cm. Een houten bak lekt amper. Leg er een krant onder, dat volstaat. Als u een plastic afvalemmer als wormenbak gebruikt, boort u enkele gaatjes in de bodem en een paar gaten in het deksel voor de ventilatie. Te veel gedoe? Koop dan gewoon een wormenbak in de winkel. Duur zijn ze niet.

Gezonde wormenkolonie

Als u een wormenbak koopt, zal er in de meeste gevallen ook een gebruiksaanwijzing zijn bijgevoegd. In het algemeen komt het erop neer dat u een laag van ongeveer 15 cm compost, bladaarde en krantenpapiersnippers op de onderlaag (kiezels en vervolgens zand) legt. Begin met een kolonie van pakweg 100 wormen (verkrijgbaar in de dierenspeciaalzaak) en kijk het eerst eens aan. Geef ze fijngehakt afval van groenten en fruit. Ook gekookt keukenafval kan erbij. Alleen geen citrusvruchten, zoals sinaasappels en citroenschillen.

pH-waarde
Als u ze niet te zuur voer geeft, blijft de pH-waarde ongeveer op 7 staan. Wormen vinden dat het ideale milieu om in te gedijen. Bied het fijngesneden voer laagsgewijs aan, en in het begin niet meer dan ongeveer een halve kilo per keer. Houd een oogje in het zeil en geef ze pas weer wat als ze hun vorige portie op hebben, vergelijkbaar met het voeren van goudvissen in een aquarium. Strooi elke maand wat kalk in de bak om te voorkomen dat de pH-waarde stijgt. Zo houdt u een gezonde wormenkolonie.

Stinkt de wormenbak?

Controleer steeds of de inhoud niet te nat is. Meet geregeld de pH-waarde, die u met wat kalk kunt corrigeren. Een stinkende wormenbak is meestal een teken dat u de wormen te veel voer geeft. Als wormen zich niet prettig voelen, verzamelen ze zich bij de randen van de wormenbak. Ze willen er dan vandoor. Weet dan dat er iets niet in orde is. Dat kan zijn een te hoge pH-waarde, een slechte ventilatie of een te nat milieu. Soms is het nodig de wormenbak goed te reinigen en gewoon opnieuw te beginnen.

Wie zaait zal oogsten

Een wormenbak uit de winkel is doorgaans voorzien van twee geperforeerde bakken. In de ene bak legt u het keukenafval. Het voedsel trekt de wormen massaal aan. Ze laten het compost achter in de andere bak, compost dat u dan rustig kunt gaan verzamelen. Bij een bak zonder compartimenten oogst u de compost beetje bij beetje. Of u wacht tot de wormen een grote hoeveelheid afval hebben gecomposteerd. Natuurlijk hangt dat af van de grootte van de wormenkolonie. Want hoe meer wormen, hoe meer compost.

Wormencompost

De productie en het verloop van het composteringsproces zijn natuurlijk ook afhankelijk van de pH-waarde, het vochtgehalte, de ventilatie en de temperatuur in de wormenbak. Al doende bouwt u ervaring op. U zult steeds beter aanvoelen wat de wormen het prettigst vinden. Na een tijdje zult u genoeg geoogst hebben om uw kamerplanten en potplanten op het balkon van verse compost te voorzien.

Of toch maar een compostvat?

Als u wormen eigenlijk maar niks vindt, en er vies van bent, kunt u natuurlijk ook op andere manieren compost maken. Een klein compostvat volstaat ook, ze zijn overal te koop. U hoeft dan nooit meer potgrond of andere meststoffen te kopen voor uw kamerplanten. Een rijkere voeding dan compost kunnen uw planten zich immers niet wensen.

Lees verder

• Het nut van zelf compost maken
• Wat doet compost met mijn tuin?