Schimmels in huis

Schimmels gedijen goed als aan 3 wezenlijke voorwaarden is voldaan: vocht, warmte en een geschikte voedingsbodem. Hoe kan je de oorzaken van schimmel in huis achterhalen en hoe kan je schimmelvorming effectief bestrijden?

Hoe kan je de oorzaken voor schimmelvorming vaststellen?

Voor de vorming van schimmel moet aan drie essentiële eisen zijn voldaan:

1. een voldoende vochtigheidsgraad;
2. de juiste temperatuur in een bereik tussen 15 en 35 graden;
3. de juiste voedingsbodem, meestal behanglijm en behang, maar ook een dun laagje stof op een metalen vensterbank kan al voldoende zijn!

Overigens, wij mensen hebben het ook niet graag kouder dan 16 graden en warmer dan 35 graden en broedplaatsen voor schimmels vindt men bijna overal. Meestal zijn schimmels vrij onschuldig. Als echter de concentratie hoger is dan een bepaalde hoeveelheid, kan het leiden tot gezondheidsproblemen bij bewoners.

Van cruciaal belang is in de eerste plaats om de voornaamste voorwaarde voor verspreiding van schimmels, de vochtigheid, te elimineren. Het is dan het eenvoudigst om de oorzaak vast te stellen als het vocht te wijten is aan een lekkage.

Lekkage als oorzaak van vocht en schimmel

Of het om een lekkend dak of een lekkende leiding gaat, kan men meestal zelf eenvoudig vaststellen, omdat dan meestal een duidelijk merkbare vochtplek aan wand, plafond of vloer zichtbaar is maar soms in inschakeling van een vakman nodig.

• Eerst moet dan worden onderzocht of in de buurt een waterleiding ligt, zodat die op eventuele lekkages kan worden gecontroleerd.
• Of het dak moet van buiten worden onderzocht zodat kan worden opgespoord waar het regenwater in het gebouw kan binnendringen.
• Ook een lekkende dakgoot of verstopte regenpijp kan ertoe leiden dat de gevel van het huis zwaar met regenwater wordt belast en zo naar de binnenkant kan doordringen.
• Ten slotte kunnen ook lekkende leidingen in muren of onder de fundamenten voor een verhoogde waterbelasting zorgen, wat leidt tot het binnendringen in wanden en vloeren.

Uiteraard moeten de oorzaken van vochtproblemen even snel worden opgelost als de schimmelvorming wordt bestreden. Anders bestaat het gevaar dat de schimmel schade aan de bouwmaterialen veroorzaakt, tot aan rotting toe. Tegelijkertijd moet ook het bestaande vocht met gerichte drainagemaatregelen wordt behandeld om nieuwe schimmelgroei te voorkomen.

Goede drainage na wateroverlast is essentieel

Een groot gevaar van schade door schimmel schuilt hierin dat na wateroverlast, bijvoorbeeld als gevolg van lekkende leidingen, niet binnen zeer korte tijd een professionele drainage van het gebouw plaatsvindt. Het volstaat absoluut niet om het water gewoon weg te zuigen en de verwarming hoger te zetten zetten.

Met name wanneer water tot in de vloerconstructie of in de isolatiematerialen is doorgedrongen of in de leemlaag in het plafond van oude gebouwen, moet men er niet alleen van uitgaan dat daar binnen enkele dagen schimmelvorming ontstaat. Het door deze materialen opgezogen water verdampt ook langzaam en zorgt zo voor een constante en zeer hoge luchtvochtigheid in de betrokken ruimten. Dat condenseert vervolgens op de koelere bouwdelen en laat op die plekken nog eens extra schimmelvorming ontstaan.

Wordt schade door schimmel vergoed door de verzekering?

Door schimmel veroorzaakte schade aan eigendommen en de kosten voor het verwijderen van schimmel kunnen gedekt zijn door de inboedel- of opstalverzekering voor zover de schimmelvorming op een verzekerd voorval, zoals bijvoorbeeld een lekkende waterleiding, is terug te voeren.

Hoe kan je andere oorzaken van schimmel achterhalen?

Als er geen duidelijke lekkages als reden voor de schimmelvorming zijn gedetecteerd, kan het achterhalen van de oorzaak zeer moeilijk zijn. Als de schimmel optreedt op oppervlakken die tot dusver geen klachten gaven, is het belangrijk om er achter te komen welke verandering van omstandigheden in de betrokken ruimte daarvoor verantwoordelijk kan zijn.

Vocht en relatieve vochtigheid

We kunnen er op dit punt niet omheen om een beetje natuurkunde op te voeren. Allereerst grijpen we terug op een fles mineraalwater uit de koelkast die op basis van zijn koude temperatuur louter door de luchtvochtigheid condens vertoont.

Aan de andere kant droogt wasgoed, omdat de lucht in staat is om het vocht uit het wasgoed te absorberen. Het ligt voor de hand dat warmte dit droogproces kan versnellen. Hoe warmer de lucht, hoe meer vocht die kan opnemen. Daarom spreken we van relatieve luchtvochtigheid.

Hoe vocht kan ontstaan zonder lekkages

Uiteraard moet er ook een bron van vocht aanwezig zijn, wil de lucht met vocht verzadigd raken. Als zulke warme, vochtige lucht afkoelt, daalt het vermogen om vocht vast te houden. Ter illustratie: buiten regent het dan. In gebouwen komt het meestal niet zo ver, maar het vocht uit de lucht zet zich als condens op oppervlakken af, het eerste op de koudste (fles mineraalwater).

Zo kan men bijvoorbeeld in de zomer in sommige kelders kleine plassen onder niet-geïsoleerde koudwaterleidingen zien, die niet aan lekkages zijn te wijten maar aan condenswater uit de warme, vochtige zomerlucht. Remedie: de kelder in de winter door middel van ventilatie goed luchten en in de zomer ramen en buitendeuren gesloten houden als de buitenlucht warmer is dan in de kelder.