Lambrisering en afwerken van een Deur met MDF

Maak zelf eenvoudig een lambrisering, CV-ombouw, of verfraai uw deuren en kozijnen of trapopgang met elementen van board, MDF en vurenhout. Een woning uit de periode 1920-1940 ontleent haar uitstraling aan de specifieke bouwelementen, die tegenwoordig nog alom gewaardeerd worden. Geen wonder dat we deze elementen in de huidige nieuwbouw steeds vaker terugzien. Geef uw (nieuwbouw)woning ook deze karakteristieke uitstraling. MDF is makkelijk te schroeven of te vrezen en strak af te werken. Volg stap voor stap de wijze van werken voor het aanbrengen van een lambrisering en de aanpassing van een vlakke deur in een karakteristieke tweevlaks profieldeur. Aansluitend tips voor het vervaardigen van de CV-ombouw, kozijnen en de trapopgang.

Een lambrisering van board en MDF

Materialen voor de lambrisering en profieldeuren zijn natuurlijk kant en klaar te koop. Meer bevredigend, persoonlijker en misschien wel mooier is het om zelf een lambrisering van MDF op een vlakke ondergrond aan te brengen. Deuren en wanden in de nieuwbouw zijn veelal strak en lenen zich daar uitstekend voor. Bovendien is het -als je zelf MDF op maat zaagt of laat zagen- aanzienlijk goedkoper dan de kant en klaar producten en maak je het zelf precies pas op de maat die in je interieur past. Je wordt dan niet door de standaardmaten die in de bouwmarkten aangeboden worden beperkt.

Verwerken van MDF

MDF is een makkelijk te verwerken plaatmateriaal, dat pas sinds plusminus 1970 op grote schaal wordt toegepast. De platen bestaan uit geperste, zeer fijne houtvezels (voornamelijk vuren en grenen), waaraan kunstharslijm is toegevoegd. Je kunt MDF zagen, frezen, spijkeren, schroeven, enzovoort. Dankzij de gladde oppervlaktestructuur is MDF goed af te werken met bijvoorbeeld laminaat of verf. De platen zijn in verschillende dikten en afmetingen te verkrijgen. Voor het verfraaien van de muren (lambrisering) en de deuren, kun je het beste platen met een dikte van maximaal 6 mm. nemen. Grotere dikten worden bij de verwerking mogelijk te zwaar. De afmeting van de plaat die je kiest (bijvoorbeeld 255 x 122 cm) is afhankelijk van de klus die je voor ogen hebt. Kijk om een idee te krijgen voor voorbeelden en de maatvoering eens naar de afwerking in woningen uit de periode 1920-1940.

• Aanbrengen van een lambrisering
  
• Deuren bewerken met MDF
  
• Afwerken en schilderen van het MDF
  
• Volgorde van schilderen van de lambrisering en de deuren
  
• Werkwijze voor kozijnen, de CV-ombouw en trapopgang met board en MDF
  

Planning

Als basis gebruik je MDF plaatmateriaal (255 x 122 cm) van 6 mm dikte.
Ga eerst na hoeveel strekkende meter je nodig hebt. Bereken aan de hand van de breedte van de muren of deuren hoeveel vakken je gaat aanbrengen. Laat het middenvlak iets verzinken met een vloerplaat van bijvoorbeeld hardboard van 3mm dikte, of een plaat MDF van 4mm dikte (standaardmaat 122 x 61 cm of 244 x 122 cm) en laat rondom een loze ruimte met een breedte van plusminus 4 cm vrij. In deze vrije, loze ruimte kun je later een willekeurige profiellatje (van bijvoorbeeld 1,5 cm breed) bevestigen, zodat het geheel een geprofileerde uitstraling krijgt, die de karakteristieke woningen van rond 1930 typeren..

Berekenen van de hoeveelheid stroken MDF - Stap 1

De platen MDF van 255 x 122 cm laat je zagen in stroken van 11 cm, dan heb je dus:
23 stroken van 11 x 122 cm (rest < 2 x 122 cm) of
11 stroken van 11 x 255 cm (rest < 1 x 255 cm)

Houd er rekening mee dat de dikte van de zaagsnede verlies geeft, zodat je in dit voorbeeld de reststukken alleen nog voor andere afwerkingsdoeleinden kunt gebruiken. Het meest eenvoudige is de platen bij de bouwmarkt in stroken te laten zagen. Probeer te achterhalen wanneer zij het zaagblad van de zaagmachine vervangen (vaak vaste dagen per week). Een nieuw zaagblad geeft een mooiere en strakkere snede...vandaar!

De stroken MDF waar je voor kiest laat je afhangen van dat wat je wilt gaan maken. Voor een lambrisering zal 122 cm misschien voldoende zijn, daar waar voor de afwerking van een deur al minimaal lengtes vanaf 2 meter nodig zullen zijn. Probeer zoveel mogelijk met hele, op maat gezaagde delen te werken, dan hoef je later niet zoveel overgangen tussen de stroken MDF te plamuren.

Maatvoering van de lambrisering - Stap 2

Bij het aanbrengen van de losse onderdelen van de lambrisering krijg je een meer professioneel eindresultaat, als je bij de voorbereiding al rekening hebt gehouden met aanwezige stopcontacten, deurbeslag en andere zaken, zodat de hoogste lijn van de lambrisering voor het zicht mooi doorloopt en één geheel vormt met de rest van het interieur. Eventueel kun je op voorhand een tekening op schaal van de beoogde lambrisering maken, die als basis dient voor de definitieve maatvoering.
Stel: de lambrisering wordt 110 cm hoog, omdat deze -voor het oog- dan mooi doorloopt, ongeveer ter hoogte van het midden van de deurgrepen/het deurbeslag. Stopcontacten vallen dan mooi in het midden van de bovenste stijl. De muur is 251 cm breed, van deurstijl tot deurstijl gemeten. Ga als volgt te werk, als je bijvoorbeeld drie vakken wenst. Breng eerst vanaf de vloer en op 110 cm hoogte, horizontaal een strook van 251 x 11 cm aan, van deurstijl tot deurstijl. Stel de strook met de waterpas goed horizontaal. Vervolgens hier tussenin in centimeters van links (0), naar rechts (251):


Breng de verticale stroken van 11 x 88 cm tussen de horizontale stroken aan en stel deze -met behulp van de waterpas- verticaal goed op de juiste plaats. Het aanbrengen van de boardplaten geven je de ruimte een beetje te "smokkelen". Je hebt tenslotte rondom een marge van 4 cm. Deze speelruimte kan nodig zijn omdat niet iedere muur overal even breed is.

Bij aanbrengen van vlakken/panelen op muren met verschillende breedtes: houd de breedte van de stijlen MDF (11cm) en die van de lege, loze strook van 4 cm in principe constant en ‘speel’ met de breedte van de boardplaat om het aanbrengen consequent door te voeren, zodat het geheel -voor het oog- in evenwicht blijft.

Aanbrengen van het MDF - Stap 3

Schuur vóór het definitief aanbrengen allereerst rondom de randen van alle aan te brengen stroken goed, zodat deze een beetje afgerond worden. De lambrisering is dan -later in het gebruik- minder kwetsbaar en het geeft een goede kantdekking voor de verf als er nadien geschilderd wordt. Als de ondergrond strak is en niet zuigend, kun je de delen met kit aanbrengen. Breng een aantal banen kit aan op de achterzijde van het te bevestigen onderdeel en schuif/draai licht, zodat de kit goed verdeelt terwijl je het onderdeel stevig aandrukt. Je kunt montagekit gebruiken, maar je kunt het ook proberen met acrylaatkit. Acrylaatkit is veel goedkoper.

De ondergrond mag dan echter niet te veel zuigen en gedurende de droging zul je het onderdeel mogelijk met wat kleine steekspijkertjes vast moeten zetten om "uitzakken" tegen te gaan. Sla de steekspijkertjes niet te diep in de stroken of panelen, want deze zijn alleen maar bedoeld om de delen op de plaats te houden gedurende de droging. Nadien zijn de spijkertjes dan weer makkelijk te verwijderen, zonder te veel schade aan te richten.

Een alternatief kan zijn om de panelen -gedurende de tijd van drogen- te fixeren met een aantal cocktailprikkers. Boor een aantal gaatjes met een 2 millimeter boortje in de MDF-plaat en de ondergrond, steek hier een cocktailprikker in, waarop je eerst kit of houtlijm aanbrengt. Het uitstekende deel van de cocktailprikker snijd je -na droging- met een Stanleymes af en schuurt dit glad.
Nu is het tijd rondom een profiellatje aan te brengen in de loze ruimte. Zaag het profiellatje netjes in verstek en bevestig ook weer met kit. Laat de kit in principe een dag drogen.

Afwerking en schilderen van het MDF - Stap 4

• Vóór je de MDF gaat afwerken en schilderen, moet je het oppervlak eerst reinigen, om later geen hechtingsproblemen met de verf te krijgen. Neem het MDF niet af met water (zwelling van de MDF door vocht), maar met speciaal hiervoor ontwikkelde reinigingsdoekjes.
• Vervolgens het MDF schuren. Het oppervlak van MDF en board is glad, maar moet desalniettemin geschuurd worden. In de (fijne) schuurkrasjes kan de verf zich dan goed vastzetten.
• Na het schuren kan de eerste laag grondverf of primer aangebracht worden. Zet de grondverf bij voorkeur op met een kwast en rol luchtig na met een lakrollertje.
• Na droging van de grondverf de grondlaag licht schuren, afstoffen en de naden met lakplamuur glad afwerken, alsook de kleine gaatjes die zijn ontstaan na verwijdering van de steekspijkertjes. Lakplamuur gebruik je pas nadat je 'gegrond' hebt, omdat anders de inhoudsstoffen uit de lakplamuur in het kale MDF/hout trekken, wat later hechtingsproblemen van de verf kan geven. Kleine kieren bij de overgang van de verschillende delen kun je afwerken met acrylaatkit.
• Tot slot het geheel overgronden en twee maal afschilderen met de door jouw gekozen eindkleur.

Volgorde van schilderen van de lambrisering

Bij het afschilderen gaat het er om dat de je zo logisch mogelijk werkt, waarbij je zo min mogelijk overlappingen/aanzetten van de verf krijgt tussen de stroken onderling. Door het aandrogen van de verf zal op aansluitingen van horizontale op verticale delen de verf minder doorvloeien. Door onderstaande volgorde aan te houden en strak te werken, voorkom je aanzetten zoveel mogelijk.

Schilder eerst het wit aangemerkte verzonken deel en vervolgens het geel aangemerkte vlak. Herhaal dit voor alle vlakken. Schilder vervolgens de blauw gemarkeerde staanders. Volgende stap: de gehele groen gemarkeerde ligger en als laatste het zwart gemarkeerde deel dat aansluit op de plint.

Deuren bewerken met MDF

De deuren kun je het beste onder handen nemen nadat je de lambrisering op de muren hebt aangebracht. Deuren zijn niet altijd recht afgehangen en door ze als laatste af te werken, kun je ze netjes, horizontaal afstemmen op de omliggende lambrisering. In dit voorbeeld op een hoogte van 110 cm. Het verwerken en afwerken kun je op dezelfde manier doen als bij de lambrisering beschreven. Bij de deuren kun je het beste eerst de verticale stroken aanbrengen en nadien de horizontale, zodat je zoveel mogelijk met hele lengtes werkt. Dit zorgt er ook weer voor dat je zo min mogelijk hoeft te plamuren voor een strakke overgang tussen de horizontale en verticale delen onderling.

Volgorde van schilderen van deuren

Voor het schilderen van (profiel)deuren kun je bij de verzonken delen en de vlakken dezelfde werkwijze aanhouden als bij de lambrisering aangemerkt. (eerst wit, dan geel) Voor de horizontale en verticale stroken ga je echter precies omgekeerd te werk.

Dus: uitgaande van de afgebeelde deur houd je de volgende volgorde van schilderen aan:

1. Horizontale bovenrand van de deur.
2. Bovenste horizontale stijl.
3. Middelste horizontale stijl.
4. Onderste horizontale stijl.
5. Verticale stijl rechts.
6. Kopse kant links = rand waar je bij geopende deur tegenaan kijkt.
7. Verticale stijl links

Trapopgang, kozijnen en CV-ombouw met board en MDF

Maak zelf ook geprofileerde kozijnen en/of een ombouw voor je verwarmingselementen met board, hout of MDF. Als aanvulling wellicht een goed idee om de trap, je deurkozijnen en je centrale verwarmingselementen een geheel nieuwe aanblik te geven die aansluiten bij je lambrisering en je deuren.

Lambrisering - Trapopgang met board en MDF

Bij het aanbrengen van de lambrisering van de trapopgang ga je op een zelfde wijze te werk als bij de lambrisering of deur beschreven. Je kunt -om de schuine kanten te bepalen- een zogenaamde zweihaak gebruiken. Houd -waar het de horizontale en verticale stijlen betreft- de breedte aan die je bij de lambrisering en/of deuren eventueel ook hebt toegepast, zodat het mooi met elkaar harmonieert en een eenheid vormt.

Standaard kozijnen verbreden met hout

De één vindt strakke nieuwbouw kozijnen mooi, de ander houdt meer van geprofileerde kozijnen zoals die in vooroorlogse woningen werden toegepast. Als je de voorkeur geeft aan geprofileerde kozijnen, kun je de strakke nieuwbouw kozijnen op relatief eenvoudige wijze een geheel eigen en unieke uitstraling geven. Op de foto zie je een standaard nieuwbouw kozijn, dat is verbreed en geprofileerd met vurenhouten latten. Hierbij zijn de kozijnen in eerste instantie verbreed met een lat van plusminus 4 cm breed x 0,8 cm dik om de kozijnen meer ‘body’ in de breedte te geven. De breedte en dikte zijn afhankelijk van dat wat je mooi vindt en de ruimte die je hebt op te vullen vanaf de muur naar de voorkant van je kozijn. Hierover is een lat van plusminus 5 cm breed verlijmd, op dusdanige wijze, dat de overgang tussen de lat en het kozijn mooi is afgedekt. Tot slot monteer je een profiellatje van bijvoorbeeld 2 cm breed om het geheel een wat speelser of klassieker uitstraling te geven. Voor de afwerking van je vernieuwde kozijn kun je de werkwijze als boven beschreven aanhouden, waarin het plamuren de afwerking beschreven staan.

Ombouw van de verwarmingselementen met board, hout en MDF

Wat voor de lambrisering geldt, geldt ook voor de ombouw van de verwarmingselementen. Er zijn standaard pakketten met panelen te koop waarmee je de ombouw van je verwarmingselementen kunt realiseren, maar het is ook betrekkelijk eenvoudig dit zelf te doen. Het geeft een bevredigend resultaat, is uniek en waarschijnlijk ook goedkoper. Waar het de frontpanelen betreft heb je tegenwoordig de keuze uit vele verschillende materialen en patronen. Een rondje door de diverse bouwmarkten werkt al snel verhelderend. Mogelijk heb je -van eerdere klussen- nog resthout wat kan dienen als basis voor de ombouw. De verwarmings- of CV-ombouw op de foto’s is bijvoorbeeld hoofdzakelijk van resthout van eerdere klussen vervaardigd. Maak eerst een houten geraamte in de maat die je voor ogen hebt. Hierop schroef of verlijm je later de MDF stijlen. De frontpanelen bevestig je vervolgens aan de achterzijde van het MDF. Boor de eventuele schroefgaten in je MDF voor, anders gaat deze scheuren/splijten. Laat de schroeven bij voorkeur verzinken, zodat je deze later -voor je het geheel gaat afschilderen- mooi strak af kunt werken met plamuur. Als je het MDF zoveel mogelijk vanaf de achterzijde op het houten geraamte schroeft heb je overigens nauwelijks tot geen schroefgaten in het zicht en hoef je bijna niet te plamuren.

Aandachtspunten bij de vervaardiging en plaatsing om de verwarmingselementen

• Let op uitsparingen voor de leidingen.
• Laat de thermostaatknop vrij of zorg dat deze nog makkelijk bereikbaar / draaibaar is door een uitsparing te zagen.
• Zorg voor voldoende aanvoer en circulatie van de lucht van onder af (maak uitsparingen/sleuven).
• Maak dat het verwarmingselement de warmte ook kwijt kan aan de bovenzijde (wederom uitsparingen/sleuven) De lucht moet goed kunnen blijven circuleren, zodat je geen warmteverlies hebt.
• Maak de bevestiging op de muur relatief eenvoudig, zodat de ombouw zonder schade te verwijderen is bij onderhoud en dergelijke.

Selectie van je kleurkeuze

Houd er wel rekening mee dat deze kleuren slechts een indicatie zijn en afwijken van de daadwerkelijke kleur van de verf van je keuze. Drukwerk (van kleurenwaaiers) of de weergave op je computerscherm van kleuren, geven een andere kleuring dan toevoeging van pigmenten in verf.

Lees verder

• Maken van een garderobe-, linnen-, boekenkast à la Rietveld
• Keukenkastjes schilderen of verven - Tips en advies
• Schilderen - Kies de beste verfrollers en kwasten
• Schilderen van verf, lak of beits op nieuw of behandeld hout
• Schilderen - Renoveer de keukenkastjes met MDF