Op weg naar een nieuwe keuken

De een houdt van een gezellige leefkeuken, de ander leeft op bij een superstrakke designkeuken. Combinaties zijn de oplossing voor wie niet kan kiezen: Hypermoderne apparatuur in een tijdloos ontwerp. Nieuw zijn de losstaande apparatenkasten voor koelen, vriezen en verhitten. Trends: Hoogglans fronten, natuurstenen werkblad, onderbouw spoelbak, blokmodel-afzuigkap in RVS, opvallende grepen of juist greeploos. De juiste keuken is functioneel, uitnodigend en oogstrelend. Een droomkeuken dus!

De meest voorkomende keukenopstellingen

De zogeheten werkdriehoek bepaalt hoe functioneel de keuken is. Zo'n driehoek bestaand uit koelen, spoelen en koken is slechts een denkbeeldige driehoek, soms gewoon een rechte lijn, zoals bij de rechte keuken. Hoe logischer de werkdriehoek is ingedeeld, hoe prettiger de keuken zal zijn.

Rechte keuken

Het werkgedeelte ligt hierbij op een rechte lijn. Geschikt voor krapbehuisden en kleine en middelgrote huishoudens.

L-vormige keuken

De L-keuken komt vaak voor en zoals de naam zegt is het keukenblok een hoekopstelling in de vorm van de letter L. Bij genoeg ruimte is deze te completeren met een keukeneiland of een eettafel.

U-keuken

Wilt u veel aanrechtblad en heeft u de ruimte ervoor, dan is een keuken in U-opstelling een idee. Veel bergruimte maar twee 'dode' hoeken met hoekkasten die in de regel wat onpraktischer zijn.

Eilandkeuken

De eilandkeuken is de laatste jaren populair geworden. Wilt u met meerdere mensen tegelijk koken en heeft u een groot oppervlak ter beschikking, dan is een keuken met (kookeiland) een mogelijkheid. Op het eiland-deel kan worden gekookt en/of gespoeld, ook is er extra opberg- en werkruimte.

Parallelvormige keuken

Bij dit type keuken, ideaal voor koks, liggen de werk- en opbergzones tegenover elkaar, als twee parallelle lijnen. Veel ruimte is er niet voor nodig. De parallelvormige keuken is in opkomst.

Keuken opmeten

Gaat u de keuken deels of helemaal zelf doen dan staat of valt alles met het ontwerp, het opmeten en de planning.
De keuken opmeten doet u zo: Meet allereerst van vloer tot plafond, meet de breedte van de muren en de afstand van de hoeken tot de deuren. Noteer op de plattegrond ook alles wat zich in de ruimte bevindt, zoals radiatoren, luchtopeningen, leidingen, enz. Meet vervolgens alle ramen op, plus de afstand van elk raam tot de vloer, het plafond en de hoeken of de andere ramen. Ook is het belangrijk te noteren hoeveel ruimte deuren en ramen nodig hebben om te openen. Geef als laatste aan waar stopcontacten, schakelaars, water- en gasleidingen zijn en waar deze wellicht naar verplaatst kunnen worden. Noteer ook nieuwe leidingen en elektriciteitspunten indien nodig.

Keukenfronten

De bekleding van uw kasten en laden valt als eerste op. Kasten en laden worden meestal vervaardigd uit vezelplaat, MDF, hout of fineer, vrijwel in elke kleur en stijl beschikbaar. U kunt hierbij kiezen uit kunststof, acryl, gelakt of gebeitst. Wilt u het modernste, dan komt u uit op hoogglans afwerking. Fronten die op deze wijze worden afgewerkt hebben een coating die wel zes- tot zevenmaal wordt gelakt. Naast de strakke, vlakke deuren zijn er ook andere varianten zoals een deur met kader, toog, cassette of met freeslijnen. Naast de vele wit-tinten zijn aardekleuren helemaal in, maar ook bijvoorbeeld melkglasfronten en glaswandkasten. Wilt u nostalgie, kies dan glas-in-lood of facetgeslepen glasdeuren en pilaster-elementen als hoek-onderkastjes. Denk ook aan de omlijsting van de kasten, een sierlijke lijst voor de landelijke uitstraling of helemaal niets bij de moderne look. Met het materiaal bent u er nog niet. Wilt u gewone deuren of de modernere klepdeuren? Bij de laatste zit er een klep die u naar boven weg vouwt. Vergeet ook niet de plint onderaan de onderkasten want deze heeft invloed op het design van de keuken. RVS is voor de plint een fraaie oplossing.

Soorten kasten

De keukens van nu hebben vaak een afzonderlijke apparatenkast waar bijvoorbeeld koelkast, vriezer, oven(s), magnetron en koffiezetapparaat/espresso-machine in kan worden weggewerkt. Natuurlijk moet de beschikbare ruimte dit wel mogelijk maken. Ook apothekerskasten zijn gewild. Dit zijn uittrekbare kasten of kastjes met rekjes (korven) en een metalen reling die aan weerskanten te benaderen zijn. Daarnaast zijn pannenlades en extra brede besteklades (tot 120cm) geliefd, vooral met automatisch sluitsysteem 'stop control' zodat keihard dichtklappen tot het verleden behoort. Rolluikkasten zie je ook steeds vaker. Ze 'staan' op het aanrechtblad en zijn vooral bij verdiepte werkbladen handig omdat het dan geen extra ruimte kost. Vaak herbergen ze een stopcontact of een uittrekbare snijplank. Voor de hoeken zijn er diverse oplossingen. Eentje is de onderhoekkast met (vaak twee) uitzwenkbare draaiplateaus. Deze heet ook wel 'Le Mans'. Het achterste deel van de hoekkast komt automatisch naar voren bij het openen. Er zijn ook volledig ronddraaiende carousselkasten die de hele hoek vullen en minder deurruimte kosten, geschikt voor zowel boven- als onderkast. Flessenkasten (wijnrekken) tenslotte geven een bepaalde sfeer en zijn praktisch.

Handgrepen

Handgrepen zijn niet slechts een detail maar bepalend voor de uitstraling van de keuken, en tevens de finishing touch. In vele soorten en maten zijn er greepjes te vinden, denk aan hout, kunststof, koper- of gietijzerachtig. Het populairst is de RVS handgreep dat een stijlvol accent geeft. Modellen zijn knoppen, rechte grepen, stangen, vierkante grepen of sierlijke handvaten. Let u erop of rechte greepjes horizontaal of verticaal op de kastjes wilt hebben. Wilt u liever een design effect, dan is greeploos juist een optie en helemaal van deze tijd. Een derde mogelijkheid is het toepassen van verzonken handgrepen. Deze zijn subtiel verwerkt in de fronten en zijn tegelijkertijd praktisch.

Werkblad

Werkbladen zijn er in een variëteit aan materialen, elk met hun eigen kwaliteiten en voordelen. De basiskeuze is hout, kunststof, composiet of natuursteen. Daarnaast kiest u de dikte van het blad, dat kan variëren tussen twee en twintig centimeter. Hoe dikker hoe stoerder. Bedenk ook hoe hoog de afstand vloer-blad moet zijn. Door werkbladdikte en plinthoogte kan deze worden aangepast aan uw wensen. Het aloude 90 cm hoge blad is niet meer van deze tijd. Om en nabij de 95 cm hoogte oogt fraaier en is tenzij u kort van lengte bent, veelal praktischer. Natuursteen heeft als aanrechtblad een enorme opmars gemaakt. Een dergelijk blad wordt letterlijk uit een berg gehakt en is dus rechtstreeks uit de natuur. Mogelijkheden bij stenen bladen zijn graniet in wel dertig soorten, composiet en Belgisch hardsteen.

Met alleen het materiaal bent u er nog niet. De afwerking is minstens zo belangrijk. Bij hout of kunststof kunt u kiezen voor een aluminium of RVS rand, of een kunststof stootrand in dezelfde kleur als het werkblad. Het werkblad loopt overigens steeds vaker door in de achterwand. Dit kan enkel als verhoogde spatrand achter het aanrecht, maar ook prominenter, door de gehele achterwand van hetzelfde materiaal als het werkblad te laten vervaardigen. Een roestvrijstalen achterwand is ook populair, en loopt achter de kookplaat door tot aan de afzuigkap. Ook een glasplaat wordt wel gebruikt als achterwand. Deze is hittebestendig en snel schoon. Een aanrechtblad wordt vergroot door deze deels of helemaal te verdiepen (tot bijv. 90 cm) waardoor er meer bergruimte op het blad zelf ontstaat. En een verlaagd werkblad bij het kookgedeelte geeft goed zicht op de pannen. Bedenk ook of het materiaal van het werkblad door moet lopen op de zijwanden. Een waterkering tenslotte is een opstaande rand die voorkomt dat water van uw werkblad afloopt.

Materiaal werkblad

Kunststof

Een kunststof blad is een multiplex of spaanplaat blad met een kunststof toplaag. Multiplex gaat wat langer mee. Kunststof is leverbaar in vele uitvoeringen en in het bijzonder geschikt als u op zoek bent naar een specifieke kleur of dessin. Kunststof heeft als nadeel dat het minder krasbestendig is dan steen. De hittebestendigheid is ook niet het beste punt, daarentegen is het gemakkelijk te onderhouden.

Massief hout

Een houten werkblad heeft een warme, natuurlijke uitstraling en een fraaie waterkering is er gemakkelijk in te laten aanbrengen. Na intensief gebruik kan het blad worden geschuurd en opnieuw in de olie gezet, zodat het er weer als nieuw uitziet. Een houten blad vraagt onderhoud om het op de lange duur mooi te houden, de hitte- en krasbestendigheid is acceptabel te noemen en de duurzaamheid is, bij goed onderhoud, uitstekend.

Composiet

Composiet is een alternatief voor natuursteen en heeft een luxe 'look'. Het bestaat uit een mix van natuursteen en hars als bindmiddel en kent dezelfde eigenschappen als steen. Je hebt ze van mat tot glanzend en in vele kleurstellingen. Duurzaamheid en onderhoud zijn zeer goed te noemen, alleen oppassen met krasjes.

Natuursteen

Natuursteen heeft het beste van alles. Het is het duurzaamste materiaal en oogt zeer fraai. Natuursteen is natuurlijk keihard en daardoor watervast en goed bestand tegen krassen. Het materiaal is ook geschikt om door te laten lopen in de spoelbak zodat alles een geheel wordt. Kleuren zijn altijd rechtstreeks uit de natuur, uit diverse plaatsen in de wereld. Wie de beste kwaliteit wil neemt natuursteen.

Kranen en spoelunits

Spoelbak

Door de komst van de vaatwasser is afwassen in de gootsteen naar de achtergrond gegaan. Ondanks dit blijft meer dan de helft van alle keukenactiviteiten zich rond de spoelbak afspelen. Spoelbakken zijn er nog steeds in bijna elke denkbare vorm. Rond, vierkant of met afgeronde hoeken, daarnaast de keus tussen enkele, dubbele of anderhalve spoelbakken. Het populairst op dit moment zijn rechte en hoekige spoelunits. Qua materiaal doet RVS (roestvrij staal) het nog steeds het beste, naadloos verzonken in het werkblad (inbouw) of als onderbouw waarbij de bak onder het werkblad wordt bevestigd en de randen van het werkblad zichtbaar blijven. Andere keuzes zijn porseleinen en keramische bakken. Wilt u aparter, dan kunt u de spoelbak geheel in stijl en materiaal van het werkblad kiezen, of eentje nemen die volledig uit tegeltjes is opgebouwd. Een opbouwspoelbak is goedkoop maar niet aan te bevelen door de lastige opstaande rand dat water afkomstig van het werkblad juist tegenhoudt.

Kraan

In kranen is er volop variatie. De belangrijkste is de keus tussen twee knoppen of mengkranen met een of twee hendels. De vormen zijn uiteenlopend. Zo is er een normale boog, maar het kan ook recht, schuin of in een hoge boog. De handdouche (een uittrekbaar gedeelte) zowel traditioneel als opvallend hoog, is nog steeds in trek. Glimmend hoeft een kraan trouwens niet meer te zijn. Modern is de matmetalen variant. Helemaal nieuw maar wel duur is de Quooker, een extra kraan die direct kokend water geeft.

Afzuigsysteem

Een afzuigkap of wasemkap is veel meer dan een apparaat om nare kookluchtjes, vet, rook en stoom af te voeren. Een fraai vormgegeven afzuigkap met geïntegreerde verlichting en een achterwand in dezelfde stijl geeft elan aan uw keuken. Bij afzuigsystemen kunt u kiezen uit een onderbouwafzuigkap, een schouw, vlakscherm of een geïntegreerde. De onderbouw is de traditionele afzuigkap die aan de wand of onder een bovenkastje wordt bevestigd. De schouwafzuigkap is vaak van RVS en wordt in het zicht geplaatst. Een blokmodel is ook een wandafzuigkap maar heeft een strakke belijning. Een vlakschermafzuigkap wordt mooi verwerkt in een speciale bovenkast zodat enkel een lijst zichtbaar is. Door het scherm uit te trekken activeert u het systeem. Een geïntegreerde afzuigkap tenslotte wordt onzichtbaar in de keuken weggewerkt en lijkt op een gewoon kastje. Wasemkappen zijn ook onder te verdelen in modellen met en zonder motor. De motorloze systemen worden op een centraal ventilatiesysteem aangesloten. Tegenwoordig ziet men vaker de afzuigkap met motor. Wilt u minder geluid dan bestaat de mogelijkheid de motor buiten aan de gevel of boven op zolder te plaatsen. Dit heet een externe motor.

De strakke look is erg populair, vooral met de mogelijkheid van allerlei technische snufjes. Denk bijvoorbeeld aan radiografische en infrarode afstandsbedieningen en vetvrije oppervlakken, tot een ingebouwde LCD-tv aan toe. Ook apart is de afzuigkap met geurherkenning. Dit systeem stelt de snelheid van de afzuigkap automatisch in, naarmate geur en dampen sterker worden. Een afzuigkap moet worden aangepast aan de breedte van de kookplaat en een 90 cm brede kap is al heel gewoon. Maar wilt u er een nog sterkere blikvanger van maken dan is de megagrote 180 cm brede RVS afzuigkap een optie. Een eilandafzuigkap is eveneens groot: Deze wordt aan het plafond bevestigd en is geschikt voor een kookeiland. Plafondunits tenslotte zijn afzuigkappen die volledig uit het zicht zijn omdat ze aan het plafond worden bevestigd. Afzuigkappen zijn op twee manieren te monteren: De lucht naar buiten leiden of laten circuleren door een aparte koolstoffilter. Dit laatste heet een recirculatiesysteem.

Extra's in de keuken

• Verlichting. Diverse soorten in- en opbouwspots al of niet met dimmer voor de fraaiste keukenverlichting.
• Schuine hoekgootsteenkast. Door de gootsteen in de hoek te plaatsen wint u extra werkruimte.
• Verhoogde onderkasten. Voor 25% meer opbergruimte kunt u i.p.v. verhoogd werkblad en hogere plinten ook kiezen voor een verhoging in de kasten zelf.
• Gootsteenkast met laden. Slimme kast waarmee u de ruimte onder de gootsteen maximaal benut.
• Onderkast met uittrekbare kruidenrekken.
• Reling voor accessoires. Keukengerei voor handen aan de achterwand met behulp van een metalen rail.
• Extra diepe plintlade. Dit is een extra royale opbergruimte in de plint, zelfs met ruimte voor een flessenkrat.
• Plintverwarming. Geen plek voor een radiator? Geen nood, want in de plint kan een verwarmingselement worden geplaatst.
• Lade-inlegmatjes. Voor het hygiënisch en schuifvrij opbergen van keukenspullen.
• Afvalsysteem. Geen losse afvalbak meer nodig met een afvalbak die vanzelf naar buiten komt als u een onderkast opent.
• Glasbodem bovenkast met verlichting. Een fraai lichteffect bereikt u met verlichting die in de glazen bodem van de bovenkast is verwerkt.
• Aluminium bodemplaat. In de gootsteenkast en onder koelkast biedt deze extra bescherming.
• Lade met uittrekbare tafel. Snel en gemakkelijk een keukentafel tevoorschijn toveren.
• Vaatwasser op ooghoogte. Nooit meer bukken tijdens in- en uitpakken van de vaatwasmachine d.m.v. inbouw op ooghoogte.
• Inbouwsnijmachine. Onzichtbaar opgeborgen, maar in een handomdraai komt ie tevoorschijn.
• Gepatenteerde handdoekhanger. Met een ingebouwde handdoekhanger hebt u de handdoek altijd bij de hand.
• Pannenroosters op werkblad. Hete pannen plaatst u op het speciale pannenrooster op het werkblad. Geen schade meer.
• Hittebestendige afzetgedeelten. In het aanrechtblad kunnen hittebestendige delen worden aangebracht zodat u hete pannen zonder roosters e.d. hierop kwijt kunt.
• Beschermrek voor kookplaat. Een metalen rek houdt kinderhanden weg van fornuis of kookplaat.

Wist u dat u gemiddeld...

• 30 keer per dag van en naar de keuken- of eetkamertafel loopt?
• 80 keer per dag keukendeuren en laden opent en sluit?
• 50 handelingen per dag uitvoert in de keuken?
• 250 kg goederen bewaart in de keuken?
• 2 uur per dag doorbrengt in de keuken?
• 264 meter per dag aflegt in de keuken?
• 20 jaar met een keuken doet?

"It does not matter how expensive your kitchen is if you are a bad cook.” ~ Loesje

Lees verder

• Graniet, brok natuur als aanrechtblad
• Koelkasten en vriezers koophulp
• Kies het perfecte kooktoestel
• Vaatwasser aankooptips
• Magnetron: Aanschaf en gebruik