Schilderen - Houten aanrechtblad lakken

Een houten aanrechtblad lakken. Hout is bij goed onderhoud zeer duurzaam, leeft en geeft sfeer en allure aan je woonomgeving. Dit geldt zeker ook voor een houten keuken aanrechtblad dat over het algemeen intensief gebruikt zal worden. Je ontkomt er dan ook niet aan, dat het dagelijks gebruik zijn sporen nalaat en dat je van tijd tot tijd onderhoud aan het houten blad moet plegen. Vertoont het houten aanrechtblad lichte gebruikssporen, dan is een nieuwe laklaag mogelijk voldoende. Is het hout vergrijsd of verweerd, dan zal je het hout met verfafbijt en ontweringswater moeten behandelen. Een stap voor stap beschrijving om je oude of nieuwe houten aanrechtblad (weer) een duurzaam, strak en egaal oppervlak te geven.

Een nieuw houten aanrechtblad

Is je keuze gevallen op een nieuw houten aanrechtblad, dan zal je het blad duurzaam af willen werken. Globaal kun je kiezen tussen twee afwerkingsmethoden; lakken met een slijtvaste polyurethaan lak, of bewerken met olie die in het hout dringt. Nu is olie voor een aanrechtblad nauwelijks geschikt, omdat vocht en agressieve stoffen in de keuken al snel tot vlekvorming zullen leiden, die nadien niet of nauwelijks te herstellen zullen zijn. Blijft dus over: lakken. Hoe je dit het beste kunt doen lees je verder in dit artikel, na de wijze van werken bij het opnieuw behandelen van een gebruikt en aangetast of beschadigd houten aanrechtblad.

Herstellen gebruikt houten aanrechtblad

Los van de normale gebruikssporen, zullen er rond de waterkraan veelal grijs/zwarte verweerde vlekken zijn ontstaan. De laklaag heeft hier haar beste tijd veelal gehad en het langdurig intrekken van het vocht laat z'n sporen na. Hoe je dit behandelt en herstelt, lees je stap voor stap!

• Stap 1: het verwijderen van de oude laklaag van het houten aanrechtblad met verfafbijt
• Stap 2: het voorbereiden van de ondergrond vóór het lakken of beitsen
• Hout ontdoen van grijze, verweerde plekken met ontweringswater
• Stap 3: het voorbereiden van de afwerking van het aanrechtblad
• Stap 4: de afwerking van een nieuw of 'hernieuwd' aanrechtblad met lak
• Kleuring/aankleuren van het aanrechtblad
• Stap 5: afkitten van het aanrechtblad
• Stap 6: onderhoud van het aanrechtblad

Stap 1: het verwijderen van de oude laklaag van het houten aanrechtblad met verfafbijt

Stap één is het verwijderen van de oude laklaag. Verwijderen van de oude lak- of verflagen geldt voor het gehele aanrechtblad. Zou je alleen de slechte delen bewerken, dan blijf je dit altijd zien. Het verwijderen van de oude laklaag doe je het beste met verfafbijt. Breng de verfafbijt vol en lobbig aan op de oude laklaag; werk niet te schraal. De afbijt moet de kans krijgen af te sluiten, zodat deze kan broeien. Strijk of tamponeer -met de kwast- niet te lang in de afbijt, dit doet de werking verminderen. Geef de afbijt vervolgens de tijd te reageren op de oude laklaag. De onderlaag zal barstjes en blazen gaan vertonen, waarna je de oude laag kunt verwijderen met een braamvrije verfkrabber of een plamuurmes. Gebruik dit in combinatie met (fijn) staalwol voor de oppervlaktes waar je met een verfkrabber of plamuurmes moeilijk bij komt, of voor delen welke geprofileerd zijn. Komt de laklaag moeizaam los, geef deze dan meer tijd om te broeien, of herhaal de behandeling met de verfafbijt. Afhankelijk van de laagdikte van de oude laklaag, moet je de behandeling met de verfafbijt doorgaans twee á drie keer herhalen, al dan niet op het gehele blad. Forceer je handelingen niet bij het verwijderen van de oude laklaag, dit geeft onnodig krassen en voren in het hout, die later weer hersteld moet worden. Besef ook dat het lak- afbijtafval chemisch afval is en als zodanig behandeld dan wel afgevoerd moet worden.

Stap 2: het voorbereiden van de ondergrond vóór het lakken of beitsen

Nadat je de volledige laklaag verwijderd hebt, moet je de ondergrond zorgvuldig reinigen. Doe dit met een spons, (fijn) staalwol en gewoon leidingwater. Het is wel belangrijk dat je alle resten lak en verfafbijt verwijderd, omdat anders problemen kunnen ontstaan met de hechting van de nieuwe laklaag die je later gaat aanbrengen. Werk altijd in de lengterichting van het hout (met de houtnerf mee). Is de ondergrond goed schoongewassen, geef deze dan de tijd te drogen... forceer dit niet, neem de tijd.

Hout ontdoen van grijze, verweerde plekken met ontweringswater

De verweerde/vergrijsde plekken behandel je met ontweringswater. Ontweringswater koop je bij een goede verfspeciaalzaak of bij de betere bouwmarkt.
Het ontweringswater breng je vol op met een spons en je schuurt het gehele houten aanrechtblad vervolgens met fijn staalwol, waarbij het accent ligt op de vergrijsde of verweerde delen. Nadeel is misschien dat je niet kunt volstaan met de behandeling van de vergrijsde plekken alleen, maar het gehele oppervlak moet behandelen met het ontweringswater. Door de chemische reactie wordt het behandelde hout namelijk weer als nieuw, waardoor je vlekvorming of onnatuurlijke overgangen in het hout krijgt als je het gehele blad niet zou behandelen. Ben je tevreden met het resultaat, was dan het geheel weer na met schoon leidingwater en laat de ondergrond voldoende drogen. Wees niet te snel tevreden, dan word je beloond met een mooi egaal, nieuw ogend houten aanrechtblad.

Stap 3: het voorbereiden van de afwerking van het aanrechtblad

Nu de ondergrond voldoende droog is, schuur je deze -in de lengterichting van het hout- zorgvuldig met droog schuurpapier; korrel 120 of 180, zodat je niet te veel krassen krijgt. Het schuursel kun je deels bewaren om hier vervolgens kleine oneffenheden mee te plamuren of op te vullen. Maak een lobbig 'papje' van het houtschuursel, aangelengd met een beetje lak. Hier plamuur je kleine gaatjes of krassen mee af. Een product als houtrotvuller kun je -met name voor de iets grotere beschadigingen- ook gebruiken, maar dit heeft tot nadeel dat de kleur enigszins zal afwijken, ook al is dit product in verschillende tinten te verkrijgen. Na voldoende droging schuur je de geplamuurde delen zorgvuldig. Voel om te controleren of het aanrechtblad mooi glad is met je vingertoppen of de overgangen / plamuurranden mooi glad geschuurd zijn. Houd gedurende het schuren altijd je vingers tegen elkaar, zodat je de ondergrond volledig raakt en je een vlak resultaat krijgt. Het gebruik van een schuurblokje of houten klosje -waar je het schuurpapier omheen wikkelt- kan natuurlijk ook.

Stap 4: de afwerking van een nieuw of 'hernieuwd' aanrechtblad met lak

Bij de afwerking ga ik uit van een terpentine-verdunbaar product. De verwerking met een watergedragen product, wijkt in principe niet af, maar hiervoor zijn wel speciale -voor acrylproducten- ontwikkelde schuurpads, kwasten en rollers nodig.

Het meeste werk heb je nu achter de rug; je kunt de vruchten plukken van je voorbewerking.

Daar een keukenblad intensief gebruikt wordt, is het raadzaam een goede, duurzame en slijtvaste lak te gebruiken voor de eindafwerking. Je kunt kiezen voor een twee-componentenlak of een polyurethaanlak. Polyurethaanlak is een -door de samenstelling- slijtvaste lak. In de meeste gevallen zal een polyurethaanlak -welke wat makkelijker te verwerken is dan een twee-componentenlak- voor de afwerking van een keukenblad voldoende zijn, mits je maar voldoende laagdikte aanbrengt. De laagdikte wordt niet bepaald door het dik aanbrengen van een laag, maar door het vol en gelijkmatig aanbrengen van meerdere lagen. Kies voor minimaal drie, maar liefst vier lagen voor een mooi en duurzaam resultaat. Stem de keuze van de lak af op het type hout dat je wilt bewerken (harde of zachtere houtsoort); laat je hierover bij de speciaalzaak informeren. Je brengt de lak aan met een kwast en rolt deze luchtig na met een geschikt lakrollertje (plusminus 10 cm. breed). Tussen iedere laklaag schuur je de ondergrond -na voldoende droging- opnieuw. Gebruik hiervoor schuurkorrel 180 of 240. Zorg dat de stappen tussen de te gebruiken schuurkorrel grofte van het schuurpapier niet meer bedragen dan 60 (dus 120 - 180, of 180 - 240), anders effent de ene grofte van de schuurkorrel de krassen van de andere niet.

Lakken of beitsen van nieuw hout

Bij een nieuw aanrechtblad kun je bovenbeschreven handelingen aanhouden, maar reinig / ontvet en schuur het keukenblad wel alvorens te gaan lakken. Bij een eiken aanrechtblad absoluut geen ammoniak gebruiken, want dit geeft zwarte vlekken die niet meer te verwijderen zijn.

Kleuring/aankleuren van het aanrechtblad

Heeft het aanrechtblad -in basis- niet de kleur die je zou willen, dan kan het een keuze zijn deze voor te behandelen met een transparante beits in de 'kleur' teak, noten, beuken, grenen, mahonie, midden eiken, palissander enzovoort. Besef dan wel dat de oorspronkelijke 'kleur' en tekening van het hout bepalend is voor de eindkleur. Je kunt een teakhouten blad natuurlijk geen grenen uitstraling geven, omdat de basis te donker is, andersom kan wel. In dit geval is het raadzaam een klein potje beits te kopen in de 'kleur' die je voor ogen hebt en bijvoorbeeld de onderzijde van het aanrechtblad twee maal in de beits te werken, zodat je een idee krijgt van de werking van de producten ten opzichte van elkaar. Bij een blanke lak kun je het eindresultaat redelijk inschatten door het hout nat te maken met water; dit geeft een indicatie van de werking van een kleurloze lak, ook al is deze in de praktijk wat 'geler' van tint.

Stap 5: afkitten van het aanrechtblad

Met oog op de hygiëne en vochtinsluiting is het noodzakelijk naden en kieren bij de kraan, aansluiting van het aanrechtblad tegen de wand, en aansluitend op wasbak, kookplaat en overige inbouwapparatuur af te kitten met een siliconenkit. Werk hier voldoende, maar relatief spaarzaam mee. Op (resten) siliconenkit hechten namelijk geen verfproducten, zodat je bij overdadig gebruik -in de toekomst- hechtingsproblemen kunt krijgen met een latere onderhoudsbeurt op je laklaag.

Stap 6: onderhoud van het aanrechtblad

Daar waar het schilderwerk in het algemeen betreft, vindt onderhoud veelal plaats als het te laat is. Wacht daarom met een onderhoudsbeurt niet totdat zich gebreken in de verflaag of laklaag vertonen, maar probeer dit voor te zijn. Bij regulier onderhoud en een nog goede onderlaag van het aanrechtblad (of andere ondergronden) kun je volstaan met het reinigen en (waterproof) schuren van de ondergrond. Vervolgens twee lagen polyurethaanlak aanbrengen zoals boven beschreven, en je blad gaat een leven lang mee.

Lees verder

• Keukenkastjes schilderen of verven - Tips en advies
• Schilderen van verf, lak of beits op nieuw of behandeld hout
• Schilderen - Noodzaak van het reinigen en schuren
• Schilderen - Renoveer de keukenkastjes met MDF
• Schilderen - Latex en andere muurverven