De vaste kruidentuin

Kruiden maken het eten extra lekker en bieden geneeskracht voor het lichaam. De kruiden die in dit artikel beschreven zijn bevorderen de spijsvertering. De opname van voedingsstoffen wordt bevorderd en gifstoffen worden sneller uit het lichaam gedreven. Verse kruiden geven op deze manier de mens meer levensenergie. Sommige kruiden werken speciaal goed voor een bepaald deel van het lichaam. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoudsopgave:

• Weinig werk aan vaste kruiden
• Kosmische orde
• Kas, balkon of volle grond
• Zaaien of stekken
• Badkruiden
• Citroenmelisse
• Peterselie
• Wijnruit
• Bieslook
• Marjolein
• Lavendel
• Munt
• Tijm
• Koriander
• Lavas
• Salie

Weinig werk aan vaste kruiden

Naar vaste kruiden heb je weinig omkijk. Tropische kruiden groeien in Nederland alleen in de zomer. Inheemse kruiden zijn wintervast. Onder de sneeuw zijn ze beschermd voor ijzige koude wind. Kruiden staan het liefst op een enigszins beschutte plek. Een kleine lage buxushaag houdt ze uit de wind. Het huis zelf en de stad bieden ook bescherming tegen al te harde windvlagen. Zo kunnen de kruiden ongestoord groeien.

Kosmische orde

Mellie Uyldert, een internationaal vermaarde Nederlandse kruidendeskundige uit de vorige eeuw, schrijft in het boek de taal der kruiden dat elk kruid zijn plaats opzoekt op aarde; kruiden en ook andere planten staan nooit ergens willekeurig. Het is volgens haar daarom goed om een klein stukje tuin aan de kosmische orde over te laten; daar vindt u de kruiden u nodig heeft op grond van hun geneeskracht. Kruiden groeien namelijk altijd op plekken waar de mens ze het meest nodig heeft. De wilde kruiden die groeien in en rond een huis of gebouw vertellen iets over de mensen die in het huis wonen!

Kas, balkon of volle grond

Het kweken van kruiden is een poging van de mens om de kosmische orde te vervolmaken. Kruiden zijn op vele manieren te verbouwen. Ze kunnen in potten staan op het balkon of op het terras. De van oorsprong tropische of kruiden zoals basilicum kunnen het beste binnen achter het raam verzorgd worden. Ze overleven de West Europese winter niet. Je kunt kruiden in een kas verbouwen. Daar doen tropische planten het redelijk goed. Sommige mensen bouwen van oude ramen een kleine kas. Je kunt ook een glasplaat op de grond leggen op een randje van bakstenen. Het voordeel daarvan is dat je gewoon in de volle grond zaait.

Zaaien of stekken

Zaden gebruiken om kruiden te kweken is een moeilijkere taak; het vereist meer geduld. Wanneer kruidenplanten groot genoeg zijn kun je ze ook splitsen, dat wil zeggen een stuk met wortel en al uit elkaar trekken. Deze kleine struik kun je elders opnieuw planten. De meeste planten kunnen goed gestekt worden. Voor het stekken gebruik je altijd een glazen pot of vaas die je voor een raam zet. Zorg ervoor dat een paar uur per dag de zon op de glazen vaas schijnt. Pas dan krijgt de plant wortels; in een stenen vaas werkt het niet. Wortelpoeder, dat te koop is in tuincentra, versnelt het stekproces doordat er eerder wortels aangemaakt worden.

Badkruiden

Kruiden kunnen gebruikt worden om het eten smaak te geven. Vele kruiden zijn ook heerlijk in het bad zoals lavendel en tijm. Vroeger was het een gebruik om in het voorjaar kruiden te plukken, zoveel dat men het hele jaar genoeg heeft; ook in de winter als geen kruiden te plukken zijn. Wanneer in het voorjaar weer verse kruiden geplukt werden, gebruikte men de oude kruiden gebruikt om het badwater mee te aromatiseren. Een bad werd als genezend gezien, speciaal voor psychiatrische patiënten. Mensen worden rustig in een bad. Hen je daarna nog steeds genoeg kruiden over gooi ze dan niet gelijk weg. Oude kruiden kun je gebruiken om in het vuur van een barbecue te gooien.

Citroenmelisse

Citroenmelisse is een vaste plant. Wanneer je de blaadjes fijn wrijft tussen je vingers dan komt er een citroengeur af. De blaadjes kunnen goed door sla, soepen en sauzen worden gebruikt. Het is een toekruid; je doet het er pas op het laatst in de soep anders geeft het geen smaak meer af. Van citroenmelisse kun je thee zetten. Melisse, zoals de plan ook genoemd wordt, heeft genezende eigenschappen. Een kop melissethee versterkt en kalmeert de zenuwen. Het werkt tegen hartkloppingen, migraine en melancholische buien. Het doet een mens rustig slapen en dromen. Melisse werkt opwekkend en koortswerend. Het drijft de gal en zweet af. Het bevordert de spijsvertering.

Peterselie

Peterselie is een tweejarige plant. Het eerst jaar komen de bekende peterselie bladeren eraan die veel ijzer bevatten. Het tweede jaar schiet de peterselie door en begint medio juni te bloeien met kleine gelige bloemetjes. Peterselie is een kruid dat vroeger alleen als geneesmiddel werd gebruikt. De Egyptenaren waardeerden 6000 jaar terug al de geneeskracht van peterselie. Peterselie smaakt lekker op brood. Je kunt het fijn hakken en door de boter mengen en daarna hartig beleg zoals kaas erop doen. Natuurlijk wordt het ook in dressings en soepen gebruikt. Je kunt het fijnhakken en door een stamppot boerenkool mengen. Peterselie wordt vaak als garnituur geserveerd. Dat is niet voor niets want peterselie zorgt voor een frisse mondgeur. Zelfs knoflookgeur verdwijnt als je een paar blaadjes verse peterselie eet. In peterselie zit veel ijzer, daardoor wordt het aanbevolen bij vrouwen die menstrueren, om het ijzergehalte van het bloed op peil te houden. Het werkt goed tegen kiespijn en oorpijn. Je moet dan peterselie in olijfolie laten trekken, zout toevoegen en het op een watje laten druppelen wat je in het oor of op de kies stopt. Thee van peterselie helpt goed tegen heesheid en stemproblemen. Daarvoor kun je ook warme melk met peterselie drinken.

Wijnruit

Wijnruit groeit snel. Hij wordt circa een meter hoog als hij in de volle aarde staat. De plant kent mooie gele bloemetjes; het is naast een geneeskruid een mooi ogende sierplant. Het kruid is enigszins bitter, of bitterzoet. Van wijnruit is bekend dat de Romeinen het door hun wijn deden; vandaar de naam. Het geeft dranken een extra smaak. Het wordt vaak in combinatie met andere kruiden gebruikt om een breed smaakpalet te creëren. Wijnruit stond vroeger rond elk huis omdat de geneeskracht zeer werd gewaardeerd. Het versterkt het beenvlies en allerlei verslapte gevoelens in de benen. Ontstoken, vermoeide en branderige ogen hebben baat bij het eten of drinken van wijnruit. Wijnruit versterkt de spieren, verdrijft gevoelens van verslagenheid en onmacht en gaat het verlammings- en vermoeidheidsgevoel in de ledematen tegen.

Bieslook

Bieslook is familie van de ui. Zijn dunne holle bladeren die op steeltjes lijken overleven een winter. Bieslook kun je prima tussen de andere kruidenplanten in de tuin zetten maar het is ook een uitstekende potplant. Bieslook kun je afknippen tot ongeveer 6 cm boven de grond; het groeit altijd weer aan. De bieslook bloeit met een mooi, paars bolletje. Zijn verwanten zoals ui en prei kennen een grotere bol bij de bloei,

Marjolein

Marjolein is een bodembedekkend kruid. Het wordt niet erg hoog. Marjolein is een kruid dat in het wild groeit. Het is verwant aan marjoraan dat gekweekt worden als keukenkruid.

Lavendel

Lavendel wordt in Frankrijk alom als kruid gebruikt wat het eten verrijkt. Het is een belangrijk onderdeel van herbes de provence; een kruidenmengsel van groene kruiden. Ook wordt het in kleine stoffen zakjes gedaan die men tussen kleren legt; zo blijft de kledinggeur fris. Vroeger werd aan het waswater lavendel toegevoegd. Lavendel kan prima gebruikt worden voor op een omelet, over gebakken aardappelen of in een groentensoep. Van de lavendelbloemen kun je een genezende thee maken die werkt tegen hoofdpijn, migraine, duizeligheid en neiging tot flauvallen. Dat zijn allemaal verschijnselen die te maken hebben met congestie, bloedaandrang naar het hoofd. Ruiken aan lavendelwater kan al helpen tegen flauw vallen. De combinatie van lavendel met melisse is een genezende thee die goed helpt tegen de congestieproblemen.

Munt

Munt is een zeer makkelijk te kweken plant. Wanneer je een takje afbreekt en in glas water doet wat je voor het raam set, dan zie je binnen 3 dagen wortels. Munt is gewoon te koop als plantje in een supermarkt; ook groenteboeren verkopen het als plant. Anders is het ook vindbaar bij een Marokkaanse, Turkse, of Pakistaanse groenteboer die je tegenwoordig veel in grote steden aantreft. Munt heeft veel genezende werkingen; het maakt het denken helderder; werkt krampwerend voor de maag, bedaart gasvorming in de maag en gaat diarree tegen, het werkt tegen migraine, buikpijnen, baarmoederkramp en bevordert de menstruatie. Je kunt thee trekken van verse blaadjes maar van gedroogde blaadjes is het effect sterker. Gedroogde blaadjes geven het water meer smaak. Sommige mensen zweren erbij om pepermuntbladeren in de oven te drogen omdat dan de smaak nog sterker zou zijn. De pepermuntplant smaakt het sterkst, daarnaast is er ook kruizemunt en watermunt.

Tijm

Tijm is een lekker fris kruid dat net als lavendel in herbes de provence zit. Het kan op allerlei manieren gebruikt worden; dressings, soepen, kruidenboter, tortilla´s en sauzen worden lekkerder met dit kruid. Tijm kan ook goed dienen in een theemengsel. Een kruidenthee bestaat vaak uit meerdere soorten kruiden; soms wel 20 verschillende. Tijm werkt goed tegen slijmvorming. in hoofdholtes en luchtwegen. Het heft maagkrampen op en zorgt voor een goede balans van bacteriën in de darmen.

Koriander

Korianderblad wordt niet door iedereen gewaardeerd. Het is een vast onderdeel van een Thaise curry. Curries uit India zijn gekruid met het korianderzaad wat de meeste mensen lekker vinden. De koriander bloeit met kleine witte bloemetjes die samen een vrolijk boeketje vormen. Je kunt naar eigen smaak zowel het zaad als de blaadjes gebruiken. Korianderthee versterkt de maag, stilt kramp en stopt diarree. Een halve theelepel korianderzaad is goed voor één kopje.

Lavas

De maggiplant of lavas is een pittig kruid wat onmisbaar is in een soep. Mensen die weinig zou mogen eten doen er goed aan lavas te verbouwen om hun eten extra smaak te geven. Lavas is een afrodisiac. De wortels van de Lavas kunnen ook worden gebruikt; men snijdt ze in kleine stukjes en doet ze door de sla. De bladeren worden veel in sauzen gebruikt.

Salie

Salie is een plant met paarsachtige bovenbladeren; de bladeren onder de top zijn groen. Het kruid smaakt sterk en vol. Wie een pastamaaltijd met kruiden maakt heeft aan 5 blaadjes salie per portie reeds genoeg. Doe een beetje knoflook, olie, tijm en basilicum erbij en je hebt een heerlijke maaltijd. Salie is een ideale bodembedekker die na een aantal jaren tot 40 cm hoog kan worden. Salie is een vast onderdeel van ecologische mondverzorgingsproducten; het zit bijvoorbeeld in tandpasta. Het is van oudsher bekend als gorgeldrank Je kunt ook op een blaadje salie kauwen om een frisse adem te krijgen. Salie werkt desinfecterend. Salie zorgt voor een rustige slaap. Vroeger dronk men saliemelk of saliethee voor het slapengaan. Jan Salie is een personage van de schrijver Potgieter die de Nederlandse geest uit de 19e eeuw bekritiseerde. Hij dronk altijd saliemelk voor het slapen. Jan Salie staat symbool voor een niet al te snelle denker.
kruiden startpagina

Lees verder

• 10 tips voor balkonplanten
• Kruiden in de Vensterbank
• De weegbree als medicinale groente
• Creatief met buxus