Leibomen en dakbomen

Leibomen worden al van oudsher toegepast in de tuin en hebben in de eerste plaats als functie het weren van de zon van de ramen. De meest toegepaste boom hiervoor is de Tillia of Linde. Een Leilinde heeft een dichte bladmassa en laat dus maar weinig zon door. Hierdoor wordt in de zomer het achterliggende woonhuis koel gehouden. Tevens werd daarmee ook voorkomen dat de gordijnen en andere stoffen in de woonkamer van kleur zouden verschieten. Deze oorspronkelijke functie van leibomen is eigenlijk nagenoeg verdwenen, ze worden nu meer als architectonisch element in de tuin toegepast.

• Toepassen van leibomen in de tuin
• Speciale opkweek van leibomen
• Snoeien van leibomen
• Aanplant van leibomen
• Toepassen van dakbomen of dakplataan
• Snoeien van de dakboom
• Aanplant van de dakbomen
• Soorten lei- en dakbomen

Toepassen van leibomen in de tuin

Leibomen werden van oudsher gebruikt als een natuurlijke vorm van zonwering. De bomen werden vrij dicht langs de geval aangeplant, waardoor een maximaal zonwerend effect werd bereikt. In de winter, als de bomen kaal zijn, kon het daglicht voldoende toetreden in de woonkamer. En ook de eerste zonnestralen konden zo de kamer iets opwarmen. 's Zomers werd door de dichte bladmassa de zon juist geweerd en bleef het binnen dus heerlijk koel. Deze oorspronkelijke functie van leibomen wordt nu nog maar zelden toegepast. De aanplant van leibomen wordt nu veel meer ingepast als onderdeel van het totale tuinontwerp. De leibomen hebben daarbij meer de functie van een architectonisch element en worden vaak geplaatst langs een oprit of erfafscheiding. Als je overgaat tot de aanplant van leibomen, beperk je dan bij voorkeur niet tot één exemplaar. Het effect van leibomen is het grootst als er meerdere exemplaren achter elkaar c.q. naast elkaar aangeplant worden.

Speciale opkweek van leibomen

Een leiboom is een boom die tijdens de opkweek in een, voor de boom, onnatuurlijke vorm wordt geleid. Van nature bestaan er dus helemaal geen leibomen. Het is een door de mens bedachte boomvorm. Een boom is een stam met een kroon. Leibomen gaan een heel andere weg. Dit doen ze dus niet van nature, maar de takken worden met mensenhanden in een andere vorm geleid. De takken van de boom worden langs een zogenaamd lei-rek uitgebogen en er vervolgens aan vastgebonden. Dit worden de armen van de boom genoemd. Op de kwekerij wordt zo de gewenste basisvorm aan de boom gegeven. Bij aankoop zit het rek nog steeds aan de boom. Dit moet voorlopig ook nog wel een aantal jaar blijven zitten, om te voorkomen dat de takken terug gaan schieten.

Snoeien van leibomen

Omdat de leivorm geen natuurlijke vorm van een boom is, zal de boom in kwestie altijd de neiging houden om terug te keren naar zijn basisvorm. Alleen jaarlijks goed en grondig snoeien houdt de zorgvuldig gekweekte boomvorm in tact. Daarom moeten in het voor- of najaar alle scheuten, die zich in de loop van het groeiseizoen op de armen hebben gevormd, helemaal worden teruggesnoeid tot de arm.

Aanplant van leibomen

Om deze speciaal gevormde bomen volledig tot zijn recht te laten komen moeten ze, voor een optimaal effect, het liefst met meerdere exemplaren worden aangeplant. En als er meerdere leibomen naast elkaar worden aangeplant, is de plantafstand tussen de bomen heel belangrijk. Meerdere exemplaren naast elkaar moeten op elkaar aansluiten, zodat er al het ware een rij ontstaat. De plantafstand is dus afhankelijk van de breedte van het lei-rek, dat zich aan de boom bevindt. Plant de bomen zodanig aan, dat een onafgebroken rij leibomen ontstaat. Dus voorkom dat er gaten tussen de bomen komen, want dit doet het effect te niet.

Toepassen van dakbomen of dakplataan

Dakbomen hebben niet zo'n lange geschiedenis als leibomen. De laatste decennia zien we steeds vaker dakbomen in de tuin verschijnen. Pas met de toename van het buitenleven is de populariteit van deze dakvorm gestegen. De meest gebruikte toepassing van de dakboom is die van een natuurlijke parasol bij het terras. Voor deze vorm wordt vaak de Platanus acerifolia (Dakplataan) gebruikt. Ook dakbomen worden, net als leibomen, op een onnatuurlijke wijze geleid langs een lei-rek. In plaats van langs een verticaal rek worden de dakbomen in dit geval geleid langs een horizontaal rek.

Snoeien van de dakboom

De dakbomen vereisen ook een jaarlijks terugkerende grondige snoeibeurt. Snoei de zijscheuten in het voor- of najaar terug tot 2 à 3 ogen van de zijtak. Tijdens het groeiseizoen, in het voorjaar en de zomer, zullen zich vaak grote scheuten aan de boom vormen. Door deze recht opgaande scheuten is de gewenste dakvorm dan al snel weer verdwenen. Als je ook in dit seizoen de dakvorm wil behouden, kunnen de opgaande takken ook tussentijds teruggesnoeid worden.

Aanplant van de dakbomen

Hierbij geldt hetzelfde als bij de leibomen. Zorg, bij aanplant van meerdere bomen, dat een dicht bladerdak ontstaat. Als de bomen iets te ver uit elkaar worden aangeplant, dan is het effect van de natuurlijke parasol weg. Bedenk wel dat bij een grote parasol, m.a.w. de aanplant van meerdere exemplaren, het jaarlijks snoeien van de dakbomen een erg moeilijk en ingewikkeld karwei kan gaan worden.

Soorten lei- en dakbomen

Er zijn veel soorten bomen geschikt om in lei- en/of dakvorm te kweken. Je kunt zelf aan de slag, een jonge boom kopen, een lei-rek maken van bijvoorbeeld tonkinstokken en de takken vervolgens langs het rek leiden. Maar je kunt ook een kant-en-klaar exemplaar bij een kweker of het tuincentrum kopen. De volgende bomen worden veelal toegepast als lei- en/of dak-boom: