Bolbomen; opvallende verticale accenten in uw tuin

Bolbomen zijn de laatste decennia enorm populair geworden. En dat is niet zo vreemd, want bolbomen zijn bij uitstek geschikt voor een plaats in de meeste, relatief kleine, particuliere tuinen. Zelfs in een kleine voortuin kan vaak nog wel een bolboom geplant worden. Bomen in de tuin zijn erg belangrijk voor de structuur. Door de aanplant van een boom breng je een onmisbaar verticaal accent aan in je tuin. Bolbomen zijn daarvoor bij uitstek geschikt, ook omdat de afmetingen van deze bomen bij de aankoop al vrijwel vaststaan.

Bolbomen

• Bolbomen voor verticale accenten in de tuin
• Acer platanoides "Globosum" - Bolesdoorn
• Aesculus pavia "Discolor" - Paardenkastanje
• Catalpa bignonioides "Nana" - Bolcatalpa / Boltrompetboom
• Ginkgo biloba "Mariken" - Japanse Notenboom
• Gleditsia triacanthos "Elegantissima" - Valse Christusdoorn
• Morus alba "Nana Issai" - Bolmoerbei
• Prunus eminens "Umbraculifera" - Bolsierkers
• Quercus palustris "Green Dwarf" - Bol moeraseik
• Robinia pseudoacacia "Umbraculifera" - Bolacacia

Bolbomen voor verticale accenten in de tuin

Als je een boom wilt kiezen voor in de tuin, dan zijn bolbomen eigenlijk de makkelijkste soort. Je weet bij een dergelijke aankoop namelijk al met redelijke zekerheid hoe groot de betreffende boom zal gaan worden. Bij de aankoop staat de stamhoogte immers al vast. Je kiest in het tuincentrum of bij de kweker de door jou gewenste hoogte van de stam. En, afhankelijk van de gekozen soort, is de uiteindelijke maximale bolvorm ook gelijk bekend. Bolbomen zijn over het algemeen geënt op een onderstam. Dit betekent dat de hoogte van de onderstam vaststaat en dus ook de hoogte waarop de kroon begint. Bij aankoop moet daar dan ook goed op gelet worden.
Zorg er altijd voor dat de onderstam hoog genoeg is. Hoe hoger de onderstam, hoe hoger de kroon begint. Een hoge kroon is prettig, omdat dit voorkomt dat je telkens tegen de onderste takken aanloopt. Ook voor de doorkijk in de tuin is een hogere kroon beter. Het is mooier om net onder de kroon door te kunnen kijken, dan tegen de kroon aan. Dit maakt een tuin optisch veel dieper. Door de opvallende vorm zijn ze ook heel goed geschikt voor solitair aanplant. Dit soort bomen moet op een plek in de tuin komen, waar ze alle aandacht die ze verdienen ook daadwerkelijk kunnen krijgen. Alleen dan komt de bolvorm volledig tot zijn recht.
Als er meerdere exemplaren aangeplant worden in een tuin, dan is dit vaak in een rij langs de oprit of in naast elkaar liggende Buxus-vakken. Op deze manier wordt er met de plaatsing van de bomen een mooi architectonisch statement aan de tuin toegevoegd.

Acer platanoides "Globosum" - Bolesdoorn

De Bolesdoorn is aanvankelijk bol van vorm, maar wordt later iets "platter". Het is een vrij breed uitgroeiende boom, dus houdt daar bij de aanplant wel rekening mee. Voor de natuurlijke kroon heeft hij best veel ruimte nodig. In principe kan de kroon gesnoeid worden. Maar bij te veel snoei worden de nieuwe scheuten steeds ieler en slapper. Kortom, de boom wordt er dan dus niet mooier op. Als er toch gesnoeid moet worden, dan kan dat vanaf juli tot half december. Dan moet je dus denken aan het wegsnoeien van dood hout of elkaar kruisende takken.
De Bolesdoorn bloeit geel in de maand april, maar heeft daarna ook heel decoratief blad. De bolesdoorn sluit het groeiseizoen spectaculair af met een mooie gele herfstkleur.

Aesculus pavia "Discolor" - Paardenkastanje

Een vrij onbekende en ook minder vaak toegepaste bolboom is de Aesculus pavia "Discolor". De bolvormige Paardenkastanje heeft, door de vertakking en de grote bladeren, een gesloten kroon. Het plaatsen van een dergelijke boom moet goed doordacht gebeuren, want hierdoor neemt hij veel zon weg. De werkelijk schitterende bloei in de maand juni maakt dan wel weer veel goed. De slanke rechtopstaande geel/rode pluimen zijn bijzonder fraai. Bij het uitlopen van de jonge bladeren zijn ze eerst rood, waarna ze verkleuren naar lichtgroen. De herfstkleur is geelbruin tot oranje.

Catalpa bignonioides "Nana" - Bolcatalpa / Boltrompetboom

Dit is één van de bekendste en meest toegepaste soort bolboom. Het is een snelle groeier met mooi, frisgroen hartvormig blad. Omdat de Bolcatalpa geënt is bloeit hij niet, dit in tegenstelling tot de gewone Catalpa. Dus helaas krijg je dan ook niet die mooie lange vruchtpeulen. De Bolcatalpa komt pas laat in het seizoen in blad en verliest in de herfst ook weer vrij snel zijn bladeren. Geen bloemen, laat in blad, vroeg bladverlies: dit zijn drie punten om goed over na te denken alvorens je tot aankoop over gaat. Wat maakt deze boom zo aantrekkelijk voor de tuin? Is alleen de bolvorm genoeg?

Ginkgo biloba "Mariken" - Japanse Notenboom

Een mooie dwergvorm van de bekende Japanse notenboom. Vormt een mooie bolvormige kroon met de kenmerkende frisgroene, waaiervormige bladeren. De bladeren zijn ongeveer 5 tot 10 cm. groot. De herfstkleur, goud/geel, is werkelijk oogverblindend. Verdraagt goed snoei en is dus zeer geschikt voor de kleinere tuin.

Gleditsia triacanthos "Elegantissima" - Valse Christusdoorn

Een elegant boompje, dat laat in het voorjaar uitloopt met fris groen, zeer fijn blad. In de zomer zijn de bladeren lichtgroen en ze hebben een gele herfstkleur. Gleditsia triacanthos "Elegantissima" is te koop als zuilvormige struik, maar dus ook als bolboom. Hij heeft wel iets weg van de veel toegepaste Bolacacia, maar door de trage groei hoeft de Valse Christusdoorn niet gesnoeid te worden en hij heeft ook geen last van vallende blaadjes in de zomer. De Gleditsia is een boom die een mooie natuurlijke schaduw geeft. De zon valt mooi gefilterd door het blad.

Morus alba "Nana Issai" - Bolmoerbei

Een bijzondere bolboom die in de maanden mei en juni onopvallend bloeit met hangende katjes. Daarna verschijnen de vruchten in de vorm van donkerrode vruchten die wel iets weg hebben van frambozen. Deze vruchten zijn eetbaar en hebben een lekkere zoete smaak. De vruchten zijn heel geliefd bij vogels. Zodra de vogels er op af komen weet je dat de vruchten rijp zijn en is het zaak om snel te oogsten. Voor je het weet hebben de vogels je boom leeg gegeten. De Moerbei heeft vrij grote, eirond tot hartvormige, bladeren.

Prunus eminens "Umbraculifera" - Bolsierkers

De Bolsierkers heeft een hele compacte kroon. Hierdoor is hij heel goed toepasbaar op plaatsen waar de tuin vrij smal is. De Prunus eminens "Umbraculifera" bloeit in april met witte, overhangende enkelvoudige bloemen. De bloemen hangen in trosjes van 3 tot 4 bloemen tezamen.

Quercus palustris "Green Dwarf" - Bol moeraseik

Een bijzonder bolboompje met mooi, in de herfst schitterend rood kleurend en gelobd blad. Als bolboom niet veel toegepast, maar beslist een sieraad voor de tuin. Quercus palustris "Green Dwarf" is relatief duur, omdat hij geënt is en dus lang bij de kweker heeft gestaan. Je zult even op zoek moeten om deze moeraseik in bolvorm bij een kweker te vinden. Maar het is de zoektocht meer dan waard.

Robinia pseudoacacia "Umbraculifera" - Bolacacia

En hier is het waarschijnlijk allemaal mee begonnen. De Acer pseudoacacia "Umbraculifera" is één van de eerst toegepaste bolvormige bomen. Ook in het openbaar groen verschenen aan het einde van de vorige eeuw steeds meer bolbomen en dan dus vooral de Bolacacia's. De Bolacacia onderscheid zich van de andere bolbomen door zijn frisgroene geveerde blaadjes. Deze Robinia pseudoacacia "Umbraculifera" is een late uitloper, maar de bladeren blijven in de herfst wel weer lang aan de takken zitten. Door het fijne blad is het een boom die het zonlicht op een prettige manier filtert en dus niet alle zon uit de tuin wegneemt.