Voorjaarsschoonmaak en lenteklusjes in de tuin

Als in februari de zon steeds meer gaat schijnen, de temperatuur langzaam weer stijgt en de vogels gaan fluiten, dan gaat het bij vele tuinliefhebbers al snel weer kriebelen. Het tuinvirus slaat weer in volle hevigheid toe. Eindelijk is de winter voorbij en kunnen we weer gaan beginnen met de voorbereidingen voor het nieuwe tuinseizoen. De tuin opruimen is een van de lenteklusjes waar we als eerste mee moeten gaan beginnen. Een grondige voorjaarsschoonmaak is belangrijk om zo de tuin een goede start te geven en weer helemaal voor te bereiden op het nieuwe tuinseizoen.

• Voorjaarsschoonmaak en lenteklusjes in de tuin
• Ga voorzichtig te werk in de border
• Voorjaarscontrole bij bomen en struiken
• Vaste planten in het voorjaar afknippen
• Grassen terugknippen in het voorjaar
• De border bemesten in het voorjaar
• Het gazon voorbereiden op het voorjaar

Voorjaarsschoonmaak en lenteklusjes in de tuin

Voorjaarsschoonmaak in de tuin? Het klinkt misschien een beetje raar, maar het moet toch echt gebeuren. Sterker nog, in het voorjaar is er juist veel te doen in de tuin. De hoeveelheid werk hangt natuurlijk ook af van de omvang van de tuin, maar dan nog als je het goed wilt doen ben je toch wel even bezig voordat je de hele tuin weer rond bent. Ook al is de tuin in de winter gevuld met afgestorven plantdelen, het geeft toch een prachtig beeld. We spreken dan van het wintersilhouet van de planten. Als het in de winter 's nachts heeft gevroren en er rijp is gevormd, dan is de aanblik de volgende morgen adembenemend. Alleen dit al is een reden om de afgestorven plantdelen in de winter gewoon op de plant te laten staan. Tevens geeft het de plant ook bescherming tegen vorst. Maar zodra het langer licht blijft, de vogels beginnen te fluiten én de temperatuur gaat stijgen, beginnen de bomen, stuiken en vaste planten uit te lopen. Dat is hét moment om de afgestorven plantdelen van het vorige seizoen te gaan verwijderen.

Ga voorzichtig te werk in de border

Als we zo vroeg in het jaar weer beginnen met het werken in de tuin, dan zullen de eerste stappen nog wel voorzichtig gezet moeten worden. Echter, de kans is groot dat al werkend de stappen in de border steeds minder voorzichtig gezet zullen worden. Met alleen nog oog voor het werk dat gedaan moet worden, vergeten we om goed op te letten waar we onze voeten plaatsen. Maar blijf voorzichtig en let goed op waar je gaat staan. De voorjaarsbloeiende bloembollen en vroege vaste planten steken hun kopjes al voorzichtig boven de grond. Vaste planten kunnen zich nog wel herstellen van een trap bovenop de prille uitlopers. Bloembollen lopen echter heel snel onherstelbare schade op door de trap van je laars en dan kan je een mooie bloei dat jaar wel vergeten.

Voorjaarscontrole bij bomen en struiken

Controleer alle bomen en struiken op dode, beschadigde en/of aangetaste takken en verwijder deze. Dit is erg belangrijk, want zo voorkom je het ontstaan en de verspreiding van ziektes. Dit is een belangrijke tuinklus en zo houd je de bomen en struiken goed gezond. Dode takken zijn lichter, niet qua kleur maar qua gewicht, dan levende takken. Bij twijfel kan een stukje van de tak geknipt worden. Als het hout aan de binnenzijde geel/groen van kleur is, dan zit er duidelijk nog leven in de tak. Is de binnenkant echter volledig bruin, dan heb je te maken met een dode, dus afgestorven tak. Knip hem dan terug tot een levend deel of knip hem helemaal af. Knip ook takken weg die elkaar kruisen. Met storm en wind zorgen deze takken voor beschadigingen aan de andere delen van de boom of struik. Haal ook alle afgevallen bladeren uit de struiken en hagen.

Vaste planten in het voorjaar afknippen

Voor zover het nog niet in de herfst is gebeurd, kunnen nu alle oude en verdorde plantdelen afgeknipt en verwijderd worden. Slechts de bovengrondse delen van de plant zijn in de winter afgestorven. Dit is goed te zien als we ze afgeknipt hebben. Na de knipbeurt zien we vaak net boven de grond alweer de nieuwe uitlopers tevoorschijn komen. Ook al lijkt in de winter alles in rust "onder de grond" is volop leven en wordt hard doorgewerkt. Bekijk of de pollen van de vaste planten niet te groot geworden zijn. Indien dit wel het geval is, graaf ze dan uit en scheur ze. Plant de buitenste gezonde delen terug. Het oude hart van de plant kan verwijderd worden. Deze verjonging van de plant komt de groei en bloei voor het komende seizoen alleen maar ten goede. Vaste planten houden van een dergelijke verjongingskuur. Pas dit zo om de 3 à 4 jaar toe.

Grassen terugknippen in het voorjaar

Knip alle grassen tot net boven de grond af. Dit geldt ook voor de groenblijvende soorten. Dat is vaak wel even slikken, want de tuin wordt zo opeens wel heel erg kaal. Maar na verloop van tijd heb je er alweer een frisgroene graspol voor terug gekregen. Het afknippen van de vaak dikke en stugge graspollen is geen prettige klus. Gras kan erg scherp zijn en voor lelijke snijwonden zorgen. Draag bij dit werk dan ook altijd handschoenen. Het afknippen van grassen moet al zo vroeg mogelijk in het nieuwe tuinseizoen gebeuren, anders knip je onherroepelijk de al weer vroeg uitgelopen nieuwe graspuntjes weg.

De border bemesten in het voorjaar

Als alle planten zijn afgeknipt en de struiken zijn gesnoeid kan de border eventueel aangeharkt worden. Doe dit vooral heel voorzichtig, zodat de nieuwe uitlopers niet beschadigd worden. Een grashark is hiervoor heel geschikt. Hiermee kan je heel luchtig over de aarde en de beplanting harken. Het aanharken is alleen bedoeld om het afgevallen blad en de afgestorven plantdelen te verwijderen. Dit om eventuele verspreiding van ziektekiemen te voorkomen. Dus niet gaan harken in de zin van de grond los maken! Laat de grond nog maar even met rust. Wacht eerst op wat de natuur allemaal voor je in petto heeft, zoals onverwachte zaailingen. Door voorzichtig te zijn voorkomen we ook dat vaste planten verdwijnen, omdat we zelf alweer vergeten waren dat we die vorige herfst geplant hadden. Bestrooi de border hierna met organische mest.

Het gazon voorbereiden op het voorjaar

En als we dan toch de grashark in de hand hebben, dan kan gelijk het gazon meegenomen worden. Maak het gazon helemaal vrij van blad. Als door de vorst hobbels en bobbels zijn ontstaan, dan kan met de grasroller het gazon weer netjes plat gemaakt worden. Haal daarna wel even de hark eroverheen, zodat het gras weer "omhoog" komt. Om te zorgen dat het gazon voldoende lucht krijgt is het verstandig om te verticuteren. Verticuteren is niets anders dan gaatjes prikken in de grond. Hierdoor komt er lucht in de grond en worden graspolletjes doorgeprikt. Dit stimuleert weer de groei van het gras. Daarom is het wel aan te bevelen om niet te vroeg in het jaar te verticuteren. Wacht ermee tot het groeiseizoen echt is begonnen, want dan kan het beschadigde gras zich weer sneller herstellen. Het gazon kan het beste behandeld worden met kalk (in de winter al strooien) en vervolgens in april en juni bemesten met speciale natuurlijke gazonmest.

Lees verder

• Tuinklussen: Tuinklussen die regelmatig uitgevoerd moeten worden (special)