Herfstbloeiende vaste planten: Asters
De aster behoort tot de herfstbloeiende vaste planten. Vanaf de nazomer tot diep in de herfst is deze plant bedolven onder de bloemen. Deze schermvormige bloemen trekken talloze insecten aan. Als aan het einde van de zomer de meeste planten op zijn retour zijn en zich zo langzaamaan gaan voorbereiden op de komende herfst en winter, dan gaan de asters pas beginnen. Ze staan er dan nog fris en fruitig bij en zitten inmiddels vol met knoppen die de herfsttuin straks in vuur en vlam zullen zetten. Er zijn zoveel verschillende soorten, ook qua afmeting, dat er voor ieders smaak wel een mooi exemplaar te vinden is.
Aster, een van de herfstbloeiende vaste planten
Waardevolle plant voor in de herfsttuin
Vanaf de nazomer tot ver in de herfst kan je bloeiende asters in de tuin hebben staan. Je hoeft je beslist niet te beperken tot één soort, want er is zoveel variatie in deze plantgroep, dat er gemakkelijk een aantal verschillende exemplaren in de tuin aangeplant kunnen worden. Van kleine witte stervormige bloemen tot grote fel paarsblauwe bloemen met een opvallend geel hart. Van laag tot heel hoog. Je vindt het allemaal binnen deze uitgebreide en mooie plantgroep. De naam aster komt uit het oud Grieks. Het is afgeleid van het woord astér dat ster betekent en een directe verwijzing is naar de vorm van de bloem. Eigenlijk is de nazomer in de tuin pas compleet met minimaal één bloeiende aster in de tuin. Over de gehele stengel van de plant zitten talloze vertakkingen, waar weer vele bloemen aan zullen verschijnen. Dit, in combinatie met het hele fijne blad, maakt dat sommige aster-soorten sterk doen denken aan een wilde plant. Maar aan de soorten die van de kwekerijen komen, zit niets wilds (meer) aan. Het zijn sterke planten met een bijzondere lange en rijke bloei. Kortom een zeer waardevolle plant voor in de border. Gedurende de zomer is het een groen rustpunt tussen de uitbundige zomerbloeiers en in de herfst als veel andere planten het laten afweten, begint de aster te stralen in de herfstzon. En sommige soorten schrikken zelfs niet van een beetje nachtvorst.
Een echte bijenplant
De overdadig door bloemen bedekte planten zijn een ware aantrekkingskracht voor insecten. Er zijn tijdens de bloei van de asters meestal niet veel andere bloeiende planten meer aanwezig in de tuin. De insecten komen dus massaal op de nog wel aanwezige planten met nectar af. Rond de planten zijn dan ook altijd wel meerdere zoemende insecten waar te nemen. En hiermee vang je twee vliegen in één klap: een aster in de tuin is goed voor het insectenleven en over de bestuiving hoef je je ook geen zorgen te maken. Naast bijen en hommels zijn ook de vlinders dol op de nectar van een aster-bloem.
De beste standplaats voor een aster
Verreweg de meeste soorten prefereren een plek in de volle zon. Maar er zitten ook soorten tussen die in de half schaduw ook nog prima gedijen. Zeker in het groeiseizoen is het belangrijk dat de grond niet te droog is. Qua grondsoort is de aster eigenlijk niet zo kritisch. Hij gedijt op elke grondsoort al is er wel een voorkeur voor kalkrijke grond. Maar op de klei komt een aster ook net zo gemakkelijk in volle bloei.
Hoe moet je de aster verzorgen?
Op hele warme dagen kan de plant soms erg slap gaan hangen. Dit zal zeker het geval zijn als hij in de volle middagzon staat. Op zich gaan planten slap hangen om zich tegen uitdroging te beschermen. Door de bladeren te laten verslapen, maken ze hun totale oppervlak kleiner en daardoor wordt er dus minder vocht verdampt. Het is dus niet gelijk een teken dat de plant een tekort aan water heeft. Het is juist een truc van de natuur om dit hiermee te voorkomen. Als de plant er 's morgens vroeg nog slap bijstaat, dan heeft hij zich gedurende de nacht niet weten te herstellen. En dat is het teken dat het nodig is om extra water rondom de plant te gieten.
Asters zijn, net als de monarda's en phloxen, helaas nogal gevoelig voor meeldauw. Meeldauw verschijnt vooral in warme en vochtige zomers. Het is weliswaar geen fraai gezicht, maar de plant zal er niet minder door gaan bloeien. Er zijn inmiddels wel redelijk meeldauw resistente soorten gekweekt. Als je de plant water geeft, doe dit dan altijd bij de voet van de plant en niet op het blad. Dit om meeldauw te voorkomen.
Asters, en zeker de hogere soorten, hebben nog al eens de neiging om topzwaar te worden door de hoeveelheid bloemen aan de top van de stengel. Een veel toegepaste truc is om, voor de langste dag, één of twee keer de jonge uitlopers flink terug te knippen. Hierdoor zullen er stevigere en meer vertakte stengels ontstaan, die niet snel meer topzwaar zullen worden.
Vermeerderen van asters
Vaak worden vaste planten in het najaar vermeerderd. Bij de asters is dat uiteraard geen goed plan. Die mogen nog tot in november doorbloeien. Om de oudere planten weer een frisse start te geven, kunnen ze het beste in het voorjaar worden gescheurd en de buitenste jonge delen kunnen dan worden terug geplant.
Verschillende soorten herfstbloeiende asters
Verschillende afmetingen, bloemen en bloemkleuren
Asters zijn heel interessante borderplanten waar de kwekers volop mee aan de slag zijn gegaan. Dit blijkt wel uit het aantal verschillende cultivars (soorten) die er inmiddels opgekweekt zijn: maar liefst 600 verschillende planten. De aster heeft schermvormige bloemen. Rondom een geel hart staat een krans van zogenaamde lintbloempjes. Door de schermvorm van de bloem vormt de aster een mooie combinatie met herfstbloeiende siergrassen.
Soorten asters
Latijnse naam | Bloemkleur | Bloei | Hoogte (cm) | Bijzonderheden |
Aster cordifolius "Little Carlow" | blauw | aug-okt | 100 | Ook bekend als "Jolly Jumper" |
Aster "Pink Spray" | roze | sept-okt | 120-140 | |
Aster "Prof. Anton Kippenberg" | lila | sept-okt | 40-60 | Staat mooi vooraan in de border |
Aster "Asran" | blauw-lila | aug-sept | 70 | Opgaand en polvormend |
Aster ageratoides "Starshine" | wit | sept-okt | 50 | Bloeit tot aan de vorst met madelief-achtige bloemen |
Aster amelus "Blue King" | blauw | aug-sept | 60 | Geschikt als snijbloem |
Aster lateriflorus "Horizontalis" | lila-wit | aug-nov | 60-80 | Opgaand met horizontaal groeiende takken |
Aster novae-angliae "Purple Dome" | rood-roze | sept-okt | 50-75 | Redelijk meeldauw resistent |
Aster turbinellus "El Fin" | lila | sept-okt | 100-120 | |