Pruimen: soorten, aanplant, verzorging & snoeien van de boom

Pruimen zijn gemakkelijke en dankbare bomen om in de eigen tuin aan te planten. Het moeilijkste is misschien nog wel het kiezen van de soort pruim. Er zijn veel soorten, die verschillen in vorm, grootte en smaak. Dus de uiteindelijke keuze is altijd hel persoonlijk. Een ander aandachtspunt is de wijze waarop de boom zorgt voor de bestuiving. Kan de boom dit zelf, met andere woorden is het een zogenaamde zelfbestuiver? Of heeft hij een boom van dezelfde fruitsoort in de nabijheid nodig voor een kruisbestuiving? Het zal duidelijk zijn dat dit heel belangrijk is. Zo voorkom je dat je straks een pruimenboom in de tuin hebt, maar er geen vruchten van kan plukken.

• Pruimensoorten
• Aanplant en verzorging van de pruim
• Pruimen dunnen en beurtjaar
• Oogsten van de pruimen
• Snoeien van de boom
• Pruimenziektes als loodglans, gomziekte en bacteriekanker
• Pruim en gebruik in gerechten
• Pruim is een steenvrucht

Pruimensoorten

De pruim is een makkelijke fruitboom voor in de tuin en zal jaarlijks zorgen voor een flinke pruimenoogst. Er zijn verschillende soorten te koop, die onderling van elkaar verschillen in smaak, grootte en vruchtkleur. Bovendien is er ook een verschil in de periode waarin de pruimen rijpen: er zijn vroegrijpe soorten en soorten die pas in de herfst geoogst kunnen worden. Voor vruchtvorming is het belangrijk dat er tijdens de bloei bestuiving plaatsvindt. Ideaal is kruisbestuiving, want dan worden er betere vruchten gevormd. Maar voor kruisbestuiving heb je natuurlijk wel twee bomen nodig en ook nog eens bomen van dezelfde fruitsoort. Als je hier geen plaats voor hebt in de tuin, dan moet je je dus richten op de zelfbestuivende pruimensoorten. Overigens kan een andere pruimenboom, die binnen een straal van 100 meter van de aan te planten boom staat, ook zorgen voor de bestuiving. Dus als er bij wijze van spreken bij de overburen in de achtertuin een pruimenboom aanwezig is, dan kan toch volstaan worden met de aanplant van een niet zelf bestuivende pruimenboom.

Aanplant en verzorging van de pruim

Aanplant van de pruimenboom

Kies voor de pruim bij voorkeur een plek in de zon. Als dit niet mogelijk is, dan kan een plek in de halfschaduw eventueel ook. De beste periode om een pruimenboom te planten is in het najaar (in de maanden oktober en november) of in het voorjaar (maart). In principe kunnen bomen die in een pot gekweekt zijn, dus niet in de volle grond, het gehele jaar aangeplant worden. Door het verplanten van pot naar volle grond blijft de wortelkluit in takt, dit in tegenstelling tot de kluit van een boom die uit de volle grond gehaald moet worden. Doordat de wortelkluit niet of nauwelijks beschadigd wordt kunnen in een pot gekweekte pruimenbomen het hele jaar aangeplant worden. Het is dan wel raadzaam om goed (maar niet te veel!) water te blijven geven kort na de aanplant en zeker gedurende de (droge) zomermaanden.

De pruim verlangt een goede, niet te natte, bodemstructuur. Vermijd extra stikstofgiften en geef in het voorjaar een extra kalkgift.
In de maanden februari, maart en april kan mest gegeven.

Pruimen dunnen en beurtjaar

Vooral de soorten Prunus Domestica "Opal" en Prunus Domestica "Reine Victoria" kunnen heel veel vruchten dragen. Om de vruchten goed rijp te kunnen laten worden, om aantasting van te dicht op elkaar hangende vruchten en takbreuk te voorkomen, is het verstandig om een overvloedig dragende boom flink te dunnen. Wees bij het dunnen vooral niet al te zuinig. Er kunnen flink wat vruchten verwijderd worden en dan nog zal de oogst voldoende zijn. Het goed dunnen van de boom voorkomt ook een zogenaamd beurtjaar. Een beurtjaar waarin geen of nauwelijks vruchten aan de boom zitten. Dit is een verschijnsel dat bij alle fruitbomen voor kan komen.

Oogsten van de pruimen

De oogstperiode is afhankelijk van het aangeplante ras en ligt globaal vanaf begin juli tot aan eind september. Meestal rijpen alle vruchten niet in één keer af, dus is de oogsttijd enigszins gespreid over een paar weken. Plukrijp zijn die vruchten die bij een lichte druk iets meegeven. De pruim in je handpalm leggen en optillen werkt ook goed. Als het steeltje van de pruim zo loskomt van de tak is er absoluut sprake van een rijpe pruim. Geoogste pruimen kunnen ongeveer een week goed bewaard worden in de groentelade.

Snoeien van de boom

Pruimenbomen moeten, in tegenstelling tot appel- en perenbomen, maar minimaal gesnoeid worden. De meeste snoei vindt plaats bij de nog jonge bomen, kort na de aanplant. Voor jonge pruimenbomen is deze snoei belangrijk, zodat ze zich goed kunnen gaan vormen. De zijtakken, of gesteltakken, kunnen voor een derde teruggesnoeid worden.

In de zomer kan eventueel licht snoeiwerk uitgevoerd worden. Veel meer dan dode en/of kruisende takken moet je op dat moment niet verwijderen. Heeft de boom last van water loten (lange recht opgaande eenjarige takken), dan moeten deze ook zo snel mogelijk weggehaald worden. Deze takken zorgen voor een te volle boom en hebben geen enkel nut, omdat ze geen vruchtknoppen bevatten.

De onderhoud snoei is gericht op het vormen van nieuw vruchthout en het openhouden van de kroon. De meeste en beste vruchten vormen zich op 3 à 4 jaar oude takken. Houd hier met de snoei rekening mee. De open kroon is belangrijk, zodat er voldoende licht en lucht in de boom kan vallen. Hierdoor worden ook ziektes voorkomen. Als de zon goed in de boomkroon kan komen, dan rijpen de vruchten beter. Deze snoeibeurt moet direct na de oogst gedaan worden, op het moment dat de boom nog in blad zit en de sapstroom nog actief is. Pruimenbomen zijn erg vatbaar voor ziektes en snoeien in de periode dat de boom nog niet in rust is voorkomt dat de boom geïnfecteerd wordt. Op dit moment is de boom nog in staat om de snoeiwonden snel te dichten en zo infecties te voorkomen.

Pruimenziektes als loodglans, gomziekte en bacteriekanker

Loodglans

Het eerste zichtbare kenmerk van loodglans is de verkleuring van het blad. De bladeren worden grijs/wit van kleur. Het is echter geen bladziekte, maar de oorzaak is een schimmel die leeft in de stam en/of takken van de boom. Deze aantasting zorgt voor een donkerbruine verkleuring in het hout. Bij het verwijderen van aangetaste takken is dat direct zichtbaar. Loodglans komt via wonden de boom in. Het is daarom erg belangrijk dat wonden, ontstaan na een snoeibeurt, snel gedicht worden. Dit kan bereikt worden door direct na de oogst te snoeien en dan liefst bij droog weer. Eventuele grotere snoeiwonden kunnen ook behandeld worden met een wondafdichtmiddel. Loodglans is zeer besmettelijk. Aangetast blad en hout mogen niet op de composthoop, maar moet direct verwijderd worden.

Gomziekte

Het vormen van gom (een kleverige bruine uitvloeiing aan de takken) is op zich een normaal en natuurlijk verschijnsel. Dit wordt veroorzaakt door op het verkeerde moment te snoeien, maar vormt voor de boom verder geen probleem. De gomziekte vormt wel een probleem. De gom is dan aanwezig in de vorm van druppels die veelvuldig uit de takken en de stam vloeien. Ook de vruchten worden hierdoor aangetast en hebben inwendige harde gomplekken. De gomziekte kan door meerdere factoren worden veroorzaakt en is daardoor lastig te achterhalen. Maar verkeerde bemesting (te veel stikstof of een tekort aan kalk), een slechte bodemstructuur en onjuiste of te sterke snoei kunnen deze ziekte veroorzaken. Door te zorgen dat deze potentiële problemen worden opgelost is de boom zeker nog te redden.

Bacteriekanker

Bacteriekanker bij pruimenbomen krijgt de kans om toe te slaan als er sprake is van vochtig weer in combinatie van verse wonden op het hout. Deze wonden kunnen veroorzaakt zijn door het snoeien van de boom, maar ook ontstaan bij vorstschade bijvoorbeeld. De eerste verschijnselen zijn onverklaarbare sterfte van jonge twijgen. Een met bacteriekanker aangetaste boom is eigenlijk niet meer te redden, omdat de bacterie de boom indringt. Er is een groot gevaar voor het aantasten van andere steenvruchten in de omgeving, omdat de sporen de bacterie zich heel gemakkelijk dor de lucht verspreiden.

Pruim en gebruik in gerechten

De pruim is een heerlijke vrucht om zo uit de hand te eten. Wie een eigen pruimenboom bezit weet dat er meestal sprake is van een overdadige oogst binnen een korte periode. En wat moet je dan met zoveel vruchten? Geen probleem, want de pruim leent zich heel goed voor verwerking in bijvoorbeeld jams en taarten.

Pruim is een steenvrucht

De pruim behoort tot de familie van de zogenaamde steenvruchten. Onder de steenvruchten, of steenfruit, vallen alle vruchten die een harde kern in het hart van de vrucht hebben zitten. De vrucht is eetbaar en de harde kern, de steen of pit, uiteraard niet. Deze bevat het zaad en dient voor de voortplanting van het gewas. Naast de pruim moet je dan bijvoorbeeld denken aan abrikozen, avocado, kersen, nectarines, olijven en perziken.