Ongedierte en plagen in de tuin herkennen en bestrijden

In iedere tuin kunnen plagen optreden in de vorm van sapzuigende insecten, bladeters en worteleters. As er niets gedaan wordt zien de planten er al snel lelijk uit. Bestrijding van het ongedierte kan op chemische of milieuvriendelijke wijze plaatsvinden. Beter is het natuurlijk om problemen zoveel mogelijk te voorkomen door snel in te grijpen als er aanwijzingen zijn dat er ongedierte in de tuin zit. Door onkruid regelmatig te verwijderen, de planten in topconditie te houden en nuttige dieren als vogels en egels te lokken kunnen grote problemen vaak voorkomen worden.

Herkennen en bestrijden van sapzuigende insecten

Sap zuigende insecten verzwakken de planten, misvormen het blad en veroorzaken een mismaakte groei van knoppen. Ook kunnen ze virusinfecties overbrengen van de ene op de andere plant. Het is dus zaak om deze insecten zo snel mogelijk te bestrijden. Enkele beruchte sap zuigende insecten zijn;

Bladluizen

Bladluizen hebben het gemunt op allerlei planten, zowel in de tuin als binnenshuis. Ze zijn te zien als zwarte, gele, groene, grijze of roze insecten die op knoppen, (jong) blad en scheuten zitten. Het blad wordt kleverig van de honingdauw die de luizen achterlaten. Is een enkele plant aangetast dan is het vaak voldoende om met een sterke straal water de luizen van een plant af te spuiten. Chemische bestrijding kan plaatsvinden met insecticide tegen luis, wat bij tuincentra te koop is. Milieuvriendelijke bestrijding kan plaatsvinden door te spuiten met een mengsel van zeep en spiritus of door goede omstandigheden te scheppen voor lieveheersbeestjes en gaasvliegen. Het planten van wijnruit houdt luizen en mieren, die de luizen van plant naar plant overbrengen, tegen.

Wittevlieg

Kasplanten en koolsoorten zijn vatbaar voor deze witte insecten, die op de onderkant van de bladeren gaan zitten. Ze vliegen als een wolk op als ze gestoord worden. Chemische bestrijding kan plaatsvinden met contactsprays, maar helaas moet dit vaak worden herhaald. Milieuvriendelijke bestrijding kan in een kas plaatsvinden door de sluipwesp Encarsia formosa uit te zetten. Plant Goudsbloemen tussen de planten ter voorkoming.

Schildluizen

Veel planten zijn vatbaar, waaronder Camelia, Laurier en Citrus soorten. Schildluizen zitten heel stil aan de onderkant van bladeren, vlakbij de nerf. Je ziet een bruin, geel, wit of donkergrijs schildje. Chemische bestrijding kan plaatsvinden met contactspray. Milieu vriendelijke bestrijding kan door de luizen met de hand weg te halen en de bladeren daarna af te nemen met een vochtige doek. In een kas kan de sluipwesp Metaphycus helvolus worden ingezet. Verder kunnen de schildluizen slecht tegen veel zon in combinatie met een hoge luchtvochtigheid.

Herkennen en bestrijden van blad- etende insecten

Blad-etende insecten kunnen een ware plaag zijn voor de tuin. Planten kunnen snel bijna compleet worden weggevreten. Rupsen zijn meestal wel te vinden, maar er zijn nog vele andere blad-etende insecten die zich verplaatsen van plant naar plant. Deze zijn minder gemakkelijk aan te pakken.

Rupsen

Er zijn veel verschillende soorten rupsen, qua kleur en grootte. Vooral kruidachtige planten, heesters en bomen zijn vatbaar. Rupsen laten grote onregelmatig gevormde gaten achter in bladeren en zijn vaak goed zichtbaar op de plant te vinden. Chemische bestrijding kan plaatsvinden met speciale contactmiddelen tegen rupsen, te koop bij tuincentra. Milieuvriendelijke bestrijding kan door rupsen handmatig weg te nemen of op een doek op te vangen door de plant te schudden.

Oorwurmen

Deze geelbruingekleurde insecten met tangetjes aan het achterlijf eten allerlei planten en hebben een voorkeur voor Chrysanten, Dahlia’s, Gladiolen en Clematis. Chemische bestrijding kan plaatsvinden met gif poeder tegen kruipende insecten. Strooi dit rond de plant of direct op de diertjes zelf. Milieuvriendelijke bestrijding kan plaatsvinden door ze een beschutting te geven van een met stro gevulde bloempot die ondersteboven op een stok staat. Leeg af en toe de pot en dan bent u van de oorwurmen af. Bedenk echter wel dat oorwurmen nuttig zijn voor de tuin omdat ze leven van luizen en schimmels. Het blijft dus een afweging wat u belangrijker vindt.

Slakken

Slakken kunnen onregelmatige gaten maken in bladeren, maar ze kunnen een plant ook compleet opeten. Op en rondom de planten is een slijmspoor te vinden. Erg vatbare planten voor slakken zijn Hosta, Ridderspoor, Primula, Narcis, Sla, Aardbeien, Lelie, Lathyrus en Tulp. Chemische bestrijding kan plaatsvinden met slakkenkorrels. Deze zijn echter ook giftig voor vogels en egels. Milieuvriendelijke bestrijding kan plaatsvinden door ze met de hand te vangen, ze te vangen met biervallen en de planten te beschermen door er grind, gemalen eierschalen of versnipperde dennenschors omheen te strooien.

Snuitkevers

Snuitkevers eten ’s nachts van de bladeren van planten en nemen kleine onregelmatige happen uit de bladranden. Larven van de kevers eten plantenwortels op. De snuitkever is een grijs zwart insect met een korte snuit en geknikte voelsprieten. Chemische bestrijding kan plaatsvinden door tegen de avond te spuiten met insecticiden tegen kevers. Milieuvriendelijke bestrijding kan plaatsvinden door handmatig kevers en witte larven te verzamelen en dood materiaal rondom de plant te verwijderen. De larven kunnen worden bestreden met Steinernema carpocapsae (in de kas) of met Heterorhabditis megidis.

Herkennen en bestrijden van wortel-etende insecten

Wortel-etende insecten zijn lastig, want ze worden vaak pas opgemerkt als de plant opeens omvalt.

Aardrupsen

Deze larven van nachtvlinders leven onder de grond en zijn bruin van kleur. ’s Nachts komen ze boven de grond en vreten net boven de grond stengels van planten aan. Chemische bestrijding kan plaatsvinden met bodeminsecticide. Milieuvriendelijke bestrijding kan plaatsvinden door de grond om te spitten, zodat de aardrupsen zichtbaar worden voor vogels. Ook kunnen ze met de hand verwijder worden. Verder kan Steinernema carpocapsae ingezet worden.

Emelten

Deze larven van langpootmuggen zijn grijsbruin gekleurd en langwerpig. Ze eten wortels in de grond op. Groenten, perkplanten en jonge planten zijn kwetsbaar. Chemische bestrijding kan plaatsvinden met bodeminsecticide. Milieuvriendelijke bestrijding kan door het omspitten van de grond, zodat vogels ze kunnen opeten of u ze zelf kunt rapen. Zorg dat onkruid uit de borders verwijderd wordt en breng eventueel Steinernema carpocapsae in de grond.

Snuitkevers

De larven van snuitkevers vreten plantenwortels aan. De larven zijn wit van kleur met een bruine kop. Chemische bestrijding kan plaatsvinden door tegen de avond te spuiten met insecticiden tegen kevers. Milieuvriendelijke bestrijding kan plaatsvinden door handmatig kevers en witte larven te verzamelen en dood materiaal rondom de plant te verwijderen. De larven kunnen worden bestreden met Steinernema carpocapsae (in de kas) of met Heterorhabditis megidis.

Wortelvliegen

De larven van wortelvliegen knagen aan wortels van groenten en bollen. Chemische bestrijding zal niet lukken als de larven eenmaal in de wortels zitten. Tijdens planten of zaaien kan bodeminsecticide gebruikt worden. Milieuvriendelijke bestrijding kan plaatsvinden door wortelgroei te stimuleren door aanaarden van de planten. Breng een plastic rand van minimaal 30 cm hoog rondom de planten aan om de vlieg te weren, die vlak boven de grond vliegt. Zorg goed voor vogels en duizendpoten in de tuin, deze eten de wortelvliegen.

Voorkomen van ongedierte en ongedierteplagen in de tuin

Om ongedierte weinig kans te geven uw planten te lijf te gaan kunt u zelf het één en ander doen.

• Zet in de tuin planten die geschikt zijn voor de aanwezige grond en standplaats (zon, halfschaduw of schaduw) en geef ze voldoende mest en water. De planten zullen daardoor gezond blijven en minder bevattelijk zijn voor ongedierte en ziekten.
• Zorg voor een diversiteit van planten, struiken en bomen. Ongedierte heeft het vaak vooral gemunt op bepaalde soorten planten, waardoor niet meteen de hele tuin wordt aangevallen als het mis gaat.
• Kijk regelmatig de planten in de tuin na en verwijder zo mogelijk direct gevonden ongedierte.
• Combineer bepaalde soorten planten met elkaar om ongedierte af te schrikken. Door bijvoorbeeld bieslook bij een roos te zetten neemt de kans op meeldauw af en door goudsbloemen te planten tussen groente blijven bladluizen weg.
• Lok zoveel mogelijk insectenetende beesten naar de tuin als vogels, egels, lieveheersbeestjes, kikkers en padden door te zorgen voldoende schuilplek, eten en broedplaatsen voor deze dieren.
• Verwijder rottend of geïnfecteerd fruit uit de tuin, er kunnen eieren van ongedierte inzitten.
• Door het gebruik van insecticiden te vermijden wordt de tuin aantrekkelijk voor nuttige roofinsecten als spinnen.
• Brandnetels zijn een paradijs voor bladluizen. Lieveheersbeestjes komen hier op af en deze eten veel ongewenste dieren in de tuin op.