Vogels in de tuin

Vogels krijgen het steeds moeilijker om voedsel en nest plekken te vinden. Steeds meer natuur wordt vervangen door gebouwen en asfalt. Veel mensen willen een onderhoudsvrije tuin, wat vaak inhoud dat alles betegeld wordt. Gelukkig zijn er ook veel mensen die de vogels willen helpen. Vogels zijn leuk om in de tuin te hebben en ze zijn nog nuttig ook, doordat ze insecten eten. Wat kun je doen om (meer) vogels in je tuin te krijgen? Hoe maak je een vogelvriendelijke tuin? Vogels hebben steeds meer de hulp van mensen nodig om te blijven bestaan. Goede schuilplaatsen en broedplaatsen zijn van belang, en het hele jaar door kunnen ze wel wat extra voer gebruiken. In de tuin mag ook een water drinkbak of vijver niet ontbreken.

Wat kun je in de tuin doen om vogels te helpen? Hoe maak je een vogelvriendelijke tuin?

Zorg voor voldoende (natuurlijk)voedsel en water in de tuin

Ruim de tuin in het najaar niet op, maar laat afstervende planten gewoon staan. De zaden uit uitgebloeide bloemen zijn voor veel vogels nog een mooie aanvulling. Door het afgevallen blad te laten liggen krijg je meer insecten in de tuin, die onder het blad een goede schuilplek vinden. Insecten in de tuin trekken vanzelf meer vogels aan.

Besdragende struiken en bomen zorgen voor veel voedsel in de winter en hebben zo aantrekkingskracht op vogels. Behalve behoefte aan voedsel hebben vogels ook water nodig om te drinken en om in te badderen. Een kleine drinkschaal kan al vogels naar de tuin lokken en een vijver zal ook in trek zijn, zeker als de vogels er gemakkelijk in kunnen badderen.

Zorg voor schuil- en broedplaatsen

Door met het snoeien van struiken te wachten tot het voorjaar biedt je vogels en andere dieren een schuilplaats in de winter.
Nestkasten in de tuin bieden een schuilplek in de winter en kunnen in het voorjaar als broedplaats gebruikt worden. Iedere vogelsoort heeft zijn eigen wensen wat betreft de soort kast en de grote van de invlieg opening. Hang de kast op met de vliegopening naar het noordoosten. Mussen hebben het tegenwoordig moeilijk met het vinden van broed plekken. Mussen nestelen graag met meerdere vogels bij elkaar. Er zijn speciale broedkasten voor mussen te koop, waarbij drie stelletjes in één kast kunnen broeden.

Besdragende struiken en bomen lokken vogels naar de tuin

Vogels houden erg van bessen. Als je dan ook vogels in je tuin wilt hebben, is het verstandig om enkele besdragende planten, struiken en/of bomen in de tuin te zetten. Voor er bessen aan de planten komen zijn er eerst nog bloemen, waar veel bijen, hommels en vlinders op af komen, zodat er nog meer moois in de tuin te zien is. Enkele geschikte besdragende struiken en bomen zijn;

• Trosvlier of Sambucus racemosa; deze heester wordt 2 tot 5 meter hoog. In april en mei verschijnen de bloemen, gevolgd door aantrekkelijke rode bessen. Het is een heester voor een plek in halfschaduw en vochtige grond.
• Jeneverbes of Juniperus communis; deze groenblijvende struik wordt graag gebruikt als broedplaats. De groene bessen zijn een lekkernij voor vogels, na twee jaren worden de bessen zwart van kleur.
• Vlier of Sambucus nigra; bloeit in mei/juni met crèmekleurige bloemen in schermen. De bloemen trekken veel insecten. Na de bloei komen er zwarte bessen aan de struik, die geliefd zijn bij vogels.
• Paarse besjesstruik of Callicarpa bodinieri; in najaar en winter komen er blauw/paarse bessen aan de struik.
• Een mus komt drinken
  Gele kornoelje of Cornus mas; winterbloeier met gele bloemen. Na de bloei komen er groene vruchten aan de struik, die in het najaar donkerrood worden. De vogels zijn er dol op.
• Rode Kornoelje of Cornus sanguinea; bloeit in het voorjaar met witte bloemen. In september worden donkerrode bessen rijp, die geliefd zijn bij veel soorten vogels.
• Moerbeiboom of Morus nigra; prachtige boom, die tot laat in het jaar in blad staat. In augustus en september komen er moerbeibessen in de boom, die zeer in trek zijn bij de vogels.
• Dwergmispel of cotoneaster dammeri; Groenblijvende struik met witte bloemen, die na de bloei rode bessen vormt.
• Hondsroos of rosa canina; struik met lichtroze tot witte bloemen, die na de bloei bottels vormt. Deze struik is ook zeer geschikt als broedplaats.
• Meidoorn of Crataegus monogyna; witte bloemen die veel bijen en vliegen trekken, gevolgd door rode vruchten, een lekkernij voor vogels. De struik is erg dicht en heeft doornen, hierdoor is hij zeer geschikt als broedplaats voor vogels.
• Bottelroos of Rosa rugosa; paars/rode bloemen gevolgd door oranje/ rode bessen.
• Gelderse roos of viburnum opulus; bloei met witte bloemen, gevolgd door bloedrode bessen, die als voedsel dienen voor vogels in de winter en het voorjaar.

Hagen geschikt voor nestelen en schuilen

• Liguster of Ligustrum ovalifolium; een haag die veel insecten als bijen, hommels en vlinders trekt. De struik is heel dicht en daardoor geschikt voor vogels om een nest in te bouwen. In het najaar en winter zitten er ook nog zwarte bessen in de haag, die als voedsel kunnen dienen voor vogels.
• Beukenhaag of Fagus sylfatica; groene haag, die in de herfst naar geel verkleurt. Zeer geschikt om te schuilen of nesten in te bouwen.

Klimplanten als schuil en nestplaats voor vogels

Klimplanten verfraaien een muur of schutting of kunnen over een pergola heen groeien. Het zijn vaak schuilplaatsen voor allerlei insecten en vogels. Vogels maken ook vaak nesten in dichtbegroeide klimplanten.

• Groene Hedera of Hedera helix; groenblijvende klimplant, die erg gemakkelijk te houden is. Goed geschikt om nesten in te maken.
• Kamperfoelie of Lonerica Periclymenum; bloeit langdurig en trekt veel nachtvlinders. Geschikt voor vogels als schuil- en nestelplaats.
  Vuurdoorn
• Clematis of Clematis Alpina; groeit goed over hekken en pergola’s en bloeit met paars/ blauwe bloemen vroeg in het voorjaar. Geschikt voor vogels om nesten in te bouwen.
• Blauwe regen of Wisteria sinensis; prachtig blauwe bloemen en goed geschikt voor vogels om te schuilen of te nestelen.
• Hop of Humulus lupulus; perfect geschikt als schuil- en broedplaats voor vogels.
• Vuurdoorn of Pyracantha; vormt bessen, die als voer voor vogels kunnen dienen. Verder is de struik, vanwege zijn dichtheid en doorns goed geschikt om te nestelen en te schuilen.

Lees verder

• Vogels lokken met besdragende heesters