Rechten en plichten in de tuin

Overhangende takken of wortelopslag van de boom van de buren kan tot grote ergernis leiden. Een zonder overleg geplaatste erfafscheiding is helemaal uit den boze. Ken daarom de rechten en plichten ten aanzien van het planten van bomen en struiken en het plaatsen van een erfafscheiding. Er zijn een aantal algemene regels, vastgelegd in het Burgerlijk Wetboek. Daarnaast hanteren gemeentes hun eigen specifieke regels. Het is dus zaak om, alvorens aan de slag te gaan, kennis te nemen van deze regels. Aan het snoeien of kappen van bomen en het plaatsen van een erfafscheiding zijn rechten en plichten verbonden. Met de nodige kennis van deze regels kunt u al veel toekomstige problemen voorkomen.

• Snoeien en kappen van bomen in de tuin
• Boom van de buren snoeien
• Monumentale bomen snoeien of kappen
• Bomen en struiken planten bij erfgrens
• Plichten en rechten voor het plaatsen van een erfafscheiding
• Gemeentelijke regels erfafscheiding en kappen bomen

Snoeien en kappen van bomen in de tuin

Vergunning nodig voor het kappen van bomen

In Nederland wordt door de wetgever bescherming geboden aan ons bomenbestand. Dit houdt in dat in de meeste gevallen een vergunning moet worden aangevraagd voor het kappen en rigoureus snoeien van bomen of struiken. Verkeerd aangeplante bomen of bomen die een gevaar vormen komen in de regel in aanmerking voor kappen. Er is bijvoorbeeld sprake van een verkeerd aangeplante boom als deze te dicht bij een woning is geplaatst en de wortels de fundering aan gaan tasten.

Noodkap van bomen

Er is sprake van noodkap bij bomen als er, om welke reden dan ook, gevaar is voor de directe omgeving van de boom. Dit kan bijvoorbeeld zo zijn als de boom instabiel is. Een boom kan instabiel raken als er in de buurt van de wortels graafwerkzaamheden zijn uitgevoerd. Ook door een te rigoureuze snoei kan de boom uit balans raken. Zieke bomen kunnen ook een gevaar opleveren voor de omgeving. Bomen kunnen door een ziekte zodanig zijn aangetast, dat ze bij zware wind om kunnen gaan. Maar ook bomen met een besmettelijke ziekte, een ziekte die over kan slaan naar andere bomen in de omgeving, komen voor noodkap in aanmerking. Een voorbeeld van een dergelijke besmettelijke ziekte is de iepziekte. Als een boom besmet is met de iepziekte, dan moet deze het liefst zo snel mogelijk verwijderd worden. Dit om te voorkomen dat ook andere bomen in de omgeving besmet raken en gekapt moeten worden.

Dunningskap van bomen

Bij het aanplanten van jonge bomen wordt regelmatig te weinig afstand gehouden tot andere bomen. Dit heeft als resultaat dat de bomen, als ze eenmaal aan de groei raken, te dicht op elkaar komen te staan. Hierdoor worden de bomen in hun groei geremd en staat het de doorgroei naar een volwassen en gezonde boom in de weg. Door in een dergelijk geval te dunnen, dus één of meerder bomen te verwijderen, kunnen de resterende bomen uitgroeien tot gezonde bomen. De bomen krijgen meer ruimte om tot volle wasdom te komen, komen beter tot hun recht en zullen zo ook gezonder en veiliger voor de omgeving zijn. Dunningskap wordt ook veel uitgevoerd in aangeplante bossen. Hier is bij de aanleg van het bos bewust gekozen voor veel bomen, om deze later met een geplande dunningskap uit te dunnen tot een gezond bomenbestand.

Boom van de buren snoeien

Overhangende takken vormen een regelmatig terugkerend twistpunt tussen buren. Als er sprake is van overhangende takken, is de boom bij de aanplant duidelijk te dicht op de erfgrens geplaatst. In principe heeft u het recht om die delen van een boom die op uw erfgrens hangen, weg te snoeien. Dit recht heeft u overigens alleen als u daar vooraf overleg met de buren over heeft gehad. Door vooraf aan te geven dat u de takken wilt verwijderen, geeft u de buren ook gelijk de gelegenheid om dit snoeiwerk desnoods zelf uit te voeren. Als de buren akkoord zijn, kunt u zelf met de snoeischaar en/of zaag aan de slag. Hierbij moet u zorgvuldig te werk gaan en voorkomen dat er te rigoureus gesnoeid wordt en de boom instabiel zal worden.

Monumentale bomen snoeien of kappen

In Nederland zijn veel monumentale bomen. Deze bomen zijn per gemeente opgenomen in een zogenaamde bomenlijst. Monumentale bomen hebben een juridische bescherming en worden hierdoor extra beschermd tegen het kappen. Een boom krijgt de monumentale status als deze minimaal 50 jaar oud is en daarnaast ook nog eens van bijzondere waarde is. Van bijzondere waarde vanwege de geschiedenis van de boom, of omdat de boom beeldbepalend is voor de omgeving. Ook een karakteristieke vorm of de mogelijke ecologische waarde voor de omgeving kan een rol spelen bij het toekennen van de monumentale status aan een boom. Illegale kap van een monumentale boom wordt zwaar gestraft, zwaarder dan de illegale kap van een "gewone" boom. De waarde van de gekapte boom is dan vaak medebepalend voor de hoogte van de boete. Voor het noodzakelijke onderhoud aan monumentale bomen in particuliere tuinen is een speciale subsidieregeling in het leven geroepen.

Bomen en struiken planten bij erfgrens

Afstand tot erfgrens bij aanplant

Het aanplanten van bomen en struiken bij de erfgrens is aan regels gebonden. Deze regels zijn er om te voorkomen dat de begroeiing het er naast liggend perceel kan hinderen. De regels voor de aanplant zijn vastgelegd in het Burgerlijk Wetboek. Daarin staat dat bomen op een minimale afstand van twee meter tot de erfgrens moeten worden aangeplant. Voor struiken is de afstand minimaal een halve meter. In beide gevallen moet de afstand gerekend worden vanuit het hart van de stam.

Afstand tot erfgrens bij bestaande beplanting

In bestaande situaties wordt er anders omgegaan met de afstand tot de erfgrens. Koopt u een bestaande woning met een al aangelegde tuin, dan gaat u op dat moment akkoord met de aanwezige situatie. Met de ondertekening van het koopcontract gaat u namelijk ook gelijk akkoord met de situatie in de tuin. Is er in de tuin sprake van hinderlijk overhangende takken, of wortelopslag van de boom van de buren, dan moet u dit dus voor de koop al aangeven. Anders hebt u daarna geen recht van spreken meer.

Plichten en rechten voor het plaatsen van een erfafscheiding

Erfafscheiding in de voortuin

Een erfafscheiding in de voortuin mag over het algemeen niet hoger zijn dan één meter. Bij deze hoogte blijft er voor beide betrokken woningen een goed en vrij uitzicht naar de straat aanwezig. De erfafscheiding kan van hout, steen, of als haag worden uitgevoerd.

Erfafscheiding in de achtertuin

Voor de gewenste privacy is het toegestaan om de erfgrens in de achtertuin op te trekken tot een hoogte van maximaal twee meter. Deze afscheiding kan bestaan uit haagplanten, een hekwerk, houten schutting of een stenen muur. Het aanbrengen van een erfafscheiding moet gebeuren in goed overleg met de buren. Met beider instemming kan dan een afscheiding geplaatst worden direct op de erfgrens. Bij een dergelijke afscheiding zijn beide buren onderhoudsplichtig. Een ieder onderhoudt de erfafscheiding aan zijn of haar kant van de erfgrens. Plaatst u de erfafscheiding volledig op uw perceel? Dan bent u ook verantwoordelijk voor het onderhoud aan beide zijden. Andersom geldt dat de buren niet het recht hebben om iets aan de erfafscheiding te doen. Zij mogen, zonder overleg, geen onderhoud plegen, niets aan de schutting hangen of deze verven.

Gemeentelijke regels erfafscheiding en kappen bomen

Elke gemeente heeft de daar gehanteerde regels vastgelegd en deze kunnen enigszins afwijken van de algemene regels. Het is dus altijd aan te raden om eerst bij uw eigen gemeente te informeren naar de geldende regelgeving. Zo weet u direct waar u daadwerkelijk aan toe bent en dit voorkomt veel problemen achteraf. Voor het kappen van bomen moet in sommige gevallen een omgevingsvergunning worden aangevraagd. Dit geldt in de meeste gevallen niet voor het plaatsen van een erfafscheiding. Maar vraag dit ook altijd vooraf na bij uw gemeente.