De moestuin in oktober

Natuurlijk is het voorjaar de drukste periode in de moestuin, maar de moestuinier heeft altijd wel wat te doen. Opruimen, mulchen, verplanten, de laatste oogst zaaien of juist binnenhalen. Er is genoeg te doen in oktober!

Oogsten

In oktober valt er heel wat te oogsten. Van heel veel gewassen wordt de laatste oogst van het jaar in oktober binnen gehaald. Deze oogst moet gedroogd en opgeslagen worden. Sommige gewassen worden meteen verwerkt of ingevroren, maar heel veel kan op een koele donkere plaats, bijvoorbeeld een kelder, opgeslagen worden.

• Het loof van uien gaat verdrogen en valt om (strijken wordt dat genoemd). Laat ze zo twee weken afsterven en trek ze dan aan het loof uit de grond. Zachte en rotte exemplaren kunnen weggegooid worden. Maak een vlecht van de uien en hang deze op een goed geventileerde en droge plaats. Na 3-4 weken zijn de uien mooi droog en kan het loof en wortels verwijderd worden. Wanneer de uien op een warme plaats worden bewaard lopen ze weer uit, dus koel en droog bewaren.
• Laatste tomaten, courgettes, aubergines en pepers kunnen nu geoogst worden. Sla de geoogste groenten op voordat het gaat vriezen. Pluk tomaten pas als ze al iets beginnen te verkleuren en niet zo heel erg hard meer zijn. Anders zijn ze nog niet volgroeid en rijpen ze helemaal niet. Verwijder alle stengels, blaadjes enz. anders kunnen andere tomaten beschadigd raken. Bij kamertemperatuur duurt het rijpingsproces ongeveer twee weken. Is de ruimte te koud, dan rijpen ze helemaal niet meer. Je kunt er een banaan bij leggen, dan gaat het rijpingsproces ook sneller door de extra aanmaak van ethyleen. Zorg dat de tomaten op een warme, donkere en licht vochtige plek liggen, bijvoorbeeld in een doos of papieren zak in de kast.
• Wanneer de bloemen uitgebloeid zijn en het loof verdord (niet langer dan twee weken wachten), kun je aardappelen oogsten met een riek. De aardappelen hebben dan de schil gevormd door middel van een kurklaagje. Laat na het opgraven de aardappels een paar uur op het veld liggen om te drogen. Bewaar aardappelen niet in plastic, dan gaan ze rotten. Gebruik bijvoorbeeld jute zakken. Sla ze op een koele vorstvrije plaats op, maar zorg voor goede ventilatie. Aardappels verliezen in het begin nog veel vocht. Zorg ook dat ze in het donker staan, anders gaan de aardappelen ontkiemen. Controleer de voorraad af en toe en verwijder aangetaste exemplaren. Gooi het aardappelloof niet op de composthoop en gebruik niet als mulch. Hier kunnen coloradokevers in zitten of schimmels. Verbrand het of voer af in de groencontainer.
• Oogst bleekselderij, door eerst de grond rond de stengels weg te halen, en dan met een riek de wortels uit de grond halen. Doe dit vóór de vorst intreedt.
• Appelsoorten die in oktober geoogst worden kun je bewaren op een koele, donkere plaats die voldoende vochtig is. Is het te droog kun je er eventueel een bak water bij zetten. Als je de appel optilt en het steeltje vanzelf afbreekt is de appel plukrijp. Appels zonder steeltje rotten sneller en kunnen minder lang bewaard worden. Check regelmatig de appels op rotte exemplaren en verwijder die meteen.

Zaaien/Planten

In oktober kunnen nog een aantal gewassen gezaaid worden, hoewel dat nu wel achter glas dient te gebeuren. Ook kunnen tweejarige gewassen in oktober geplant worden, zodat de plantjes al sterk zijn voor de ergste vorst komt.

• In een koude bak kan snijsla, spinazie, tuinkers, veldsla, kervel en wortel worden gezaaid. Sla kan ook onder stolpen worden gezaaid. Breng de jonge planten half december over naar tunnels of bakken en plant ze uit.
• Zorg voor winterspinazie door kweektunnels over de late zaaisels te zetten. Winterspinazie kan tot half oktober gezaaid worden. Om geen last van de vorst te hebben moet het gewas voor die tijd al goed ontwikkeld zijn. Om vroeger in het voorjaar te kunnen oogsten wordt de winterspinazie in tunnels gezaaid vanaf oktober tot december, het gewas heeft geen verwarming nodig.
• Geoogste of gekochte knoflooktenen kun je nu uitplanten. De meeste soorten hebben een koude periode nodig om goede bollen te vormen, dus die moeten vóór de winter aangeplant worden. De beste tijd is eind september/begin oktober. Plant 7 à 8 cm diep. Is uw tuin erg nat, plant dan op licht verhoogde plantbedden.
• Rabarber is een meerjarige plant die om te vermeerderen gescheurd kan worden. Dit dient in oktober/november te gebeuren.

De kas

Een kas heeft een grote toegevoegde waarde voor de (moes)tuinier. Hiermee kan het kweekseizoen aanmerkelijk verlengd worden. Een kas heeft vele mogelijkheden in gebruik, maar vergt echter ook onderhoud. De tuinier moet bepalen wat voor gewassen hij in de tuin wil kweken, want dat bepaalt de temperatuur die hij in de kas wil hebben. De temperatuur kan koud, gematigd of warm zijn, waarbij de temperatuur zo constant mogelijk gehouden moet worden. Ook is het niet op elke plek in de kas even koud of warm. Hierdoor kan er toch nog enige variatie in plantensoorten aangehouden worden.

• Om planten meer licht te geven kun je ze hoog op planken in de kas zetten, maar daar is het echter wel kouder ’s nachts.
• Lucht de kas zo vaak mogelijk, als de luchtvochtigheid te hoog wordt ontstaan ziektes.
• Geef kasplanten alleen ’s ochtends water zodat tegen de avond de lucht weer droog is.
• Was de witkalk van de kas, haal de schermen weg en besproei de buitenkant met schoon water.
• Heeft uw kas aan een kant last van een koude noordenwind, bedek die zijde dan met doorzichtig plastic of maak een windkering van struiken. Ook aan de binnenkant kun je isolerend materiaal aanbrengen, bijvoorbeeld bubbeltjesplastic.

Struiken

Vanaf oktober kunnen ook nieuwe struiken geplant worden, of bestaande vermeerderd. Zie hier een aantal voorbeelden.

• Plant bramen vanaf nu, de grond mag niet bevroren of doorweekt zijn. Snoei de takken terug tot 5cm boven de grond. Bramen kun je in oktober vermeerderen door stekken te snijden van 20cm van scheuten die dit jaar gegroeid zijn. Steek deze 15cm diep in de grond.
• Witte en rode bessen kunnen nu geplant worden op 1.50m afstand. Bessen kunnen ook in oktober vermeerderd worden, door stekken van 30cm te nemen van scheuten die dit jaar gegroeid zijn. Laat alleen de bovenste vier knoppen zitten en steek ze 15cm diep in de grond.
• Er zijn twee types frambozen: zomerframbozen, die bloeien op stengels van het afgelopen jaar, en herfstframbozen die op scheuten die in het voorjaar zijn opgekomen bloeien. In oktober kunnen van de herfstframboos de laatste frambozen geplukt worden. Vanaf oktober kunnen nieuwe frambozenstruiken aangeplant worden.

Klusjes

In oktober kun je allerlei kleine maar ook de wat grotere klussen aanpakken. Er wordt opgeruimd, weggezaagd en de bodem kan nu bedekt worden op de plekken waar de gewassen al afgevoerd zijn voor de winter.

• Zaag takken weg waar nodig.
• Verwijder de bamboestokken die bij het opbinden gebruikt zijn, desinfecteer ze en leg droog weg.
• Controleer geregeld opgeslagen groenten en gooi aangetaste exemplaren weg.
• Blijf de tuin opruimen. Composteer zacht materiaal, tenzij er plagen of ziekten in zitten, verbrand het dan.
• Prei kan nu aangeaard worden. Prei is een tweejarige groente die we als eenjarige verbouwen. Aanaarden zorgt er voor dat het witte gedeelte van de prei groter wordt. Let er op dat er geen grond in de schacht van de prei terecht komt.
• Er kan nu met mulchen begonnen worden. Kale grond ziet er misschien netjes uit, maar is heel slecht voor de bodem. De grond slaat dicht door hevige regen, en heeft te lijden onder vorst en wind. De bovenste vruchtbare laag wordt weggespoeld of waait weg. Beter is om een mulchlaag aan te brengen van een dikke laag stro, compost, mest of plantenresten. Je kunt de plantenresten in stukken knippen en over de bedden strooien (let op: wanneer er ziektes in het plantenmateriaal is dan deze afvoeren). Ook kan de grond afgedekt worden met plastic of karton.

Lees verder

• Mulchen - de grond in de tuin bedekken
• Een moestuin beginnen zonder te spitten