Ledlampen: energiezuinige verlichting met vele mogelijkheden

Jarenlang werden zowel binnen als buiten gloeilampen gebruikt om te verlichten. Maar de techniek schrijdt voort. Anno 2017 is het een trend om alle gloeilampen (voor zover al niet verdwenen) te vervangen door ledlampen. Met die lampen kan flink bespaard worden op de energiekosten want terwijl het wattage van ledlampen veel lager is dan van ouderwetse gloeilampen is de lichtopbrengst hetzelfde. Op die manier kan de dure aanschaf van de ledlampen binnen afzienbare tijd worden terugverdiend en leveren ze daarna een besparing op door hun zeer lange levensduur.

Ledlampen met vele mogelijkheden

Ledverlichting zorgt voor een geheel nieuwe soort verlichting zowel van binnenruimten als van verlichting buiten. Ledlampen kunnen in huis in talrijke armaturen worden toegepast zoals in plafondlampen, schemerlampen, spots, staande lampen, tafellampen, vloerlampen, wandlampen enz. Ook voor buitenverlichting zijn ledlampen geschikt als beveiligingslampen, terrasverlichting, tuinverlichting, verlichting van tuinbergingen enz.

Modellen met grote en kleine fitting en pin fitting

Er bestaan verschillende modellen ledlampen die zich onder meer onderscheiden naar de vorm en bijvoorbeeld, evenals voorheen bij de gloeilampen, naar de bevestiging zoals een grote of kleine fitting. Maar er zijn ook ledlampen met andere vormen en maten en met een andere bevestiging zoals pinfitting.

Grote fitting

De meest voorkomende bevestigingswijze is de schroefdraad met grote fitting aangeduid met E27. Ledlampen met deze fitting kunnen zonder probleem worden omgeruild met gloeilampen met dezelfde fitting.

Kleine fitting

Ledlampen met schroefdraad E14 en een kleine fitting worden vooral gebruikt in schemerlampen. Ook deze kunnen omgeruild worden met gloeilampen die voorheen gebruikt werden.

Pinfitting

Ledlampen kennen naast de schroeffittingen twee soorten pinfittingen namelijk GU10 en GX53. Een pinfitting wordt ook wel bajonetsluiting genoemd. Bevestiging gebeurt met twee kleine nokken of pennen in speciale gleuven. GU10 lampen worden vooral gebruikt als spotlight waar sprake is van een smalle stralingshoek. GX53 komen veel voor onder planken en in keukenkastjes en staande lampen.

Lichtsterkte, stralingshoek en kleurtemperatuur

Een ledlamp is opgebouwd uit een groep licht-emitterende diodes (leds). Die diodes beschikken over een aantal karakteristieken welke samen met de stralingshoek bepalend zijn voor de lichtsterkte, lichtstroom en weergave van de kleur. Bij ledlampen wordt de lichtstroom aangegeven in lumen, de lichtsterkte in millicandela, de stralingshoek in graden en de kleurtemperatuur in een code, Kelvin of Mired.

Lumen

Met lumen wordt de eenheid van lichtstroom bedoeld waarbij de aanduiding lm wordt gebruikt. Lichtstroom is de energie die een ledlamp in totaal in alle richtingen uitzendt. Voorbeeld: een lamp van 40 watt heeft 470 lm.

Lichtsterkte en stralingshoek

De lichtsterkte of helderheid van de ledlamp wordt aangegeven met millicandela (mcd) en heeft te maken met het vermogen dat de lichtbron per stralingshoek uitzendt. Bij een kleinere stralingshoek is de lichtsterkte groter. Voorbeeld: een zeer felle led met een zeer smalle stralingshoek heeft 20.000 mcd.

Kleurtemperatuur

De kleurtemperatuur kan aangegeven worden met een driecijferige code en in Kelvin of Mired. De omschrijving van de vier meest voorkomende kleurtemperaturen is: extra warm white, warm white, natural white en cool white.

Voordelen van energiezuinige verlichting

Gebruik van ledlampen heeft als grootste voordeel de energiezuinigheid maar daarnaast kennen we nog een aantal voordelen en slechts weinig nadelen.

Voordelen

• Laag energieverbruik.
• Zeer lange levensduur.
• Wordt nauwelijks warm.
• Trilbestendig en schokbestendig.
• Ook dimbare modellen verkrijgbaar.
• In verschillende kleurtemperaturen verkrijgbaar.
• Als hoofdverlichting en als sfeerverlichting bruikbaar.
• Hoge aanschafprijs wordt terugverdiend door minder energieverbruik.
• Ledlampen gaan tien tot twintig keer langer mee dan gloeilampen en tl-lampen.

Nadelen

• Duur in aanschaf.
• Een aantal typen produceren tamelijk fel licht (niet direct inkijken).

Van fel wit licht naar sfeer scheppen

Na een periode met betrekkelijk beperkte keuze in ledlampen worden anno 2017 talrijke modellen geleverd. Oorspronkelijk waren alleen ledlampen verkrijgbaar die fel wit licht gaven maar tegenwoordig zijn er lampen van warm wit licht en andere kleurvarianten waarmee sfeer gecreëerd kan worden. Het creëren van sfeer is vooral ook mogelijk sinds er dimbare ledlampen verkrijgbaar zijn.

Kenmerken van ledlampen

Ledlampen worden gekenmerkt door een aantal eigenschappen zoals:

• Bevestigingsvorm: Ledlampen worden geleverd met verschillende bevestigingsvormen zoals schroefdraad en insteekmodellen.
• Wattages: Ledlampen zijn in talrijke wattages verkrijgbaar.
• Milieuvriendelijk: Niet alleen in het gebruik zijn ledlampen milieuvriendelijk ook de fabricage zorgt voor veel minder CO2-uitstoot. De lange levensduur zorgt voor minder afval omdat niet zo vaak vervangen hoeft te worden.
• Geen kwik: In tegenstelling tot sommige andere lampen bevatten ledlampen geen kwik.
• Werkt snel: Een ledlamp bereikt in een fractie van een seconde de volledige lichtopbrengst.
• Geringe warmteafgifte: Doordat de ledlamp zeer geringe warmte afgeeft kan hij bij het eventueel wisselen geen verbrande handen opleveren.
• Airconditioning: Ten opzichte van een groot aantal gloeilampen die warmte afgeven kunnen ledlampen ook een gunstige invloed hebben op de kosten van de airconditioning.
• Gebruiksvoordeel: Ledlampen zijn ook bijzonder geschikt voor gebruik in de tuin. Waar om veiligheidsredenen de lampen urenlang branden is het mooi meegenomen dat er veel minder energie wordt gebruikt.

Lees verder

• Licht in huis door de eeuwen heen