Waar op te letten bij de aanschaf van een jaren dertig huis?

De aanschaf van een mooie jaren dertig woning is voor velen een droom die waarheid wordt; de hoge plafonds, de ouderwetse details en het statige gevoel van houten vloeren. Het is echter wel belangrijk om bij de aanschaf van een dergelijke woning niet verblind te worden door dergelijke eigenschappen; juist dergelijke oude huizen dienen onderworpen te worden aan een grondige inspectie alvorens gekocht te worden. Het opknappen van een huis met veel verborgen gebreken kan een kostbare en tijdrovende investering worden, terwijl er bij de aanschaf al signalen opgepikt kunnen worden of het huis voldoet aan de eisen van tegenwoordig.

Artikelindeling

• Kelder en kruipruimte inspecteren
• Meterkast
• Metselwerk en scheuren
• Dak en isolatie
• Kozijnen en ramen
• Binnenmuren
• Asbest, gastank, olietank en energielabel

Kelder en kruipruimte inspecteren

Een van de meest voor de hand liggende en tevens belangrijkste controles om uit te voeren voor aanschaf is het inspecteren van de kelder en de kruipruimte. Als er een kelder bij de woning is, wat bij dergelijke woningen vaak het geval is, moet deze droog zijn. Een vochtige kelder kan duiden op een vochtprobleem en kan de fundering en vloerbalken aantasten. Uiteraard kan een verkoper de kelder drooggestookt hebben om dergelijke gebreken te verhullen, echter zullen er dan toch sporen van schimmel te vinden zijn in de kelder. Let hierbij wel op de steensoort en grondsoort bij de woning; als het bijvoorbeeld een kelder van mergel betreft, zoals in het zuiden van het land nog vaker te vinden is, is de kelder van zichzelf al vochtiger vanwege de poreuze steensoort.

De kruipruimte is de ideale ruimte om te zien of er scheuren in de fundering zitten. Als dit zo is, is het het beste om het huis te laten voor wat het is en een andere woning te zoeken. Dergelijke scheuren moeten gerepareerd worden en zullen daarnaast ook duiden op verdere bouwkundige problemen met het pand. Kijk ook goed naar de balken die de vloer dragen; als deze houtrot vertonen is dit weer een teken van vochtproblemen. Overigens is het vervangen van deze balken ook geen goedkope aangelegenheid. In de kruipruimte zijn vaak ook leidingen te zien; kijk goed of hier oude leidingen tussen zitten, deze moeten vaak vervangen worden. In sommige huizen worden nog steeds loden leidingen aangetroffen zoals deze indertijd geïnstalleerd werden. Loden leidingen moeten direct vervangen worden, aangezien deze ook een gezondheidsrisico met zich meebrengen. Ook ijzeren leidingen kunnen al snel aan vervanging toe zijn. Hou er rekening mee dat het vervangen van leidingen ook vaak schade aan stucwerk en vloeren met zich meebrengt, waardoor deze ook opnieuw gedaan zullen moeten worden.

Meterkast

In de meterkast is ook goed te zien of de elektra aangepast is. Stoffen bedrading, rode, groene of grijze draden of niet voldoende automaten (voor alles boven de 2000 W een) of geen minimum aan 2 ALS-en betekent dat er werk aan de elektra of de meterkast zit. Bij oude bedradingen zal alle bedrading in het huis vervangen moeten worden. Controleer hiervoor ook de oude stopcontacten, vaak is hier nog beter te zien of de bedrading wel overal vervangen is. Hiervoor is het voldoende om een aantal stopcontacten open te schroeven en te kijken naar de bedrading.

Metselwerk en scheuren

Aan het metselwerk is ook al veel te zien; let goed op aan de buitenzijde van het huis of de voegen nog goed zijn. Hiervoor kun je ook langs de voegen schrapen met een vinger, als het korrelig aanvoelt en loslaat is het voegwerk weer toe aan vervanging. Daarnaast is het verstandig om te kijken naar scheuren aan de buiten- en de binnenzijde van het huis. Als scheuren dwars door stenen heenlopen kan dit wijzen op ernstige structurele fouten. In risicogebieden zoals gaswinningsgebieden of oude mijnstreken kunnen dergelijke scheuren wijzen op verzakkingen die wellicht nog steeds doorgaan.

Dak en isolatie

Het dak van een jaren dertig woning is een van de beter te onderzoeken onderdelen van het huis voor aanschaf of tijdens een bezichtiging. De daken zijn vaak goed toegankelijk en goed te onderzoeken. Let aan de buitenzijde op eventuele verzakkingen in het dak en op de staat van de dakpannen. Mos op de pannen kan wijzen op oude of poreuze pannen, kapotte, scheve of gescheurde pannen kunnen ook een indicatie zijn dat deze aan vervanging toe zijn. Kijk goed naar de binnenzijde van het dak of hier wellicht isolatie is aangebracht. Bij veel jaren dertig woningen wordt tegenwoordig moderne dakisolatie aangebracht, wat de energiezuinigheid van het pand ten goede komt. Bekijk ook de balken die het dak dragen goed; zit hier rot of schade aan kan dit betekenen dat er een dure reparatie aan zit te komen. Kijk aan de buitenzijde van het dak naar zinken goten of lood.

Kozijnen en ramen

Steeds meer jaren dertig woningen worden voorzien van dubbel glas. Dit is goed voor de energiezuinigheid, maar kan er wel voor zorgen dat authentieke details verloren gaan. Mocht een huis nog enkel glas bezitten is het toch verstandig om deze te vervangen voor geïsoleerd glas. Dit niet alleen vanwege de energiekosten, maar ook vanwege de gehorigheid van het pand. Let hoe dan ook op de kozijnen; zijn deze recht? zijn ze niet rot? Let bij dit laatste vooral op de hoeken van de kozijnen, daar begint de houtrot meestal. Deuren die niet goed dichtgaan omdat ze over de vloer schrapen kunnen wijzen op verzakkingen in het huis, maar dit hoeft niet. Vaak zijn er ook vloeren over de originele vloeren heen gelegd waardoor de deuren wat stroever dichtgaan. Neem het signaal echter wel serieus en leg bijvoorbeeld een stuiterballetje op de grond, als deze gaat rollen is de vloer scheef. Een waterpas kan natuurlijk ook gebruikt worden.

Binnenmuren

Vaak wordt in jaren dertig woningen glasvezel behang gebruikt op de muren. Dit is niet zonder reden, aangezien dit behang tevens functioneert als een bescherming tegen losvallend stucwerk. Om de kwaliteit van de muren te controleren kun je op verschillende plekken op de muren kloppen, op die wijze hoor je of ergens het stucwerk los zit. Tevens kan het zo zijn dat er in de loop der jaren diverse gipswandjes geplaatst zijn. Dergelijke wandjes zijn wellicht effectief, maar kunnen enerzijds veel gebreken verhullen en zijn anderzijds niet de kwaliteit die we willen. Controleer de muren ook op vochtplekken. Kijk ook na of er nog riet in de plafondisolatie zit; zo ja zal dit er ook uit moeten.

Asbest, gastank, olietank en energielabel

Asbest mag na 2024 niet meer aanwezig zijn in de buitenkant van een woning, terwijl dit nog in veel oudere woningen aanwezig is. Dit betekent dat als er een woning gekocht wordt waar nog asbest aanwezig is aan de buitenzijde, dit door een professioneel en kostbaar bedrijf eruit gehaald zal moeten worden. Asbest aan de binnenzijde van het huis hoeft niet verwijderd te worden, de regelgeving is alleen van betrekking op asbest die met de buitenlucht in contact staat. Uit gezondheidsperspectief is het natuurlijk wel verstandig om asbest te laten verwijderen of er in ieder geval niet aan te zitten. Of er asbest in zit is het beste na te kijken door een bouwinspectie, maar locaties voor asbest zijn vaak de oude verwarmingsinstallaties of bergingen (plafonds). Bij een jaren dertig huis zitten soms ook nog gastanks of olietanks, wat uiteraard alleen kan blijven zitten als het gesaneerd is. Vraag daarnaast bij het huis het energielabel aan. Schrik niet, aangezien dit vaak geen goed label zal zijn. Vraag eventueel wat de maandelijkse kosten in energie zijn. Een mogelijkheid is uiteraard om zelf zonnepanelen aan te schaffen en deze mee te rekenen in het budget. Het kan echter wel zo zijn dat de ligging van het huis of de welstandscommissie zonnepanelen onmogelijk maakt.