Hoe onze woning doeltreffend beschermen tegen brand?

Daar waar rook is, is meestal ook vuur. En dat vuur kunnen we in onze woning best missen. Nochtans worden we haast dagelijks in de media geconfronteerd met woningbranden. Uiteraard ziet niemand graag zijn woning in vlammen opgaan, maar vele woningbranden hadden we gemakkelijk zélf kunnen voorkomen. Met welke tips en voorzorgsmaatregelen houden we bij voorkeur rekening om onze (droom) woning niet in vlammen te zien opgaan?

Kleine details

De oorzaak van een verwoestende woningbrand ligt hem soms in kleine details. Voor vele landgenoten lijkt dit rampzalige scenario meestal een ver-van-mijn-bedshow, maar dat is het zéker niet. Met soms verrassend kleine ingrepen, kunnen we inderdaad veel zélf doen om dergelijk onheil als een woningbrand te voorkomen.

Brandveilige materialen

Zowel bij nieuwbouw als renovatie zou heel wat aandacht moeten gaan naar de brandveiligheid van de gekozen materialen. Spijtig genoeg wordt dit aspect in vele gevallen over het hoofd gezien. Verwonderlijk toch, want uiteindelijk hangt er niet alleen onze gezondheid, maar ook die van onze gezinsleden ervan af. Het is dan ook af te raden bij nieuwbouw of renovatie materialen te gebruiken die, bij de kleinste vonk, onze woning binnen de kortste keren in lichterlaaie kunnen zetten of bij verhitting giftige gassen kunnen verspreiden. Maar wanneer weten we nu dat we met brandveilige materialen te doen hebben?

Brandveilige code

Om ons tegen het gebruik van gemakkelijk ontvlambare bouwmaterialen te beschermen, gaf de Europese regering een veiligheidscode aan alle brandbestendige materialen. De Europese overheid legt daarbij het verbod op om voortaan nog brandonveilige bouwmaterialen en producten te gebruiken. De brandveiligheid van zowel bouwmaterialen als producten, wordt weergegeven met een speciale code, die bestaat uit één letter en één cijfer. Zo kan de consument gemakkelijk nagaan welke materialen en producten het meest brandveilig zijn, en hoe het materiaal zal reageren mocht er uiteindelijk toch brand in onze woning uitbreken.

Wanneer brandveilig?

Wanneer zijn zowel bouwmaterialen als bouwproducten nu brandveilig? Volgens dezelfde Europese overheid zijn bouwmaterialen en producten brandveilig, als zowel brandreactie als brandweerstand zo hoog mogelijk scoren. De brandreactie van een materiaal heeft betrekking op het gedrag van dat materiaal wanneer het wordt blootgesteld aan opwarming of aan vlammen. Gaat het materiaal zélf ontbranden of gaat het smeulen? Komen er bij brand giftige dampen vrij? Wordt het materiaal uiteindelijk een gevaarlijk druipende brij, waar nog maar moeilijk aan te ontkomen is? Met kunststofmaterialen is extra voorzichtigheid geboden. Zo kunnen bijvoorbeeld plafondpanelen uit kunststof, giftige gassen ontwikkelen.

Brandweerstand

Dé vraag is ook hoe goed het materiaal of product weerstand kan bieden tegen overhitting of vlammen, en hoe het zijn oorspronkelijke taak weer kan vervullen. Blijven de materialen, ook na brand, hun draagkracht behouden? Problemen als gevolg van onvoldoende brandweerstand zijn bijvoorbeeld onbeschermde stalen, houten of betonnen liggers of kolommen die, bij een sterk verhoogde temperatuur, hun draagkracht kunnen verliezen.
De brandweerstand van een bouwelement is het vermogen om gedurende een bepaalde tijd aan de normen op het vlak van stabiliteit, vlamdichtheid en temperatuursisolatie te voldoen. Deze brandweerstand is vooral van belang bij scheidingswanden, ramen, deuren en plafonds. Voor binnenwanden zijn gipskarton, vezelplaat, silicaatplaat, multiplex en meubelpanelen geschikte materialen. Hardboard, multivezelcementplaat, multiplex van naaldhout, spaanplaat, zachtboard, wand-en plafondplaten uit polyurethaanschuim en panelen in pvc zijn hiervoor zeker niet bruikbaar.

Brandverspreiding van groot belang

Bij een beginnende brand, is de brandbaarheid van de materialen van groot belang. Als het interieur van onze woning als meubelen, vloerbekleding, behang en gordijnen snel vuur vatten, bemoeilijkt dat ongetwijfeld onze vluchtmogelijkheden. Deze brandbaarheid is niet alleen afhankelijk van het materiaal zelf, maar zeker ook van de ondergrond, bijvoorbeeld als ons behang bestaat uit papier en een schuimlaag. Het is deze schuimlaag die belet dat het behang zijn warmte afgeeft aan de muur, waardoor de vlammen razendsnel omhoog schieten. Behangpapier zonder schuimlaag, brandt veel moeilijker. De wandbekleding verliest hier zijn warmte aan het metselwerk, waardoor de vlammen zich veel trager zullen verspreiden.
De hoeveelheid rook die materialen ontwikkelen, is eveneens erg belangrijk. Een hardnekkige rookontwikkeling beperkt snel het zicht, en bemoeilijkt de evacuatie van de aanwezigen.

Tips voor brandveilige woning

• Steen en cellenbeton zijn onbrandbaar, en dus geschikt als materiaal voor dragende wanden. Cellenbeton, baksteen en gipsblokken zijn onbrandbaar en voldoende brandweerend voor de realisatie van niet- dragende scheidingswanden.
• Niet brandbare materialen als glas- of rotswol, kunnen tussen de wanden geplaatst worden. Zij zullen de brandweerbaarheid én de geluidsisolatie in onze woning sterk verhogen.
• Binnendeuren die toegang hebben tot mogelijke vluchtroutes, moeten een minimum brandwerendheid hebben van twintig minuten. Voor de andere binnendeuren is acht minuten voldoende.
• Gewoon glas zal bij brand snel springen. Ramen in een binnenwand kunnen voldoende brandwerend gemaakt worden door spiegeldraadglas aan te brengen. Dit spiegeldraadglas kan gemakkelijk met glaslatten in een houten kozijn bevestigd worden. Het gebruik van dubbelglas is hier eveneens aan te raden. Tussen de twee lagen glas zit lucht of gas, die de druk op de glasplaten beter verdeelt, waardoor dubbel glas ook veel sterker is.
• Rotswol, cellenglas, en cellenbeton doen het uitstekend op het vlak van de brandveiligheid, en zijn dan ook aan te raden als isolatiematerialen.
• Plantaardige isolatiematerialen als cellulose zijn erg brandbaar, en dus niet bruikbaar.