Het bouwen van een gipsblokkenwand

Vele mensen willen tegenwoordig een hoop klussen zelf uitvoeren. Het bouwen van een scheidingswand is daar een van. Hiervoor zijn verschillende mogelijkheden. Een veelgebruikte methode is de uitvoering met gipskartonplaten, maar ook de uitvoering met gipsblokken is erg populair. Maar welke technische eigenschappen heeft zo’n gipsblokkenwand en waar dient men op te letten tijdens de uitvoering?

Keuze type gipsblok

De meest gebruikte gipsblokken in de markt zijn de Isomur-gipsblokken. Deze zijn hoofdzakelijk verdeeld in vier verschillende typen.

Standaard gipsblokken

Deze blokken worden gebruikt wanneer er geen bijzondere of zware eisen aan de te plaatsen scheidingswand worden gesteld. Het standaardblok wordt ook Isomur genoemd. Deze blokken zijn verkrijgbaar in een dikte van 70 mm en 100 mm. De brandwerendheid voor deze blokken is 180 minuten. De geluidsisolatie (Rw) bedraagt voor het 70 mm blok 34 dB. Met het 100 mm blok wordt een geluidsisolatie (Rw) behaald van 39 dB.

Holle gipsblokken

Het toepassen van houten vloeren in de woningbouw is zeer gebruikelijk. Maar houten vloeren kunnen vaak geen zware belasting aan, waardoor het werken met een regulier gipsblok geen optie is. Hiervoor kunnen holle gipsblokken worden toegepast. Deze worden Isomur Hol genoemd. De gipsblokken hebben holle kamers, waardoor het gewicht van de blokken aanzienlijk afneemt. Een standaard gipsblok van 70 mm weegt zo’n 67 kg/m2, maar een hol gipsblok weegt 59 kg/m2. De Isomur Hol is er enkel in een dikte van 70 mm en heeft een brandwerendheid van 60 minuten. Daarnaast heeft hij een geluidsisolatie (Rw) van 30 dB.

Waterwerende gipsblokken

Deze groengekleurde gipsblokken worden voornamelijk gebruikt in vochtige ruimten, zoals de badkamer. Omdat in badkamers een relatief hogere luchtvochtigheid aanwezig is. De blokken zijn fabrieksmatig voorzien van een impregneermiddel, waardoor ze tijdens volledige onderdompeling maximaal 5 % vocht opnemen. Deze blokken worden voornamelijk gebruikt in vochtige bedrijfsruimten, aangezien particulier badkamers veelal goed geventileerd worden. Deze waterwerende gipsblokken worden ook Hydromur genoemd en zijn er in 70 mm of 100 mm dik. De blokken hebben een brandwerendheid van 180 minuten. De geluidsisolatie (Rw) bedraagt voor het 70 mm blok 34 dB. Met het 100 mm blok wordt een geluidsisolatie (Rw) behaald van 39 dB.

Zware gipsblokken

Zware (en roodgekleurde) gipsblokken hebben hun naam te danken aan de verhoogde dichtheid van de blokken. Hierdoor hebben de blokken een verhoogde weerstand tegen mechanische belasting. Deze blokken worden ook Isomur Zwaar genoemd en zijn er enkel in een dikte van 70 mm. Door de verhoogde dichtheid hebben deze blokken ook een verhoogde geluidsisolatie. De geluidsisolatie (Rw) bedraagt 37 dB. De brandwerendheid van deze blokken is 180 minuten.

Toebehoren

Voor het bouwen van een gipsblokkenwand kan men gebruik maken van verschillende toebehoren. Deze zijn niet altijd nodig, maar de ervaring leert dat het bouwen van een gipsblokkenwand hierdoor wordt vereenvoudigd.

Lijm

Om de blokken goed te kunnen stapelen en een stevige wand te bouwen, heeft men lijm nodig. In combinatie met de Isomur-blokken (ongeacht welk type), kan de daarbij behorende lijm worden gebruikt. Deze lijm heet Isocolle. Maar er zijn natuurlijk meerdere lijmsoorten om blokken mee te lijmen zoals Calfix of een lijm van fabrikant Orth. Het is echter altijd aan te raden om een systeem te hanteren.

Akoestische ontkoppelingsstroken

Wanneer men een aansluiting op een andere muur tegenkomt, is het verstandig om het akoestisch te ontkoppelen. Dit wordt gedaan zodat contactgeluid wordt vermeden. Contactgeluid is het geluid dat door een constructie wordt geproduceerd. Dit doet zich bijvoorbeeld voor wanneer iemand bijvoorbeeld op de ene kant aan de wand (in de ene ruimte) klopt en het hoorbaar is aan de andere kant van de wand (in de andere ruimte). Aansluitende bouwdelen kunnen namelijk zorgen voor geluidsoverdracht. Door deze aansluiting te ontkoppelen (middels deze stroken), kan geluid niet of nauwelijks door de verschillende bouwdelen worden overgebracht naar andere ruimten.

U profielen

Gipsblokken zijn over het algemeen gevoelig voor langdurige blootstelling aan vocht. Denk bijvoorbeeld aan optrekkend vocht, waarbij de blokken geen tijd krijgen om te drogen. Een U-profiel tussen de vloer en de te bouwen wand, zorgt ervoor dat vocht niet in de blokken kan trekken. Een U-profiel van PVC kan worden gebruikt op een afgewerkte vloer. Wanneer de ondergrond een betonvloer is, is het verstandiger gebruik te maken van een polyethyleen folie. Als er geen risico op vochtproblemen zijn, kunnen de blokken uiteraard direct op de afgewerkte vloer worden geplaatst. Daarnaast kunnen deze profielen ook ter plaatse van de wand- en/of plafondaansluiting worden gebruikt (indien gewenst ook in combinatie met akoestische ontkoppelingsstroken).

Papierstrook

Een papierstrook wordt niet alleen gebruikt bij het voegen van gipskartonplaten, maar kan ook worden toegepast ten behoeve van de naden een gipsblokkenwand (bijvoorbeeld ter plaatse van een plafondaansluiting). Dit verkleint de kans op scheurvorming.

Gipslateien

Gipslateien worden in het wandoppervlak opgenomen boven kozijnen. Het doel van een gipslatei is om belastingen boven wandopeningen over te brengen naast de wandopening. Het is dus belangrijk om een latei toe te passen welke breder is dan het toe te passen kozijn.

Verwerking

Het plaatsen van een gipsblokkenwand vereist wat voorbereidingen en paswerk. Maar als de goede volgorde wordt aangehouden, is het bouwen van een scheidingswand met gipsblokken geen hogere wiskunde.

Controleren aansluitende bouwdelen.

Wanneer men wil beginnen met het bouwen van een gipsblokkenwand, is het verstandig om de aansluitende bestaande wanden te controleren op vlakheid. Wanneer dit niet het geval is, is het raadzaam deze wanddelen vlak te maken, zodat straks een goed aansluiting ontstaat tussen de bestaande wand en de nieuw te bouwen gipsblokkenwand.

Het plaatsen van het U-profiel

Ervan uitgaande dat men werkt op een afgewerkte vloer, kan het U-profiel van PVC worden geplaatst. De profielen worden mechanisch bevestigd aan de ondergrond middels slag- of schroefpluggen. Dit is natuurlijk afhankelijk van de ondergrond waarop gewerkt moet worden. Een schroefplug wordt voornamelijk gebruikt bij een houten ondergrond en een slagplug voornamelijk bij een steenachtige ondergrond.

Aanmaken lijm

De lijm aanmaken conform verwerkingsvoorschriften van de desbetreffende fabrikant.

Het plaatsen van de blokken

Het is verstandig om bij de wandaansluiting te beginnen en (indien gewenst) de akoestische ontkoppelingsstrook alvast tegen de wand te plaatsen. Wanneer een U-profiel van PVC wordt toegepast worden de gipsblokken aan de onderkant niet voorzien van lijm. Wanneer direct op de afgewerkte vloer wordt gewerkt, dienen de blokken wel aan de onderzijde te worden voorzien. In beide gevallen moeten de zijkanten van de blokken ook te worden voorzien van lijm. Het eerste blok wordt met de zijkant strak tegen de akoestische stroken aangezet, waarbij de stroken door het gipsblok enigszins worden ingedrukt.
Ter plaatse van kozijnen een sparing creëren, welke kleiner is dan het kozijn zelf. Wanneer de wand is geplaatst, dienen deze stukken te worden uitgezaagd en kan het kozijn geplaatst worden. Dit geldt ook voor de lateien.

De eerste rij blokken kunnen vervolgens op dezelfde manier worden geplaatst en verlijmd. Na het plaatsen van een volgend blok, dient de rij te worden aantikt met een rubberen hamer. Hierdoor worden de blokken stevig aangedrukt. De lijm zal enigszins uitpuilen op het wandoppervlak Wanneer de eerste rij bij de andere wandaansluiting komt, dient veelal een passtuk te worden gemaakt. Dit kan door de een gipsblok om maat te zagen en deze in te passen in de overgebleven ruimte.

Wanneer de eerste rij staat, kan men met de tweede rij aanvangen. Hier hoeft geen droogtijd tussen te zitten. Het is verstandig om aan dezelfde kant te beginnen als bij de eerste rij. De gipsblokken dienen in verband verwerkt te worden. Het eerste blok dat geplaatst moet worden, dient dus door midden te worden gezaagd. Hiervan gebruikt men een half blok om de tweede rij te beginnen. Vervolgens kan de tweede rij worden uitgevoerd zoals de eerste rij.

Wanneer de tweede rij is verlijmd, dient de wand op vlakheid te worden gecontroleerd. Hiervoor kan men het best een lange rei gebruiken. Ook kan het overtollige lijm met deze rei worden gebruikt om deze twee reien uit te vlakken. Als de eerste twee rijen vlak zijn gesteld, is het zeer aannemelijk dat de rest van de op te bouwen wand ook vlak zal zijn. Echter is het wel verstandig om de vlakheid tussentijds te controleren en direct de overtollige lijm te gebruiken om uit te vlakken.

Plafondaansluiting

Het is de bedoeling dat er een kleine naad ontstaat ter plaatse van de plafondaansluiting. Dit kan betekenen dat er voor de laatste laag passtukken gemaakt moet worden, zodat de juiste hoogte behaald kan worden. De blokken dienen hier dan ook aan de bovenkant te worden voorzien van lijm. Het is belangrijk dat de blokken niet strak tegen het plafond worden gemonteerd, maar ongeveer zo'n 3 tot 4 centimeter worden vrijgehouden. Eventuele spanning in de plafond kan niet worden opgevangen bij een strakke plafondaansluiting. De naad die ontstaat tussen het plafond en de gipsblokkenwand kan met PUR worden gedicht. Na het verharden van de PUR, kan het overtollige materiaal worden weggesneden. De naad wordt vervolgens voorzien van een papierstrook en kan worden normaliter gladgestreken met de lijm.

Oppervlakte

Wanneer de lijm van de wand droog is (en de overtollige lijm is verwijderd), kunnen de voegen van de wand worden overgetrokken met de lijm. Hierdoor ontstaat een vlak en glad eindresultaat. Wanneer de wand voorzien moet worden van tegelwerk, mogen de voegen niet worden overgetrokken met de lijm.

Maximale hoogten van een gipsblokken wand

Gipsblokkenwanden kunnen tot een beperkte hoogte worden opgebouwd. Afhankelijk van de te bouwen hoogte en lengte van de wand, kan het voorkomen dat er verstijvingen in de wand moeten worden aangebracht. Dit is per bloktype en blokdikte verschillend. Hiervoor kan men advies inwinnen bij de desbetreffende blokken- en lijmfabrikant.