Eenvoudige houtverbindingen voor klussers

De tijd dat een klusser de techniek moest beheersen om op allerlei traditionele manieren houten onderdelen met elkaar te verbinden is nog niet zo lang geleden. Maar helaas beheerste niet iedereen de techniek om bijvoorbeeld een zwaluwstaartverbinding of pen en gat verbinding te kunnen maken. Hoewel dat soort verbindingen nog steeds voorkomt zijn er tegenwoordig veel eenvoudige alternatieven binnen het bereik van vele klussers. Vooral de verschillende soorten lijm die verkrijgbaar zijn maken het mogelijk om eenvoudige houtverbindingen toe te passen waardoor de zwaluwstraat als verbinding nauwelijks meer voorkomt.

Zwaluwstaartverbinding al eeuwenlang een traditionele houtverbinding

De sterkte van de constructie is bij traditionele verbindingen vooral afhankelijk van de manier waarop de houten onderdelen, die meestal op een of andere manier in elkaar passen, zijn bewerkt. Ondeskundig of slordig werk levert zwakke verbindingen op met gevolg dat de hele constructie van het werkstuk onbetrouwbaar is. Daarentegen zijn goed sluitende verbindingen vaak al eeuwenlang sterk gebleken zoals bijvoorbeeld zwaluwstaartverbindingen van boekenkisten. Verweerde lijm kan daarbij eigenlijk geen kwaad.

Lijm en metalen of kunststof hulpmiddelen als alternatief

Tegenwoordig zijn veel houtverbindingen juist afhankelijk van een goede lijmlaag en zijn er diverse speciale lijmsoorten verkrijgbaar die bij veel constructies zorgen voor sterke verbindingen. Legio is ook het aantal nieuwe ingenieus bedachte verbindingen van metaal of kunststof die vooral worden toegepast in de prefab meubelindustrie. Het tijdrovend vervaardigen van traditionele houtverbindingen is daardoor meer een klus voor de liefhebber geworden. Het vakmanschap blijft daardoor toch wel bestaan en wordt ook nog steeds doorgegeven wat zeker ook noodzakelijk is voor reparatie van oude meubelen en dergelijke.

Spijkers: eenvoudige verbinding voor klussers

Maar de eenvoudigste houtverbinding is altijd nog die met behulp van spijkers. Maar lang niet alle houtonderdelen zijn geschikt om door middel van spijkers bijeen gehouden te worden. Een verbinding met spijkers is snel te maken maar kan niet veel trekkracht verdragen. Ook kunnen sommige houtsoorten makkelijk splijten bij het verwerken van spijkers. Om dat tegen te gaan kunnen de spijkers beter zigzag op de houtnerf worden verwerkt. Een timmermanstrucje is om eerst een klein putje te maken met de spijkerkop en dan pas de punt van de spijker in het hout te drijven. Overigens wordt over spijkers gesproken als draadnagels worden bedoeld. Een spijker was vroeger een vierkant en taps toelopend stukje smeedwerk maar tegenwoordig worden spijkers volautomatisch uit draad vervaardigd.

Schroeven

Een sterkere verbinding dan met spijkers is die met schroeven. Schroeven zijn er in diverse modellen bijvoorbeeld met een bolvormige kop en met een platte kop en ook in diverse maten. Door schroeven te gebruiken in plaats van spijkers is er ook minder risico op splijten van het hout. Zeker is dat het geval als eerst met een dun boortje wordt voorgeboord.

Metalen hulpstukken

Naast spijkers en schroeven bestaan er allerlei modellen metalen hulpstukken zoals hoekankers en raveeldragers die vooral gebruikt worden op plekken waar ze niet in het zicht komen. Een klusser zal daar gauw naar grijpen in plaats van tijdrovende ingewikkelde verbindingen zelf te maken.

Hoekankers

Hoekankers worden gebruikt om bijvoorbeeld balken aan elkaar te verbinden. Hoekankers bestaan uit stroken plaatstaal in een hoekuitvoering die voorzien zijn van gaten om vastgespijkerd of geschroefd te kunnen worden.

Raveeldragers

Een raveeldrager dient om een balk met de kopse kant tegen een andere balk te bevestigen en bestaat eveneens uit stroken plaatstaal met meerdere bevestigingsvlakken.

Lijmsoorten

Maar het wordt de klusser tegenwoordig vooral makkelijker gemaakt om hout en andere materialen met elkaar te verbinden door de ontwikkeling van nieuwe lijmsoorten. Veel moderne lijmen zijn sterker dan het hout dat door de lijm verbonden wordt.

PVA-lijm

PVA-lijm is een (overigens al lang bestaande) witte houtlijm die transparant opdroogt. Naast hout kan er echter ook papier en karton en dergelijke mee worden verlijmd. De afkorting PVA staat voor PolyVinylAcetaat. De lijm is leverbaar in drie soorten namelijk de gewone houtlijm, een snel uithardende soort en een waterbestendige.

Pu-lijm

Pu-lijm is zeer geschikt voor het zwaardere werk. De lijm kan worden gebruikt voor het lijmen van hout op beton, kunststof, metaal en steen. Pu staat voor Polyurethaan. Deze watervaste lijm is ideaal voor gebruik bij grote constructies zowel binnen als buiten.

Tweecomponentenlijm

Waar de hoogste eisen gesteld worden is de tweecomponentenlijm een zeer geschikte lijmsoort. Deze resor-cinollijm is kookvast, zeewatervast en bestand tegen zeer hoge belasting.

Contactlijm

Contactlijm bestaat er in diverse soorten en er kunnen meerdere materialen mee worden verlijmd zoals bijvoorbeeld formica, hout, kurk, leer en plastic. Tegenwoordig bestaan er nieuwe soorten contactlijm waarmee heel makkelijk plinten, regelwerk en schrootjes op allerlei soorten ondergrond kunnen worden vastgezet.

Klussen zonder traditionele houtverbindingen

Door al deze soorten lijm kunnen op een makkelijke manier verbindingen worden gemaakt. Daardoor is het kluswerk ook weggelegd voor degenen die niet de techniek beheersen om traditionele houtverbindingen te kunnen maken.

Lees verder

• Zwaluwstaart en verbinding met pen en gat