Houtkachel of open haard als bijverwarming

Wat komt er kijken bij het gebruik van een houtkachel of open haard als bijverwarming? Een houtkachel of open haard is gezellig, maar bedenk dat het wel werk met zich meebrengt en dat het voor overlast kan zorgen. Ook is veiligheid een belangrijk aspect.

De magie van het vuur

In verhouding is het maar sinds kort dat de mens niet meer om het vuur zit om zich te warmen of om op te koken.Ouderen onder ons zullen zich zeker herinneren hoe vader ’s ochtends de kachel aanmaakte en hoe koud het was als ze uit bed kwamen.

Comfort

Nederland kwam in aanraking met het weldadige wonder van het aardgas ergens rond de jaren 20-30 van de vorige eeuw. Vóór die tijd hadden we nauwelijks kachels die de hele nacht door konden blijven branden. In veel andere landen van west europa was dat zelfs nog later.

Ik heb ooit een cottage gehad in Ierland, gebouwd in 1942. De keuken was de centrale ruimte in het huisje en bestond uit.... een open haard! Die stookplaats was zowel verwarming als kookgelegenheid! Tegenwoordig hebben velen centrale verwarming, of toch op zijn minst een kachel, die op gas of olie, 24 uur per dag onze huizen kunnen verwarmen.

Gelukkig hebben we tegenwoordig efficiënte, comfortabele en schone methoden om ons te verwarmen, maar ons oerinstict om vuurtjes te stoken zoals de mens dat duizenden jaren heeft gedaan, blijft knagen. Vandaar dat vandaag de dag het staren naar een vuur nog steeds kan wedijveren met de televisie, en een open haard of houtkachel een toegevoegde (verkoop)waarde geeft aan een huis.

De houtkachel verwarmt 3 keer

Wat we niet meer gewend zijn, is het werk dat het met zich meebrengt, en daar verkijken mensen zich dus wel eens op, met als gevolg dat die open haard meestal uit blijft. Zelf heb ik een houtkachel in mijn vakantiehuisje, als enige verwarming, maar dat heeft wel als gevolg dat ik in de zomer veel van mijn weekenden bezig ben met hout voor de winter. Men zegt wel dat hout stoken je drie keer verwarmt: Bij het zagen, bij het kloven en bij het stoken!

Ik gebruik allerlei soorten hout om mijn huisje in de winter warm te houden; sloophout, oude pallets, snoeihout etc. Kortom al het onbehandelde hout waar ik aan kan komen zonder er voor te hoeven betalen. Al het hout wordt op lengte gezaagd, en indien nodig gekloofd. Boom- en snoeihout moet minstens anderhalf jaar drogen, dus je kunt je voorstellen dat er aardig wat opslagcapaciteit nodig is in de vorm van droogschuren. Ik heb een voorraad van ongeveer 36 kuub hout, en dat voor de verwarming van een huisje van 50m2!

Financiële overwegingen

Nu de financiële crisis een feit is, en de olie- en gasprijs de pan uit rijst, wordt verwarmen op hout ook om financiële redenen interessant, zeker als je een hoogrendementskachel of CV-ketel op houtpellets overweegt. Houtpellets zijn kleine staafjes geperste houtvezels, die zeer schoon en effectief zijn. Er zijn speciale kachels en cv-haarden om deze pellets in te stoken.Dit soort kachels heeft een rendement van meer dan 80%. Een houtkachel heeft een rendement van tussen de 40 en 80%, al naar gelang hoe geavanceerd hij is, en de open haard haalt hooguit 20%. Die is dus meer voor de gezelligheid dan voor de warmte.

Rendement en gezelligheid zijn dus omgekeerd evenredig.

Wil je een houtkachel aanschaffen als bijverwarming, houd dan onder meer rekening met de volgende punten:

Een houtkachel presteert het beste als hij op volle capaciteit kan branden. De capaciteit (in Kw) moet dus geschikt zijn voor de ruimte die u wilt verwarmen. Bereken eerst hoeveel capaciteit u nodig heeft.

*) Kachels met een hoger vermogen dan 11 zijn alleen voor industrieële doeleinden geschikt.

• De kachel moet aangesloten worden op een geschikt rookkanaal. Een bestaand rookkanaal kan vaak aangepast worden om er een houtkachel op aan te sluiten. Laat u voorlichten door een expert. Bij continu gebruik tijdens de winter moet het rookkanaal 2 maal per jaar geveegd worden.
• Brandstof voor de kachel (hout, briketten of voor een pelletkachel, pellets) moet ergens opgeslagen worden. Hiervoor heeft u ruimte nodig. In het algemeen geldt dat hoe groter de hoeveelheid die u aanschaft, des te goedkoper de brandstof. Onderschat de ruimte die u nodig heeft niet! Als u zelf vers hout verwerkt tot brandhout heeft u ongeveer 3x zoveel opslagcapaciteit nodig omdat vers hout gemiddeld 2 jaar moet drogen. (in de wind, onder een afdak)
• Rook kan overlast veroorzaken, vooral in de stad waar mensen dicht op elkaar wonen. Stoken bij windstil weer en/of mist is niet aan te raden. (Ook omdat de schoorsteen dan slecht trekt).
• Kachels worden heel erg heet! Hou daar rekening mee als u kinderen heeft.
• Als u een houtkachel installeert in dezelfde ruimte als waar de thermostaat van uw cv zich bevindt, bedenk dan dat de cv niet aanslaat als die ene ruimte door uw houtkachel verwarmd wordt.Gevolg is dat de rest van uw huis koud kan blijven