Verven: Alles over schilderen en verf

Sta je voor een verfklus? Dan ontkom je niet aan een goede voorbereiding. Of je nu de hele kamer vernieuwt, een saai muurtje wilt laten opvallen, een oud kozijn opknapt of het plafond moet witten. Welke kleur verf is geschikt, welke materialen zijn nodig, welke soorten verf bestaan er, en hoe ga je eigenlijk te werk? Na wat investeringen qua tijd en geld mag het verbluffende resultaat er zijn: Inspirerende kleuren, een opfrisbeurt, een sfeervolle woonomgeving. Ga je al overstag?

Je kamer veranderen met verf

Hoe verbreed je een kamer? Maak het plafond en de vloer donkerder dan de muren. Wees er wel op bedacht dat de kamer dan tevens lager lijkt. Wil je dat niet, houd dan alles licht. Heb je een lange, diepe kamer? Maak deze 'ondieper' door de achterwand in een donkere verf te zetten. Zo komt die muur op je af, precies wat je wilt. Sowieso oogt een kamer spannender als je een of enkele muren, liefst kleine muren, in een donkere of felle tint verft.
En wat doen patronen? Verticale strepen op de muur maken de muur langer, waardoor de ruimte hoger oogt. Dit effect wordt nog eens sterker als je de strepen breed aanbrengt. Horizontale strepen doen het omgekeerde: De wand lijkt breder, waardoor de kamer minder hoog lijkt. Een goed idee dus voor een veel te hoog plafond waar je vanaf wilt. Plaats je de horizontale belijning op een achterwand, dan doet de ruimte minder diep aan. Grote patronen op de muur trekken de aandacht en maken een kamer kleiner en korter, kleine patroontjes daarentegen maken de kamer breder en groter, mits er een lichte tint is gebruikt.
Voor het effect van kleuren zie: Kleuren spreken een taal

Welke kleur verf?

Voor muren en plafonds zijn lichte en zachte tinten het meest geschikt. Accentkleuren kun je voor kozijnen gebruiken, of ook deuren. Het contrast dat ontstaat verdiept de donkere tinten en doet de lichte kleuren stralen. Wil je met kleuren niet in de fout gaan, kies dan kleuren uit een kleurenpalet met een thema, bijvoorbeeld van Histor of Flexa. Zo'n palet is een speciaal samengestelde en bij elkaar passende combinatie van kleuren, zorgvuldig opgebouwd van licht naar donker. Ook geschikt om mee te werken als je een bepaalde sfeer wilt bereiken. Twijfel je teveel, neem dan kleurstalen mee naar huis. Thuis kan een kleur heel anders overkomen, dit afhankelijk van lichtinval, type huis en de diepte in een ruimte. Bekijk de kleuren vooral op verschillende tijdstippen van de dag. Behalve de kleur kies je ook of je liever mat of glanzend wilt. Mat absorbeert, glans reflecteert. Gebruik je beide nuances, dan versterk je het effect. Heb je een erg gewaagde tint op het oog en durf je niet goed? Verf dan eerst iets kleins, bijvoorbeeld een plankje, om te zien hoe de kleur in jouw kamer uitpakt.

Soorten verf

Hoogglans is mooi glanzend en duurzaam. Vooral een blikvanger voor de buitenkant van je huis, maar ook fraai voor bijvoorbeeld de kozijnen binnenshuis. Voor muren is de verf ongeschikt. Zijdeglans is krasvast en handig in het gebruik, zo smeert het vloeiend uit. Minder leuk is dat de verf oneffenheden benadrukt, zodat je eerst veel voorbereidingen hebt. Een matte verf dekt goed, maar is voor buiten niet geschikt. Wil je wat uniekers? Met metallic muurverf bereik je een flonkerend effect. In de verf zitten namelijk deeltjes die het licht reflecteren. Heb je een metalen ondergrond, dan is er metaalverf. Deze dekt beter dan gewone verf, is roestwerend en slijtvast. De matte schoolbordverf is een andere hit. Inmiddels in diverse kleuren te verkrijgen, zowel geschikt voor hout als voor muren. Een 'moderne' variant is de magneetverf, die na aanbrenging magneetjes vasthoudt. Schilder je er schoolbordverf overheen, dan kun je er ook nog eens op tekenen. Radiatorlak is geschikt voor je cv, het is kleurecht, hittebestendig en droogt snel. Structuurverf is net als gewone muurverf, maar dan gekorreld. Hierdoor krijgt de muur een grove of fijne structuur. Net als muurverf kun je structuurverf in de winkel laten mengen tot de kleur die je wilt.

Hoe hanteer je een kwast of roller?

Verfrollers en kwasten zijn in talloze breedtes verkrijgbaar. Kies altijd voor kwaliteit en koop kwasten niet te klein. Hanteer voor deuren een kwast van ongeveer vijf centimeter breed, kozijnen circa drie centimeter en voor de onvermijdelijke smalle randjes een kwast van anderhalve centimeter. Koop je een verfroller, neem dan ook een verfbak en een verdeelrooster. De roller doop je tot circa de halve diameter in de verf, en verdeel je op het rooster over de roller. Op een groot vlak zet je de verf eerst horizontaal op, en verdeelt deze daarna met verticale, overlappende bewegingen. Een kwast doop je in de verf tot ongeveer een derde van de haarlengte en strijkt deze niet af. Draai de kwast zodat de verf niet kan druipen. Bij het schilderen houd je de kwast als een pen vast, en drukt de verf soepeltjes in het oppervlak. Gaat het om een klein oppervlak dan verdeel je de verf met op- en neergaande bewegingen van onder naar boven.

Schilderen, de basis

Om geen spetters op de verkeerde plekken te krijgen is het een must om het te verven gedeelte af te tapen met zgn. schilderstape. De verfranden worden hiermee mooi recht. Grondverf is een onderlaag die je gebruikt als je een al geschilderde muur in een andere kleur wilt verven. Het zorgt ervoor dat de volgende verflaag goed hecht, bovendien sluit het goed af. Als de verfklus klaar is kun je het beste de tape direct verwijderen, dus niet wachten tot de verf droog is. Dit omdat onder invloed van zonlicht de lijmlaag van de tape uithardt waardoor de tape haast niet los te krijgen is. De schilderstape kan ook nog dienen om de schilderskwast gemakkelijk te reinigen. Plak de tape tot circa twaalf millimeter op de haren van de kwast, dus uitgaand van de steel. Ook weer eerst de tape verwijderen voordat je de kwast schoonmaakt. En het verfblik? Zet het in een emmer om omstoten te voorkomen. Heb je bij het schilderen een ladder nodig, neem dan zowel het verfblik als de andere benodigdheden in de emmer mee naar boven en hang deze aan een haak aan een sport. Zo heb je beide handen vrij. Last but not least: Zet een raam open en verf niet bij temperaturen boven de 25 graden.

Een muur verven

Gaat het om het verven van een muur, dek dan de vloer af met afdekfolie en zorg ervoor dat de wand stofvrij en vetvrij is. Zitten er gaatjes in de muur, vul deze dan eerst met plamuur. Doe dit ook als de muur bestaat uit gipsplaten: Hier met plamuur de naden opvullen en evt. nadenband aanbrengen. Een behandeling met voorstrijk voor latex of structuurverf is nuttig als de ondergrond zuigend is. Voor een schilferende en poederende ondergrond bestaat er zgn. fixeermiddel. Hiermee kun je de muur voorbehandelen. Zijn er lastige naden of kieren in de hoeken of langs platen, dan kun je deze dichtkitten met acyrlaatkit. En pas op met houten kozijnen en ander houtwerk, ook hier weer de schilderstape gebruiken zodat een beetje knoeien geen probleem is. En dan? Begin - met kwast of blokwitter - met de randen van de muur en de aansluiting naar het plafond toe. Als de randen klaar zijn ga je over op de verfroller: Gebruik daarbij een verfrooster zodat de verf gelijkmatig op de roller wordt verdeeld. Probeer nat-in-nat te verven, dus ga niet haastig te werk.

Verven over behang

Verven over behang schrikt wat af, maar met de juiste maatregelen moet het goed gaan. Het belangrijkst is dat het behang goed vastzit. Heeft het behang een waterafstotende toplaag zoals vinylbehang, dan kun je er gerust overheen verven omdat de lijm dan niet wordt aangetast. Gaat het om oud behang, meerdere lagen behang of loszittend behang, dan kun je beter het zekere voor het onzekere nemen en het los weken. Daarna het oppervlak heel licht ontvetten, bijv. door water met terpentine te mengen. Kies een licht type muurverf, bijvoorbeeld latex. En bereid je voor op meerdere lagen schilderen om het goed dekkend te krijgen.

Kozijnen verven

Zit er nog oude verf op de kozijnen verwijder dan eerst alles wat los zit. Ontvet dan het kozijn met een speciaal ontvettingsmiddel. Daarna het kozijn schuren en vrij maken van stof. Met plamuur kun je vervolgens gaatjes en dergelijke herstellen. Zijn er rotte plekken dan kun je deze met houtrotvuller herstellen. Gaat het om blank hout dan is er thinner om deze te ontvetten. Ook bij kozijnen geldt: Plak het raam en de kanten af met tape. Gaat het om nog ongeschilderd hout, dan breng je eerst grondverf aan. Daarbij de verf goed rond roeren, de kwast in de verf dopen en deze afstrijken aan de rand van het blik. Is de grondverf gedroogd, schuur dan goed en maak het kozijn stofvrij.

Is het een buitenkozijn, breng dan een tweede laag grondverf aan. Altijd de grondverf opzetten in de richting van de houtnerf, in lange halen strijken en de verf goed verdelen. Dit om de laagdikte zo egaal mogelijk te houden. Zitten er rotte plekken in je buitenkozijn, verwijder deze dan volledig. Repareer gaten met een twee componenten houtvulmiddel. Laat de aangebrachte grondverf goed drogen. Kleine oneffenheden kun je naderhand vullen met lakplamuur en deze nogmaals gronden. Is het grondverf-schilderwerk klaar, breng dan voor een buitenkozijn twee lagen lakverf aan. Steeds in dunne lagen verven en goed laten drogen. Schuren doe je na elke laag, met fijn schuurpapier.

Plafond witten

Een plafond schilder je in een keer door. Stop dus niet om op een andere dag verder te gaan. Werk altijd bij daglicht, verwijder meubels of dek deze met afdekfolie of lakens af, en zet een pet op! Ook voor het plafond geldt dat het voor de verfbeurt eerst droog, stof- en vetvrij wordt gemaakt. Hiervoor zijn speciale ontvetters te koop. Scheurtjes en gaten repareer je met plamuur. Randen kun je het best weer aftapen. In oude huizen kan het zijn dat het plafond met witkalk werd geverfd. Omdat je niet wilt dat de nieuwe verf afbladdert voer je in dat geval een test uit: Wrijf met een natte doek over het plafond, geeft het af, dan zit er kalk op. Was het plafond dan eerst volledig en breng na het drogen een fixeermiddel aan. Zo wordt de nog overgebleven witkalk op de ondergrond vastgelijmd.

Roet en vocht in het plafond behandel je eerst voor door een isolerende verf aan te brengen. Is het plafond wat korrelig, neem dan een fixeermiddel. Voorstrijk is ten slotte een goed idee als de ondergrond 'zuigt'. Geschikte verf voor een plafond is latex, maar daar moet je niet te zuinig mee zijn. Werk dus via het nat-in-nat principe. Je weet dat je te weinig verf hebt gebruikt als je strepen en vlekken ziet. Hoe begin je? Door de verf goed over de vachtroller met telescoopsteel (!) te verdelen, zonder dat er verf aan de zijkant zit. Want je wilt niet dat de muren ook een beurt krijgen! Begin bij de plafondranden en werk eerst over de volle breedte. Laat de banen elkaar iets overlappen. Pauzeer niet. Rol uiteindelijk af in de richting van de lichtinval en dwars over de al aangebrachte banen. Met een kleine kwast kun je de randen bijwerken.

Verf bewaren

Verf is twee jaar houdbaar, mits je deze in de juiste omstandigheden bewaart. De verpakking moet goed gesloten zijn, en de verf moet droog bewaard worden, bij een temperatuur tussen 10 en 25 graden. Vrieskou is ongeschikt omdat het water in de verf dan kan bevriezen. Heb je een halfleeg blik, giet het dan over in een kleiner blik om indrogen tegen te gaan. Houd het blik verf op zijn kop voordat je het gewoon rechtop weer wegzet. Dit om velvorming en luchtgaatjes te voorkomen. Vind je na verloop van tijd een laagje water op de verf, dan is dat geen bezwaar, mits de verf niet raar ruikt en nog gewoon doorgeroerd kan worden. De verfroller en kwast bewaar je het best in een gesloten plastic zak, zodat ze nog weken goed blijven. Heb je verf gemorst? Verf op waterbasis verwijder je met groene zeep, voor gemorste verf op oliebasis neem je terpentine.

“A painted surface is a real, living form.” ~ Kazimir Malevich

Lees verder

• Gordijnen en raambekleding ontrafeld
• Behangen: Trends, soorten & werkwijze
• Tapijt, eigentijdse weelde