Lage temperatuur verwarming (LTV)

We verwarmen allemaal onze woningen in Nederland, vaak gebeurt dit door middel van een CV ketel en radiotoren. Maar er zijn veel alternatieven om een woning te verwarmen, en die het leefcomfort aanzienlijk verbeteren in uw woning. Hier leest u alles over lage temperatuur verwarming, de meest comfortabele en energie zuinige manier van verwarmen.

Verwarming

Bij een gebouw kan geen verwarming ontbreken. In Nederland kan de s`winters wel tot -20°C, worden en dan is het wel aangenaam om verwarming in huis te hebben. We kennen diverse manieren om een gebouw te verwarmen. Zo gebruiken we traditioneel gewijs in een woning als verwarmingslichaam een radiator die verwarmd wordt door een standaard CV ketel (HR 107).
Dertig jaar geleden waren de meeste woningen nog niet geïsoleerd. Minder dan 1 op de 3 woningen had toen dubbel glas en maar 20 procent dakisolatie en spouwmuurisolatie. Door de sterk verbeterde isolatie van woningen gebruiken huishoudens minder gas. Gemiddeld verbruikt een woning per jaar nu tussen de 1000 en 1400m³ gas.

Lage temperatuur verwarming

Lage temperatuur verwarming ofwel LTV houdt in dat de aanvoertemperatuur tussen de 50°C en maximaal 55°C ligt. Dit zorgt er voor dat er een retourstemperatuur ontstaat van gemiddeld 40°C. In de installatiepraktijk wordt ook wel onderscheid gemaakt in hoge temperatuur, midden temperatuur, lage temperatuur en zeer lage temperatuur verwarmingssystemen. De aanvoerwatertemperaturen zijn dan respectievelijk maximaal 90, 70, 55 en 35°C. Maar hier ga ik verder niet op uitgebreid op in.
Bij lage temperatuur verwarming worden vaak grote verwarmingslichamen toegepast zoals vloer- of wandverwarming om zo de ruimten te verwarmen, maar het is ook mogelijk om LT-radiatoren, LT-convectoren of LT-luchtverwarming toe te passen. Een gebouw verwarmen met lage temperatuur verwarming is zeer succesvol en tevens een zeer aantrekkelijk alternatief op de standaard hoge temperatuur verwarming die vandaag de dag nog steeds veel wordt toegepast. In landen als Zweden, Denemarken en Zwitserland is het verplicht om bij nieuwbouw lage temperatuur verwarming toe te passen.

Ideale verwarming houdt in dat de temperatuur aan de vloer hoger is dan bij het plafond. De temperatuurverschillen nabij vloer en plafond mogen niet te groot zijn omdat dat als onaangenaam wordt ervaren: de temperatuurgradiënt mag in de comfort-zone niet meer bedragen dan 3,5 °C. Wanneer de temperatuurgradiënt boven de 3,5°C komt wordt die als oncomfortabel ervaren.

Vloerverwarming komt dan ook het dichtst bij de ideale vloerverwarming temperatuurgradiënt. Hierbij is de temperatuur op de vloer ook hoger dan bij het plafond. Wanneer je lage temperatuur verwarming met vloerverwarming toepast zul je het meest comfortabele klimaat creëren.

Waarom lage temperatuur verwarming

Lage temperatuur verwarming kent een aantal grote voordelen, en zou daarom als het kan altijd toegepast moeten worden.
HR-ketels leveren in combinatie met lage temperatuur verwarming een hoger rendement, er treedt minder warmteverlies op en de inzet van duurzame energiebronnen als zonne-energie en aardwarmte komt binnen bereik bij het toepassen van lage temperatuur verwarming. Om de energiebesparende toepassing van warmtepompen mogelijk te maken is lage temperatuur verwarming zelfs een voorwaarde.

Voor de eigenaar levert lage temperatuur verwarming naast een lager energieverbruik een beter binnenluchtkwaliteit op. De toepassing van lage temperatuur verwarming heeft een gunstige invloed op aantal aspecten weer die samenhangen met het binnenklimaat en de beleving van comfort. Deze aspecten zijn:

• warmtestraling
• temperatuurverdeling
• koudebrug bij ramen
• minder tot geen huisstofmijt
• minder zwevende stofdeeltjes
• veiligheid
• kans op oververhitting
• geen luchtsnelheden

Toelichting van de hierboven genoemde voordelen:

Warmtestraling

Een ruimte wordt verwarmd door straling- of luchttemperatuur. Lage temperatuur verwarming wordt veel toegepast in combinatie met vloer- of wandverwarming. Deze vorm van verwarminglichaam verwarmt de ruimte door straling. Dit wordt al aangenaam ervaren. Juist door de straling zal er zelden tot geen luchtsnelheden ontstaan.

Temperatuurverdeling

Met lage temperatuur verwarming zijn grote verwarmingslichamen nodig zoals de vloer of wand. Doordat deze grote elementen/lichamen verwarmd worden krijg je een egale temperatuurverdeling. Het verloop in temperatuur zit `m dan vooral verticaal en niet horizontaal. Dus heb je minder luchtcirculatie. Dit bevordert ook weer het comfort in de ruimte.

Koudebrug bij ramen
Doordat bij lage temperatuur verwarming grote verwarmingslichamen worden toegepast kan het zijn dat er het in de buurt van ramen oncomfortabel is. Dit omdat de ruimte egaal verwarmd word. Dit probleem zal tevens alleen s`winters optreden bij grote temperatuurverschillen tussen binnen en buiten. Dit probleem zou opgelost kunnen worden door zeer goede isolerende beglazing toe te passen zoals HR +++ of door een LT- radiator te plaatsen ter plaatse van het raam.

Minder tot geen huisstofmijt

Bij vloerverwarming ligt de vloertemperatuur hoger dan bij andere verwarmingslichamen. Dit leidt tot een relatieve vochtigheid in de grenslaag lager dan bij andere verwarmingslichamen, wat de ontwikkeling van huisstofmijt belemmert. Daarom wordt vloerverwarming, in combinatie met (gebalanceerde) ventilatie, gezien als hét verwarmingssysteem voor allergeenarme woningen.

Minder zwevende stofdeeltjes

Op verwarminglichamen die verwarmd worden door hoge temperatuur verwarming kan stofschroei ontstaan. Dit kan zorgen voor een onprettige geur en laat stoffen deeltjes zweven. Door lage temperatuur verwarming toe te passen verkom je dit probleem.

Veiligheid

Bij lage temperatuur verwarming is de aanvoertemperatuur rond de 50°C, dit in tegenstelling tot traditionele hoge temperatuur verwarming waarbij de aanvoertemperatuur rond de 90°C ligt. Een brandwond kan al opgelopen worden bij 40°C en dus is lage temperatuur verwarming vele malen veiliger dan hoge temperatuur verwarming.

Kans op oververhitting

Doordat de woningen van deze tijd steeds beter geïsoleerd is en we de ramen veelal op het zuiden richten kan er in de zomertijden oververhitting ontstaan. Dit houdt in dat de zon de ruimtes te warm maakt. Daarom moet er altijd zonnewering buiten aan de geven geplaatst worden.

Geen luchtsnelheden

Zoals bij de andere aspecten omschreven heb je bij lage temperatuur verwarming in combinatie met vloer- of wandverwarming geen last van luchtsnelheden, dit omdat de lucht niet gaat circuleren. Dit komt doordat de ruimte egaal verwarmd wordt.

Verwarmingslichamen en warmtebronnen voor lage temperatuur verwarming

Zoals reeds al een aantal keren vermeld in het verslag zijn er diverse afgifte systemen voor lage tempratuur verwarming. Hier alle afgifte systemen op een rij:

• LT-radiatoren
• Vloerverwarming
• Wandverwarming
• LT-convectoren
• LT-luchtverwarming

Deze hierboven omschreven verwarmingslichamen moeten verwarmd worden door een warmtebron. Ook hierbij zijn er een aantal opties mogelijk. Hier op een rij de meest gebruikte en wel bekende warmtebronnen:

• Hoog-rendement ketel
• Zonneverwarmingsinstallatie
• Warmtepomp
• Warmtelevering

Deze bovengenoemde verwarmingslichamen zijn allemaal te combineren met de daaronder omschreven verwarmingsbronnen. Om de energiebesparende toepassing van warmtepompen mogelijk te maken is lage temperatuur verwarming zelfs een voorwaarde.
s`Winters komt het in Nederland vaak voor dat een zonneverwarmingsinstallatie als een zonneboilers te weinig warmte produceert door de koude buitentemperatuur. In dit geval zul je als warmtapwater niet voldoende warmte opwekken. De temperatuur van warmtapwater moet om gezondheidsredenen minimaal 60°C zijn. Daarom is het mogelijk om een installatie toe te passen die het water naverwarmt in de koudere maanden. Zo kan je altijd lekker warm douche.