Schimmelvorming in huis

Als er in uw woning schimmels de kop opsteken moet u daar meteen iets tegen doen. Als de schimmel niet met huid en haar wordt uitgeroeid, kan deze zich in de ondergrond vreten en die vernietigen. Vooral behang en verf worden aangetast, pleiserwerk minder vaak.

Wat is schimmel?

Bij permanent vochtige binnenmuren en plafonds is het slechts een kwestie van tijd dat er schimmelvorming optreedt. Schimmel is niet meer dan een bepaald soort paddestoel, en van de meer dan 100.000 soorten komen er zo'n 30 tot 40 binnenshuis voor. Er bevinden zich altijd geringe concentraties sporen (het 'zaad' van de zwammen) in de lucht. Op vochtig-warme ondergrond vinden ze een uitstekende basis om te ontkiemen.

De sporen ontwikkelen zich tot een netwerk dat vanwege de kleurverandering dan ook voor het menselijk oog zichtbaar is. Het kleurenspectrum loopt, al naar gelang van het soort zwam, van geel/rood via groen/bruin naar zwart/grijs. Schimmel-zwam breidt zich snel uit.

Verzekering dekt soms de schade

Afhankelijk van de oorzaken van de schimmel kan men soms de kosten voor reparatie van schimmelplekken op de brandverzekering claimen. Dat is met name het geval als het vochtprobleem dat de aanleiding vormt voor de schimmelplekken eveneens een gedekte gebeurtenis is. U moet daarbij onder meer denken aan gesprongen waterleiding na een strenge vorstperiode. Meld dergelijke schades dan ook meteen bij uw verzekering en kijk er de polisvoorwaarden op na.

Schimmel met name in vochtige ruimtes

Als regel voor schimmelvorming geldt: geen schimmel zonder vocht. Heel vaak komt schimmel in de badkamer voor, vooral in de naden en voegen rondom de douche. Als u de voegen regelmatig met een gewoon reinigingsmiddel schoonmaakt, voorkomt u dat de schimmel zich hier invreet. Want in dat geval moeten de naden opnieuw afgevoegd worden.

Door dagelijkse huishoudelijke bezigheden kan het binnen vochtiger zijn dan buiten. Schimmel groeit vooral graag in hoeken waar de luchtcirculatie gering is. Wordt er slecht geventileerd, dan kan de vochtigheid van de lucht zo hoog worden dat schimmels zich gaan ontwikkelen. Maar onderzoek heeft uitgewezen dat schimmelproblemen zeker niet alleen in vochtige ruimten voorkomen.

Schimmelgevoelige afwerkmaterialen

Ook een belangrijke oorzaak van schimmelvorming heeft te maken met de gebruikte afwerkmaterialen. Sommige afwerkmaterialen zijn meer gevoelig voor schimmelgroei dan andere. Zo is uit onderzoek gebleken dat steenwol en daarvan afgeleide materialen de meest schimmelgevoelige isolatiematerialen zijn. Ook behanglijm, muurverf op waterbasis en minerale verf zijn zeer schimmelgevoelig. Voor een groot deel heeft dat te maken met het vermogen van die materialen om vocht op te nemen.

Voorkomen van schimmelvorming

Over het algemeen zijn een zorgvuldig ontworpen en uitgevoerde warmte-isolatie en een minimaal gegarandeerde luchtverversing de meest geëigende middelen om schimmelvorming te voorkomen. De Nederlandse bouwregelgeving is daar al enigszins op aangepast.

De beste methoden om schimmelvorming tegen te gaan zijn:

• goed en voldoende isoleren
• voorkomen van koudebruggen
• minimaal gegarandeerde ventilatie
• toepassen van schimmelongevoelig afwerkmaterialen zoals bijvoorbeeld acrylaatverf

Bestrijden bestaande schimmelplekken

Als de schimmel voor de eerste keer de kop opsteekt, kunt u er zelf nog de strijd mee aanbinden. Bij al langer aanwezige schimmelplekken kunt u het best een expert raadplegen. Dat geldt vooral bij de koop van een oud huis waar de schimmel zich heeft uitgebreid. Dan loont het de moeite om er een vakman bij te halen die het herstelwerk goed kan inschatten. Niet zelden moet het aangetaste materiaal geheel vervangen worden.

Het ligt misschien niet voor de hand, maar probeer schimmels alleen te verwijderen met een vochtige doek (het liefst met water en een flinke scheut bleekwater) zodat er zo weinig mogelijk schimmelsporen in de lucht terecht komen en ventileer goed tijdens de werkzaamheden. Bepaalde schimmelsporen kunnen gevaarlijk zijn als je ze inademt. Een geschikt stofmasker met hoge beschermingsfactor is aan te raden. Als huismiddel kun je in minder ernstige gevallen ook azijn als schoonmaakmiddel gebruiken. Maar helaas is dit zelden geheel afdoende.

Daarnaast zijn er diverse chemische middelen voor de bestrijding van schimmelplekken te koop. De meeste middelen zijn zeer agressief en schadelijk voor de gezondheid. Bij het gebruik ervan moet u zich dan ook beslist houden aan de veiligheidsvoorschriften van de fabrikant. Bedenk ook dat chemische middelen slechts een bepaalde tijd werken, als de muur dan nog steeds vochtig is, zullen er opnieuw schimmels ontstaan.

Het scala van schimmeldodende middelen omvat onder andere:

• simpele schoonmaakmiddelen
• herstelsystemen bestaande uit een schoonmaakmiddel, inclusief nieuwe gronding en speciale vochtregulerende lagen
• plaatmateriaal om de wand mee te bekleden

De meeste herstelproducten bestaan uit anorganische materialen, bij voorkeur op kalkbasis.