Moerasfilter voor vijver maken

Om een vijver helder te houden is het van belang dat er zoveel mogelijk voedingstoffen uit het water worden gehaald. Een teveel aan voedingsstoffen zorgt vaak voor een groene vijver, omdat algen er perfect in kunnen groeien. Dit kan onder andere worden opgelost met een moerasfilter. In dit artikel wordt hier verder op ingegaan en worden de verschillende mogelijkheden beschreven.

Voordelen van een moerasfilter

Een moerasfilter, ook wel helofytenfilter of plantenfilter genoemd, heeft eigenlijk twee nuttige toepassingen. De eerste en meest bekende is natuurlijk het schoonhouden van het vijverwater door het opnemen van voedingsstoffen uit het water. Een tweede toepassing is dat het eigenlijk ook als een biologisch filter functioneert omdat het net als een gewoon biologisch filter een goede plek is om bacteriën te huisvesten. Doordat er steeds vers water langs het filtermateriaal of substraat loopt, kunnen bacteriën hierin goed hun werk doen.
Een moerasfilter heeft als voordeel dat de planten niet in de vijver hoeven te staan. Vooral bij een vijver met daarin vissen die familie van de karper zijn, zoals grote goudvissen en koikarpers, is dat haast onontbeerlijk. Een moerasfilter kan rondom de vaak wat strakke vijver worden gemaakt, om het geheel zo toch een wat natuurlijker indruk te geven.

Maken van een moerasfilter

Op internet in andere literatuur zijn grofweg twee verschillende soorten filters beschreven. Het zogenaamde upflow of een downflow filter. Zoals de naam al zegt, stroomt in het ene type filter het water van onder naar boven, of juist van boven naar onder. Het downflow principe werkt het beste, omdat het minder snel verstopt en ook het eenvoudigst te maken is. Beide type vereisen een soort van drainagesysteem op de bodem waar het water in of juist uit stroomt. Met beide systemen moet dus een doorvoer door de wand van het filter gemaakt worden.
Een ander minder bekend systeem is het beekloopprincipe. Het water stroom hierbij gewoon door het filter. Er kan een soort van waterval gemaakt worden, of een filter met verschillende hoogtes waar het water doorheen stroomt. Hierbij moet wel voorkomen worden dat het water er overheen loopt. Dit is eenvoudig te voorkomen door genoeg substraat in het filter te doen, waardoor het water geen kans krijgt om over het substraat te stromen. Mijn ervaring hiermee is dat het ook net zo goed werkt als een up- of downflow filter. Een ander voordeel is dat het eenvoudiger is om te maken. Verschillende hoogtes met stromend water geven de meest natuurlijke aanblik.

Substraat materiaal

Als substraat kunnen heel veel soorten steen gebruikt worden. Belangrijk is dat het poreus materiaal is. In poreus materiaal kunnen de wortels zich beter vastzetten. Ook bacteriën kunnen beter aan materiaal hechten als het poreus is. In tuin- en vijvercentra kan je hiervoor verschillende soorten substraat kopen. Met het substraat is niets mis, behalve dat het vaak nogal duur is. Een compleet moerasfilter hiermee vullen kan een dure aangelegenheid worden.
Zelf vind ik lavasplit de beste prijs/kwaliteitverhouding hebben. Het is nog redelijk goedkoop en is verder prima poreus materiaal. Via grind of zandhandels is hier vaak wel aan te komen. Om het nog goedkoper te maken, kan er zelfs voor gekozen worden om het onderste gedeelte van het moerasfilter te vullen met gewoon grind. Het filter heeft hiervoor wel voldoende diepte om wortels goed te laten groeien, terwijl de wortels zich goed kunnen hechten in de bovenste helft van het filter.

Welke planten

In een moerasfilter kunnen eigenlijk alle soorten moerasplanten staan die je maar wil. In het tuincentrum zijn vaak tientallen soorten te koop. Echter, als je het goed wil doen is de gele lis de beste optie. Deze groeit goed, neemt veel voedingsstoffen op en is halverwege het seizoen goed te snoeien. Dit is een plant die het in Nederland goed doet, en zichzelf ook redelijk snel kan vermeerderen. Via het internet of lokale winkels kunnen er voldoende planten worden aangekocht voor een redelijke prijs.
Naast de gele lis kan je ook andere kleuren lis gebruiken, zoals de paarse lis. De gele lis groeit echter het beste. Als afwisseling kunnen ook andere moerasplanten gebruikt worden. Om draadalgengroei te voorkomen in het moerasfilter kan je ook een laagblijvende moerasplant gebruiken.
Riet of lisdodden werkt ook erg goed. Deze worden ook vaak toegepast in professionele waterzuiveringsinstallaties. Nadeel van deze planten is dat ze wortels door vijverfolie heen kunnen groeien. Heb je het moerasfilter van een andere materiaal gemaakt, dan is dit natuurlijk geen probleem.