De klassieke formele tuin en de georganiseerde tuin

De formele tuin kenmerkt zich door symmetrie, herhaling en orde. De tuin wordt opgedeeld in verschillende kamers met in vorm gesnoeide hagen. De tuin is in evenwicht omdat de ene helft van de tuin het spiegelbeeld is van de andere helft. Mooie zichtlijnen zijn de basis voor het ontwerp. Ze trekken de aandacht naar een blikvanger in de tuin. De bestrating bestaat vaak uit natuursteen en grind. De basis van de georganiseerde tuin is hetzelfde als die van de klassieke tuin. Symmetrie en structuur zijn de basisprincipes. De beplanting is uitbundig en kleurrijk.

De oorsprong van een klassieke formele tuin

Klassieke tuinen stammen uit de oudheid. Deze geordende tuinen werden oorspronkelijk aangelegd bij de villa’s van rijken. De tuinen waren vaak ommuurd en groot. De basisprincipes kunnen ook in een kleine tuin worden toegepast. Daar brengt een geordend en evenwichtig ontwerp rust.

Hagen en bomen

In een formele tuin wordt de beplanting aan banden gelegd door een omheining van hagen. De basis is eenvoudig met gazons en geknipte hagen die in rechte lijnen zijn geplant. Het kleurgebruik is ingetogen. Lage hagen omsluiten de borders, hoge hagen bakenen de ruimtes af. Rijen bomen en leibomen zorgen voor hoogte en leiden de aandacht naar een object of een ver uitzicht. Er kunnen patronen van hagen worden aangelegd en in vorm gesnoeide buxus of taxus kan dienen als blikvanger.

De basis van een goed ontwerp is de indeling

De basis van het ontwerp is een centrale lijn of as. Dit kan een sculptuur, ornament of beeld zijn maar ook een gazon of pad. In een tuin met voldoende ruimte kunnen dwarslijnen worden aangelegd zodat zowel in de lengte als in de breedte zichtlijnen worden gecreëerd. De tuin wordt nu opgedeeld in helften of kwarten. Bij grote tuinen kan de ruimte nog verder worden opgedeeld. Door de opgedeelde ruimten zo groot mogelijk te maken wordt het effect van een ver uitzicht benadrukt. Meestal worden hagen in rechthoeken aangelegd maar dit kan ook in cirkels of ovalen worden gedaan.

Het combineren van stijlen

Door een tuin met een formele opzet te combineren met moderne elementen, of door lossere beplanting te gebruiken worden de strakke lijnen wat verzacht en heeft de tuin een minder formele uitstraling. De tuin krijgt een landelijke, romantische uitstraling met veel bloeiende planten. Geschikte planten zijn: hortensia's, lavendel, daglelie en chrysanten.

Veel gebruikte materialen en beplanting

Voor de aanleg van tuinpaden of een terras wordt vaak grind of natuursteen gebruikt. De bestrating heeft een rustige uitstraling. Grote tegels brengen rust in combinatie met kleine steentjes of klinkers. Rustige kleurtinten zoals zwart, grijs of bruin versterken dat effect.

De beplanting

Het gazon is een belangrijk onderdeel in de formele tuin. Voor het aanleggen van hagen of vormsnoei wordt voornamelijk buxus, taxus, beuk en liguster gebruikt. Voor de beplanting van de borders worden van oorsprong rozen gebruikt. Water wordt in deze tuin toegepast in de vorm van een fontein of als vijver waarin de beplanting weerspiegeld.

De kenmerken van een formele tuin op een rij

• Symmetrie
• Vijver of fontein
• Ornamenten zoals vazen
• Standbeelden
• Natuursteen en grind
• Hagen en vormsnoei

De indeling van een georganiseerde tuin

Buxushagen worden gebruikt om de uitbundige beplanting binnen de perken te houden en zo de geordende uitstraling te behouden. Bovendien geven ze de tuin structuur en blijft deze ook in het winterseizoen aantrekkelijk. De vlakverdeling kan één vorm of een combinatie van verschillende vormen zijn. Herhaling van beplanting en materialen zorgen voor een rustige uitstraling.

De beplanting

De beplanting is kleurrijk, enkele voorbeelden zijn: ijzerhard, floxen, ridderspoor, lavendel, rozen en hortensia's. De tuin heeft meerdere terrassen en verschillende niveaus. Dit kan bijv. een trapje zijn of een verhoogde border. Er is ook ruimte voor een vijver of een fontein. Omdat de tuin zijn geordende uitstraling moet behouden is deze wel arbeidsintensief.

Veel gebruikte materialen

Veel gebruikte materialen zijn hout, beton, grind, tegels en klinkers. Daarbij passen meubels die duurzaam zijn, gemaakt van teakhout of gietijzer. Potten en vazen worden gebruikt als blikvanger. Zorg voor herhaling door meerdere exemplaren naast elkaar te zetten. Daardoor blijft de rustige uitstraling behouden.