Voorjaarsbloeiende struiken

Er is een groot aanbod aan voorjaarsbloeiende struiken. Daarbij toont de ene struik het wonderlijke verschijnsel van een bloemenzee op het nog kaal hout. Terwijl de wintergroene struiken de bloemen vanuit het niets tussen hun bladeren vandaan lijken te toveren. Een bezoek aan een tuincentrum in het vroege voorjaar (maart) is het levende bewijs van het grote aanbod aan voorjaarsbloeiende struiken. De struiken die er staan zijn al bij de kweker voorgetrokken. Met andere woorden, de struiken staan al in bloei. Dit heeft als groot voordeel dat je toch beter kunt beoordelen wat je koopt. Een echte bloem zegt immers meer dan een plaatje.

• Wat zijn voorjaarsbloeiende struiken?
• Chaenomeles (Dwergkwee)
• Cornus mas (Gele kornoelje)
• Crataegus laevigata "Paul's Scarlett" (Tweestijlige meidoorn)
• Cytisus (Brem)
• Exochorda x macrantha "The Bride" (Parelstruik)
• Forsythia (Chinees klokje)
• Fothergilla
• Kerria japonica (Ranonkelstruik)
• Magnolia stellata (Stermagnolia)
• Mahonia (Mahoniestruik)
• Pieris
• Rhododendron (Rododendron)
• Ribes sanguineum (Bloedrode bes)
• Skimmia japonica
• Spirea (Spierstruik)
• Tamarix tetendra (Tamarisk)

Wat zijn voorjaarsbloeiende struiken?

Voorjaarsbloeiende struiken zijn struiken die al vroeg in het jaar in bloei komen. De meeste struiken bloeien in het voorjaar, dus de keuze is best groot. Bij bladverliezende struiken verschijnen de bloemen soms al voor het blad. Op het dan nog kale hout dus. Dat maakt de bloeiperiode extra mooi en zorgt ervoor dat de bloeien heel goed tot hun recht komen. Met deze vroeg bloeiende struiken bedoelen we de struiken die grofweg bloeien in de periode maart, april en/of mei. Afhankelijk van de strenge winter of juist het vroege voorjaar kan deze periode in de praktijk iets verschuiven.

In de tuincentra staan deze vroeg bloeiende struiken vanaf februari/maart volop te koop. Deze zijn bij de kweker soms al voorgetrokken. waardoor ze al in bloei staan. Dat is voor de consument eigenlijk alleen maar praktisch. Een bloeiende struik zegt immers veel meer dan een bloemkleur op het plantkaartje. Houdt er echter wel rekening mee dat de bloeiperiode in de tuin dus iets later valt. En, ook heel belangrijk, laat je bij een bezoek aan een tuincentrum niet te veel verleiden door al het moois dat er staat. In deze periode is je eigen tuin nog kaal en kleurloos, dus de verleiding is groot om veel van die mooie planten aan te schaffen. Maar dan krijg je dus een tuin met alleen maar voorjaarsbloeiers. En dat kan ook weer niet de bedoeling zijn! Ook i het belangrijk om je te realiseren dat de meeste struiken forse groeiers zijn en in volwassen staat veel ruimte in de tuin nodig hebben.

Chaenomeles (Dwergkwee)

De Dwergkwee is een van nature grove struik met takken waar flinke doornen op voorkomen. Voor de siertuin kunnen het beste de gekweekte soorten van Chaenomeles x superba gebruikt worden, vanwege hun compactere groei en rijke bloei. De struiken verlangen een voedzame en niet te droge grond. Ze hebben een lage, breed uitstoelende groeiwijze, waardoor ze ook als (hoge) bodembedekker toegepast kunnen worden. De struik is ook geschikt om langs een warme muur geleid te worden.

Cornus mas (Gele kornoelje)

Een grote, grove struik die soms ook gebruikt wordt voor (brede) hagen. De struik is niet geschikt voor kleine tuinen. Ze kunnen 1 tot 6 meter hoog worden en 5 meter breed. Snoeien kan, maar hoeft niet. De jonge twijgen zijn groenachtig behaard en de kleine gele bloempjes zitten in trossen op het kale hout. De bloeiperiode ligt in de maanden maart en april. Later verschijnen er eetbare vruchten. Cornus mas "Aurea" heeft geel uitlopend blad, later verkleurend naar groen. Cornus mas "Variegata" is kleiner, heeft wit gerand blad en veel vruchten.

Crataegus laevigata "Paul's Scarlett" (Tweestijlige meidoorn)

Ook dit is een struik voor de niet te kleine tuin (5m.x8m.), die ook nog eens gemene doorns heeft. Bloeit wat later, in mei, met een overvloed aan donker rood paarse gevulde bloemen. Later volgen dan de eveneens rood paarse vruchten.

Cytisus (Brem)

De Brem is bijzonder geschikt voor een lichte en zure grond. Op kleigrond zal hij het minder goed doen. Snoeien doe je direct na de bloei om te voorkomen dat je de bloemknoppen voor het volgende seizoen verwijderd. Deze bloemknoppen in aanleg worden al in de loop van het seizoen gevormd, om pas in het jaar daarop in bloei te komen. Er zijn kweekvormen in allerlei kleuren verkrijgbaar.

Exochorda x macrantha "The Bride" (Parelstruik)

Mooie compact groeiende struik (150x300), geschikt voor de middelgrote tuin. In mei zit de struik vol met een overvloed aan grote helderwitte bloemen. Om deze bloemenzee te krijgen moet de struik wel veel zon krijgen. Plant hem aan op een vruchtbare, niet te kalkrijke bodem. Na de bloei de uitgebloeide takken wegknippen tot aan een krachtig oog. Zo blijft de struik goed in vorm en blijf je ook voor de komende jaren verzekerd van een rijke bloei.

Forsythia (Chinees klokje)

De naam Chinees klokje is in Nederland eigenlijk niet zo ingeburgerd. De struik is hier gewoon bekend onder zijn Latijnse naam Forsythia. In ons land wordt voornamelijk Forsythia x intermedia toegepast, maar er zijn ook andere benaamde rassen, soms met een mooiere bloemkleur of een compacter vorm van de struik op de markt. De bloemkleur is altijd geel, maar er zijn wel verschillende tinten. Voor de wat bijzondere struiken moet je echt naar een gespecialiseerde kweker, want die vind je niet in het tuincentrum.

De struik doet het op elke grondsoort, als deze maar niet te nat is. Takken van de Forsythia doen het ook goed binnen op de vaas. Een leuke manier om het voorjaar in huis te halen dus. De Forsythia bloeit aan niet al te oud hout en daarom is snoeien noodzakelijk om in het volgende voorjaar weer van een rijke bloei te kunnen genieten. Doe dit zo snel mogelijk na de bloei, het liefst al zodra de bloemen aan het einde van de bloei bruin gaan worden. Snoei de uitgebloeide takken terug tot enkele centimeters boven de grond. Daar zullen de jonge scheuten, voor de bloei van het volgende jaar, inmiddels al verschenen zijn.

Fothergilla

Bladverliezende struik met mooie bloemen in de late lente (mei) en gevolgd door een prachtige bladverkleuring in de herfst. Aanplanten in vruchtbare, humusrijke licht zure grond en in de volle zon. Snoei, met uitzondering van eventuele vorm snoei, is niet nodig. Fothergilla gardenii is een compacte struik van 1x1m. De twijgen zijn dun behaard als ze net uitlopen. Het blad is groen. De bloemen zijn wit/licht groengeel en geuren. Fothergilla major is een stuk groter (3x2,5 m.), heeft donkergroen glimmend blad dat blauwgroen is aan de onderkant en is bij de nerven behaard. De bloemen zijn ook hier wit/licht groengeel.

Kerria japonica (Ranonkelstruik)

De Ranonkelstruik bloeit in vrijwel elke grond, verdraagt zelfs wat schaduw en verlangt geen speciale snoei. Hoogte tot 6m. en 2 m. breed. De struik bloeit in de maanden april en mei met geeloranje bloemen. De Kerria japonica "Variegata" heeft smal wit gerand blad en Kerria japonica "Pleniflora" heeft een meer opgaande groeiwijze en oogt daardoor wat stijver.

Magnolia stellata (Stermagnolia)

De naam Beverboom wordt weinig gebruikt, meestal wordt gesproken over Magnolia of soms over Tulpenboom, omdat de vorm van de bloemen sterk aan die van tulpen doen denken. Hele mooie struik die opvallend is vanwege zijn grote bloemen die prachtig afsteken tegen het kale hout. Daarna is de sierwaarde gering, hoewel de vorm waarin de struik groeit zeker mooi is. Hij komt dan ook als solitaire struik goed tot zijn recht. Magnolia's willen graag humusrijke, voedzame grond. Zware klei hebben ze moeite mee. En graag een plekje in de volle zon. De struik kan een omvang bereiken van 3x2m. en verdraagt snoei gemakkelijk. De bloei valt in de maanden maart en april. Magnolia stellata bloeit wit; "Chrysanthemumflora" heeft indrukwekkende gevulde licht rood paarse bloemen; "Rosea" heeft in eerste instantie licht rood paarse bloemen die vervolgens verkleuren naar wit en voor "Royal Star" geldt hetzelfde, maar deze heeft een iets rijkere bloei.

Mahonia (Mahoniestruik)

Groenblijvende struiken, die vaak gehavend uit de winter komen. Het groene blad is vaak, door beschadiging van de wind, bruin geworden. Om dit te voorkomen graag aanplanten op een beschutte plaats, op een humusrijke, voedzame en niet te natte bodem.

Pieris

Langzaam groeiende wintergroene struiken die aangeplant moeten worden op een zure humusrijke grond, op een beschutte plaats. Een plekje in de zon of halfschaduw is prima.

Rhododendron (Rododendron)

Wintergroene struiken die graag beschut staan, in de halve schaduw of volle schaduw en op een zure, voedzame en redelijk vochtige grond het beste gedijen. Als de grond goed vochtig is kunnen ze wel een beetje zon verdragen. Snoei is niet nodig. Snoei alleen als er takken in de weg zitten of als de vorm niet goed is. Worden ze echt te groot, of wil je de struik rigoureus verjongen, dan kan hij tot 25 cm. boven de grond worden afgeknipt. De overgebleven stompen zullen opnieuw uitlopen, omdat door de enorme snoei slapende knoppen geactiveerd worden. De uitgebloeide bloemen kunnen direct na de bloei verwijderd worden. Doe dit echter wel voorzichtig, omdat de nieuwe scheuten vlak onder de oude bloemknoppen zitten. De Rhododendron kan enorm groot worden en je komt ze dan ook meestal tegen in grote parken. Voor de particuliere tuin zijn er echter ook wat kleinere variëteiten.

Ribes sanguineum (Bloedrode bes)

De Ribes moet aangeplant worden in normale vruchtbare tuingrond, op een plaats in de volle zon of halfschaduw. De struik bloeit met brede trossen lichtroze bloemen. Gelijktijdig met de bloei begint het blad al uit te lopen. De struik is zeer winterhard, groeit op alle gronden en bloeit op het tweejarige hout. Snoei, direct na de bloei, één op de drie uitgebloeide takken tot op de grond toe weg. Jonge uitlopers zorgen voor de bloei in het daarop volgende jaar. Als de struik erg verouderd is en slecht bloeit, kan ook een rigoureuze verjongingssnoei worden uitgevoerd. Met andere woorden snoei alle takken tot 30 cm. boven de grond af.

Skimmia japonica

Groenblijvende tweehuizige struiken. Dat betekent dat de mannelijke en vrouwelijke vruchten aan verschillende struiken zitten. Staat er geen mannelijk exemplaar in de buurt, dan vormt de vrouwelijke plant geen vruchten. Maar de sierwaarde van de Skimmia ligt niet alleen bij de vruchten. Ook de bloemen zijn zeer de moeite waard.

Spirea (Spierstruik)

Een bladverliezende struik, die aangeplant in matig vochtige grond en in de volle zon voor een zee aan bloemen zal zorgen. De vroegbloeiende Spirea's bloeien allemaal wit. De bloei valt in april en mei. In bloei heeft de struik een grote sierwaarde, daarna is hij onopvallend. Maar kan dan als rustig element in een drukke border ook weer zijn functie hebben. Snoei is niet noodzakelijk. Als men toch wil snoeien, doe dit dan direct na de bloei. Spirea x arguta is een struik met veel overhangende takken met daaraan lichtgroen blad. Spirea x cinerea "Grefsheim" is een sterk vertakte struik, daardoor mooi van vorm en heeft grijsgroen blad.

Tamarix tetendra (Tamarisk)

De vroegst bloeiende Tamarisk is Tamarix tetendra. Een struik met overhangende twijgen en licht rood paarse bloemen op het kale hout. De bloei is in april en mei. De struik wordt 3 m. hoog en ook 3m. breed. Het blad van de Tamarix bestaat uit kleine schubachtige bladnaalden. Die bladnaalden scheiden bij warm weer zout af, dat vervolgens schittert in de zon. Als de struik volop in bloei staat, dan hangt er een roze waas over. Een prachtig gezicht. Na de bloei snoeien door enkele oude takken te verwijderen.