Voorjaarsbloeiende vaste planten
Als de zon eenmaal wat vaker gaat schijnen en de temperatuur wat hoger wordt, dan beginnen de tuinkriebels al snel op te spelen. We kijken de voorjaarsbloeiende planten als het ware de grond uit. Na de kale winter is er in het voorjaar echt behoefte aan bloeiende vaste planten in de tuin. Het assortiment voorjaarsbloeiende vaste planten biedt vele mogelijkheden om de tuin al vroeg in vuur en vlam te zetten. In alle kleuren, van hoog tot laag; er is voldoende keus. Denk dan bijvoorbeeld aan het Madeliefje, de Primula, wolfsmelk of Euphorbia, de schoenlappersplant (Bergenia) of de Elfenbloem (Epimedium).
Voorjaarsbloeiende vaste planten
Binnen de grote groep vaste planten is een groot aanbod aan voorjaarsbloeiers. Deze planten lopen al vroeg in het jaar uit en staan bijna direct in bloei. Na een lange winter en de bijbehorende aanblik van een kale tuin, vormen ze een welkome aankondiging van het nieuwe tuinseizoen. Onder de voorjaarsbloeiende vaste planten zitten opvallend veel soorten die gedijen in de halfschaduw of schaduw. Ze lenen zich bij uitstek voor aanplant onder bladverliezende struiken. Tijdens de bloeiperiode van de plant is het prima om in de zon te staan. Tegen de tijd dat de struiken weer gaan uitlopen is de vaste plant uitgebloeid en staat hij de rest van het seizoen weer heerlijk in de (half)schaduw.
Arabis - Scheefkelk
Gemakkelijke rotsplantjes, die goed als bodembedekker toegepast kunnen worden, vanwege hun zoden vormende groeiwijze. Aanplanten op een behoorlijk droge, goed gedraineerde grond. Na de bloei wat terug knippen, om de vorm er goed in te houden. Alle hieronder genoemde soorten zijn wintergroen.
Naam | HxB | Bloei | Bijzonderheden |
Arabis x arendsii "Compinkie" | 15x20 | roodpaars (apr) | |
Arabis x arendsii "La Fraîcheur" | 15x20 | paars (apr) | |
Arabis x arendsii "Schneeball" | 15x20 | wit (apr) | Soort met gevulde bloemen |
Arabis x caucasica "Bakkely" | 15x20 | wit (mrt-mei) | Caucasica is de bekendste en sterkste soort |
Arabis x caucasicai "Hedi" | 15x20 | donkerpaars (mrt-mei) | |
Arabis x caucasicai "Pinkie" | 15x20 | roodpaars (mrt-mei) | |
Arabis x caucasicai "Plena" | 15x20 | wit (mrt-mei) | Gevulde bloemen |
Arabis x caucasicai "Variegata" | 15x20 | wit (mrt-mei) | Groen blad met een geel randje |
Aubrieta
Heel bekent kruipend rotsplantje, dus ook aanplanten op een goed gedraineerde, wat kalkrijke bodem. Na de bloei terug knippen en na een aantal jaar de plantjes opnemen, delen en terug planten.
Naam | HxB | Bloei | Bijzonderheden |
Aubrieta hybriden "Argenteovariegata" | 20x30 | violet (apr-mei) | Wit gerand blad |
Aubrieta hybriden "Blue Emperor" | 20x30 | violetblauw (apr-mei) | |
Aubrieta hybriden "Double Stock-flowered Pink" | 20x30 | paars (apr-mei) | Gevulde bloemen |
Aubrieta hybriden "Schloss Eckberg" | 20x30 | donker violet (apr-mei) | |
Bellis perennis - Madeliefje
De Bellis perennis voor de tuin is een luxe uitvoering van het overbekende Madeliefje in het gras. Deze tuinsoort bloeit echter rijker en weelderiger in de kleuren wit, roze en rood. Het is een winterharde vaste plant. De bloeiperiode valt van april tot juni. De bloemen ogen ook heel anders, ze zijn veel groter en voller. De naam Bellis komt van "bellus/bella", wat mooi betekent. En Madeliefje heeft te maken met de naam "made", zo heette vroeger het grasveld of de weide. Bellis perennis heeft een voedzame, niet te lichte grond nodig. De mooiste planten groeien op zware kleigrond in de zon of halfschaduw.
Bergenia - Schoenlappersplant
Planten met heel groot leerachtig blad, dat vaak rood "aangelopen" is. De planten zijn in principe wintergroen, maar na een strenge winter zien ze er slecht uit. Wordt vaak toegepast bij een vijver. Stelt geen speciale eisen aan de grond en kan zelfs in de schaduw aangeplant worden, maar zal in de zon rijker bloeien. De planten beschikken over dikke kruipende wortelstokken, waarmee ze zich langzaam uitbreiden.
Naam | HxB | Bloei | Bijzonderheden |
Bergenia cordifolia | 50x40 | roodpaars (apr-mei) | |
Bergenia cordifolia "Purpurea" | 50x40 | donker roodpaars (apr-mei) | Oranjerood getint blad |
Bergenia hybriden "Abendglut" | 50x40 | roodpaars (apr-mei) | Brede oranjerode bladeren |
Bergenia hybriden "Bressingham White" | 50x40 | wit (apr-mei) | Donkergroen blad |
Bergenia hybriden "Morgenröte" | 50x40 | l. roodpaars (apr-mei) | Kleiner blad dan de andere soorten |
Bergenia hybriden "Silberlicht" | 50x40 | wit (apr-mei) | Bloemen verbloeien naar licht roodpaars, blad is licht getand langs de rand |
Brunnera
Vaste planten met grote hartvormige bladeren. Aanplanten op beschaduwde of licht beschaduwde (de bonte vormen) plaats. De bloemen lijken op die van Vergeet-mij-nietjes. Alle soorten hebben dezelfde bloemkleur, maar onderscheiden zich van elkaar door de bladvorm c.q. bladkleur. Door de opvallende bladeren is de plant later in het seizoen ook aantrekkelijk als bladplant in de border.
Naam | HxB | Bloei | Bijzonderheden |
Brunnera macrophylla "Dawson's White" | 30x40 | violetblauw (apr-mei) | Blad met vrij breed onregelmatig gevormde witte rand |
Brunnera macrophylla "Hadspen Cream" | 30x40 | violetblauw (apr-mei) | Als de vorige, maar met een smallere witte rand |
Brunnera macrophylla "Langtrees" | 30x40 | violetblauw (apr-mei) | Grijswit gevlekt blad |
Brunnera macrophylla "Variegata" | 30x40 | violetblauw (apr-mei) | Blad met brede witte rand |
Doronicum - Voorjaarszonnebloem
Deze plant wordt ook wel Voorjaarsmargriet genoemd. En eigenlijk lijken de bloemen ook veel meer op die van de Margrieten, dan op die van de Zonnebloemen. Het is een heel gemakkelijke plant met knalgele bloemen die goed opvallen. Ze doen het goed op elke grond. Om teveel uitzaaien te voorkomen, moeten de uitgebloeide bloemen worden verwijderd. De planten bloeien in april/mei en worden 30 cm. hoog en 40 cm. breed. Doronicum plantagineum is hoger (80 cm.) en bloeit geel met een oranje hart. Hij bloeit vanaf april tot juni. Deze soort moet wel worden gesteund, om omwaaien te voorkomen.
Epimedium - Elfenbloem
Prima bodembedekkers, met elegante orchidee-achtige bloemen. Naast de opvallende bloemen heeft ook het blad, zeker als het net is uitgelopen, een grote sierwaarde. Plant Epimedium aan op beschaduwde en vochtige plaatsen.
Naam | HxB | Bloei | Bijzonderheden |
Epimedium grandiflorum "Lilafee" | 25x30 | roodpaars (apr-mei) | Plant met kruipende wortelstok |
Epimedium grandiflorum "Violaceum" | 25x30 | donkerpaars (apr-mei) | Plant met kruipende wortelstok |
Epimedium x perralchicum "Frohnleiten" | 25x30 | geel (apr-mei) | |
Epimedium pinnatum | 25x30 | geel (apr-mei) | Wintergroen |
Epimedium x rubrum | 25x30 | lichtgeel (apr-mei) | Heel mooi rood uitlopend blad |
Epimedium x versicolor "Sulphureum" | 25x30 | geel (apr-mei) | Heel mooi grijsoranje uitlopend blad, wintergroen |
Euphorbia - Wolfsmelk
Een zeer uitgebreid geslacht met éénjarige en vaste planten. Hier bespreken we alleen de voorjaarsbloeiende soorten. Alle soorten bevatten een giftig melksap, dat huidirritaties kan opleveren. De sierwaarde van deze planten wordt veroorzaakt door de gekleurde schutbladen en niet zozeer door de bloemen.
Naam | HxB | Bloei | Bijzonderheden |
Euphorbia amygdaloidus | 50x40 | groengeel (apr-mei) | Blad kleurt in de winter naar roodgroen, wintergroen |
Euphorbia amygdaloidus "Purpurea" | 50x40 | groengeel (apr-mei) | Grijspaars blad, wintergroen |
Euphorbia dulcis "Chameleon" | 25x30 | grijspaars (apr-juni) | Opvalllende plant voor contrast in de border |
Euphorbia x martinii | 75x50 | groengeel (apr-juni) | Roodachtige stengels, roodachtig/groen blad, bloemen hebben een oranje hart, wintergroen |
Galium odoratum - Lievevrouwenbedstro
Mooie bodembedekker voor een beschaduwde plaats, bijvoorbeeld onder struiken, waar het zich gemakkelijk uit zal breiden. De grootste sierwaarde is tijdens de bloei, daarna een vrij onopvallend plantje. Bloeit wit in pluimen en in grote groepen vormt het zo een mooi wit bed. Hoogte 20 cm. en breedte 40 cm. Bloeit in april en mei.
Lathyrus vernus - Doorlevende pronkerwt
De Lathyrus of pronkerwt is vooral bekend van de eenjarige rijk geurende bloemen. Er bestaat binnen deze familie echter ook een vaste, niet wintergroene plant. Omstreeks februari/maart begint de plant uit te lopen met fris lichtgroen blad. In april/mei zit het kleine lage groene polletje dan vol met paars/roze bloemen. Deze bloemen doen sterk aan de eenjarige Lathyrus-bloemen denken, maar zijn in alles een stuk kleiner. De totale plant is klein: ongeveer 20 tot 30 centimeter hooguit. Na de bloei is het raadzaam om alles tot de grond af te knippen. De plant zal vervolgens weer helemaal uitlopen en zo heb je de hele zomer een prachtig fris groen polletje in de border staan.
Omphalodes - Amerikaans Vergeet-Mij-Nietje
Een bescheiden plantje dat op elke grond goed gedijt. Breid zich gemakkelijk, maar niet hinderlijk, door middel van uitlopers uit. Bloeit in de maanden april en mei met zuiver blauwe bloemen met een wit oog. Dit maakt hem best bijzonder, want zuiver blauw is in de plantenwereld een vrij weinig voorkomende kleur. Omphalodes cappadocica staat wel graag op een goed doorlatende grond, heeft ovale tot lancetvormige bladeren en wordt 20 cm. hoog en 30 cm. breed en is bovendien wintergroen. Omphalodes verna heeft eirond blad, wordt even groot en bloeit in dezelfde kleur als de andere soort. Omphalodes verna "Alba" is een wit bloeiende variëteit. Na de bloei is Omphalodes als bladplant ook nog waardevol in de border.
Polemonium reptans - Jacobsladder
Sterke goed bloeiende vaste planten waarvan Polemonium reptans één van de vroegste is. Aanplanten in vruchtbare, niet te droge grond. Zaait zich gemakkelijk uit. Haal, om dit eventueel te voorkomen, de uitgebloeide bloemen op tijd weg. Polemonium reptans wordt 25 cm. hoog en 30 cm. breed. Hij bloeit in april en mei. "Blue Pearl" en "Firmament" bloeien allebei violetblauw en "Pink Beauty" bloeit lichtpaars.
Primula - Sleutelbloem
Een zeer uitgebreid geslacht van mooie, vaak in opvallende kleuren, rijk bloeiende vaste planten. En een in ons land veel toegepaste voorjaarsbloeier. Enkele soorten worden ook als kamerplant aangeboden bij de bloemist. Deze planten kunnen vervolgens, nadat ze zijn uitgebloeid, buiten in de tuin worden geplant. Het volgende voorjaar zullen ze dan opnieuw in bloei komen. De planten doen het het beste in een vochtige, vrij zure grond. De grond moet echter wel goed doorlatend zijn, vooral in de winter, want anders overleeft hij het niet. De soort Primula auricula is een echte liefhebberssoort en wordt veelal alleen bij speciale kwekers aangeboden.
Naam | HxB | Bloei | Bijzonderheden |
Primula denticulata | 25x20 | diversen (mrt-apr) | Bolprimula, aangeboden in verschillende kleuren |
Primula denticulata "Alba" | 25x20 | wit (mrt-apr) | Bolprimula |
Primula denticulata "Rubin" | 25x20 | roodpaars (mrt-apr) | Bolprimula |
Primula elatior | 25x20 | geel (mrt-mei) | Slanke sleutelbloem |
Primula elatior "Aurea" | 25x20 | lichtgeel (mrt-mei) | Slanke sleutelbloem |
Primula Juliae-groep "Groenekan's Glorie" | 25x20 | l. paarsviolet (april) | |
Primula Juliae-groep "L. Ferguson" | 25x20 | roodpaars (april) | Bloem heeft een geel hart |
Primula Juliae-groep "Schneekissen" | 25x20 | wit (april) | |
Primula vulgaris | 25x20 | diversen (mrt-apr) | Stengel loze sleutelbloem, aangeboden in verschillende kleuren, ook als kamerplant |
Pulmonaria officinalis - Longkruid
Prachtige vroegbloeiende vaste planten met een aantrekkelijke bladstructuur. Gevlekt blad, dat soms grijsgroen is en zelfs bij enkele soorten behaard. Plant ze in de lichte schaduw, in een humusrijke, vruchtbare en niet te droge grond. Als hij te droog staat is de plant erg vatbaar voor meeldauw. Pulmonaria verdraagt ook schaduw, maar zal dan minder rijk bloeien. Als bladplant heeft hij grote waarde, zeker in de schaduw, omdat hij door de gevlekte bladstructuur de schaduw minder donker maakt.
Naam | HxB | Bloei | Bijzonderheden |
Pulmonaria angustifolia | 25x30 | paarsviolet (apr-mei) | Smalbladig longkruid, groen blad, bloemen eerst rood, verkleurend naar paarsviolet |
Pulmonaria angustifolia "Blaues Meer" | 25x30 | violetblauw (apr-mei) | Smalbladig longkruid, groen blad, mooier bloeiend dan de vorige |
Pulmonaria officinalis | 25x30 | roodpaars (mrt-apr) | Gevlekt longkruid, blad heeft witte vlekken, wintergroen |
Pulmonaria officinalis "Sissinghurst White" | 25x30 | wit (mrt-apr) | Gevlekt longkruid, blad heeft witte vlekken, wintergroen |
Pulmonaria rubra | 25x30 | l.rood(mrt-apr) | Zacht behaard blad, ongevlekt, wintergroen |
Pulmonaria saccharata "Cambridge Blue" | 25x30 | violetblauw (mrt-apr) | Gevlekt longkruid, zilver gevlekt blad, wintergroen |
Pulmonaria saccharata "Mrs. Moon" | 25x30 | roodpaars (mrt-apr) | Gevlekt longkruid, zilver gevlekt blad, wintergroen |
Pulsatilla vulgaris - Wildemanskruid
Sterk behaarde planten met fijn verdeeld blad en grote klokvormige bloemen. De bloemen hangen, hebben een doorsnede van ongeveer 6 cm. en zijn ook behaard. Aanplanten op een zonnige of licht beschaduwde standplaats. De grond moet doorlatend en kalkhoudend zijn. De planten starten moeizaam, maar als ze het naar hun zin hebben bloeien ze steeds beter. Ze worden ongeveer 25 cm. hoog en 20 cm. breed. De bloeiperiode valt in maart en april. De bloemkleur is violet met een oranjegeel hart. Pulmonaria vulgaris "Röte Klokke" heeft donkere rood paarse bloemen en "Rubra" bloeit licht roodpaars.
Pumila - Lage Baardiris
De Lage baardiris, inderdaad lager dan de gewone Baardiris, is één van de vroegst bloeiende Irissen. De Lage Baardiris, met zwaardvormig grijsgroen blad, wordt 20 cm. hoog en 20 cm. breed. In april en mei bloeit hij ongeveer tegelijk met de fruitbomen en de sierkersen. Plant hem aan in goed doorlatende, iets kalkhoudende grond. Iris Pumila "Bright White" heeft witte bloemen en de bloemen van "Tinker Bell" zijn lichtviolet met donkere vlekken in het hart van de bloem.