Winterbloeiende klimplanten en leiplanten

Winterbloeiende klimplanten en leiplanten worden niet zo vaak toegepast. De laatste jaren komen er nieuwe soorten op de markt, dus daardoor staat deze groep planten wel meer in de belangstelling. Met klim-en leiplanten gaan we verticaal tuinieren. We komen dus omhoog met de beplanting. Een voordeel hiervan is dat de beschikbare ruimte effectiever gebruikt wordt. En als de plant in bloei staat wordt het een echte blikvanger op ooghoogte! Er zijn ook voldoende winterbloeiende soorten beschikbaar. En juist in de winter, als er verder weinig in de tuin in bloei staat, vallen de bloemen in de winterbloeiende klim- en/of leiplanten heel erg op.

• Klimplanten of leiplanten: wat is het verschil?
• Wat zijn klimplanten?
• Klimplant: Winterbloeiende Clematis (Bosrank)
• Winterbloeiende Clematis armandii
• Winterbloeiende Clematis fasciculiflora
• Winterbloeiende Clematis "Winter Beauty"
• Wat zijn leiplanten?
• Leiplant: Winterjasmijn of Naaktbloeiende jasmijn (Jasminum nudiflorum)

Klimplanten of leiplanten: wat is het verschil?

Zowel een klimplant als een leiplant is een plant die de hoogte in wil. Voor allebei de plantsoorten geldt dat deze moeten worden aangeplant bij een verticaal element, zodat ze de hoogte in kunnen groeien. Dit verticale element kan bestaan uit een stenen muur, een pergola, een obelisk, een rozenboog of bijvoorbeeld langs een gaaselement wat een onderdeel van een schutting is. De wijze waarop deze planten gebruik maken van het aangeboden steunmateriaal bepaald of ze tot de groep klimplanten of tot de lei-planten behoort.

Wat zijn klimplanten?

We spreken van een klimplant als de plant zelf in staat is om zich te hechten. Planten kunnen klimmen door middel van zogenaamde hechtwortels waarmee ze zich vastzuigen aan bijvoorbeeld een muur. Een bekend voorbeeld van een klimplant met hechtwortels is Hedera (Klimop). Als je deze plant zijn gang laat gaan, dan zal hij binnen enkele jaren een muur van een huis bedekt hebben. Wordt de klimmer in een later stadium vervolgens weer verwijderd, dan zit de muur vol met restanten van de hechtwortels, die maar moeilijk te verwijderen zijn. Hiermee is gelijk duidelijk dat de hechtwortels best krachtig zijn. Een Hedera die omhoog klimt langs een muur kan een stevige wind daarom ook goed verdragen.

Een andere klimmer is de Clematis. Deze klimt door middel van windende bladstelen. Met deze windende bladstelen maak je bij een stenen muur geen kans. Dus wil een Clematis echt kunnen klimmen, dan moet hem een "klimrek" aangeboden worden. Vaak staan Clematissen aan de voet van een pergola, maar om boven te komen moet er langs de paal wel iets "te klimmen" zijn. Een stuk gaas, ruim om de paal gezet, geeft de Clematis de kans om zelf naar boven te gaan.

Klimplant: Winterbloeiende Clematis (Bosrank)

De bekende klimplant Clematis kent enorm veel verschillende soorten. Deze soorten verschillen in bloeiperiode, hoogte, kleur, vorm van de bloemen en het al dan niet vormen van zaaddozen. Verreweg de meeste van deze enorme hoeveelheid verschillende Clematissen bloeien in het voorjaar en in de zomer. Maar er zijn ook een paar (wintergroene!) soorten die midden in de winter bloeien en hierdoor in de tuin misschien wel veel meer opvallen dan hun soortgenoten.

Winterbloeiende Clematis armandii

Clematis armandii "Apple Blossom" is een wintergroene soort, die in maart en april bloeit met kleine roze/witte bloemen. Dit is de enige winterbloeiende clematis met een "blosje" op zijn wangen. De bloemen hebben namelijk nog een vleugje roze in zich. Alle andere winterbloeiende clematissen bloeien met witte of roomwitte bloemen. De Clematis moet aangeplant worden op een zonnige standplaats en in een humusrijke, normale tuingrond. Plant hem vooral ook diep (met een paar knoppen onder het maaiveld), zodat de plant minder gevoelig is voor de zogenaamde verwelkingsziekte. Zorg ook voor regelmatige bemesting en een voldoende vochtige grond. Clematis armandii "Little White Charm" bloeit in de maanden maart en april en Clematis Armandii "Snowdrift" bloeit iets later, in april en mei.

Winterbloeiende Clematis fasciculiflora

Dit is ook een prachtige wintergroene en winterbloeiende Clematis met kleine trompetvormige bloemen. Bloeit wit in maart en april.

Winterbloeiende Clematis "Winter Beauty"

Dit is een echte winterbloeier, waar je al vroeg in de winter plezier van zult hebben. Vanaf de maand december (!) tot in februari is de plant overdekt met mooie witte kelkjes, die prachtig afsteken tegen het donkere groene blad.

Wat zijn leiplanten?

Leiplanten zijn planten die niet uit zichzelf "klimmen". We moeten ze de gewenste richting in helpen. Leiplanten worden altijd langs een rek, gaas of boog geplant. Vervolgens moeten we alle nieuwe scheuten van de plant leiden in de goede richting en dus goed aanbrengen rondom het steunmateriaal. Een voorbeeld van een leiplant is de klimroos. Deze heeft van zichzelf geen hechtmateriaal en moet, als we de plant omhoog willen laten groeien, daarbij dan ook geholpen worden. De naam klimroos is in dit geval dan ook een beetje vreemd: hij klimt zelf niet, maar wil duidelijk wel de hoogte in!

Leiplant: Winterjasmijn of Naaktbloeiende jasmijn (Jasminum nudiflorum)

De Winterjasmijn is een leiplant en moet geleid worden zoals hierboven omschreven staat. Maar hij kan eventueel ook als bodembedekker gebruikt worden. De losse twijgen zullen op de grond gemakkelijk wortelen en de plant zal zich zo op een heel natuurlijke manier steeds verder uitbreiden. Het op deze wijze aanplanten van de Winterjasmijn is alleen geschikt voor een grote of middelgrote tuin. Hiermee kan je een groot plantvak, bijvoorbeeld onder een boom, met een enkele bodembedekker vullen. In volle bloei heb je dan midden in de winter een echte blikvanger in de tuin.

Jasminum nudiflorum is een zogenaamde naaktbloeier. Van december tot maart bloeit hij op het kale hout, met gele trompetvormige bloemen. In de zomermaanden is het, door het kleine glimmende donkergroene blad, een mooie plant om een gevel mee te bedekken. Plant hem aan in de zon of halfschaduw op voedzame grond.